آپنه خواب یک اختلال جدی تنفسی در هنگام خواب است که باعث توقف یا کاهش تنفس برای چند ثانیه تا چند دقیقه میشود. این وضعیت معمولاً با خر و پف شدید و بیداری‌های مکرر همراه است و در صورت عدم درمان، می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش دهد. شناخت انواع آپنه خواب، علائم، دلایل و روش‌های درمانی، نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت این بیماری دارد.
اگر می‌خواهید بدانید آپنه خواب چیست، چه علائمی دارد و چه راهکارهایی برای درمان آن وجود دارد، تا انتهاب این مقاله با من همراه باشید تا در کنار هم با این اختلال خواب بیشتر آشنا شویم و اگر اطرافیانمان به این مشکل دچار هستند، آن‌ها را راهنمایی کنیم تا به بهبود کیفیت زندگیشان کمک کنیم.
فهرست مطالب
آپنه خواب چیست؟
آپنه خواب به شرایطی گفته میشود که در آن تنفس فرد هنگام خواب به طور مکرر قطع و وصل میشود. این توقف‌های تنفسی باعث افت سطح اکسیژن خون و بیداری‌های کوتاه‌مدت میشود که اغلب فرد آن را به خاطر نمی‌آورد. در نتیجه، خواب عمیق و باکیفیت مختل شده و فرد در طول روز دچار خستگی و خواب‌آلودگی شدید میشود.
انواع آپنه خواب کدام‌اند؟
آپنه انسدادی خواب (Obstructive Sleep Apnea – OSA)
شایع‌ترین نوع آپنه خواب است. در این حالت، عضلات گلو در هنگام خواب شل می‌شوند و راه هوایی را مسدود می‌کنند.
آپنه مرکزی خواب (Central Sleep Apnea – CSA)
این نوع کمتر شایع است و زمانی رخ می‌دهد که مغز پیام‌های لازم برای کنترل تنفس را به عضلات ارسال نمی‌کند.
آپنه ترکیبی خواب (Complex Sleep Apnea)
ترکیبی از آپنه انسدادی و مرکزی است و تشخیص و درمان پیچیده‌تری دارد.
علائم آپنه خواب کدام اند؟
-
خر و پف بلند و مزمن
-
قطع تنفس در خواب (توسط دیگران مشاهده میشود)
-
بیدار شدن با احساس خفگی یا نفس‌تنگی
-
خشکی دهان یا گلودرد در صبح
-
خواب‌آلودگی شدید در طول روز
-
سردردهای صبحگاهی
-
مشکلات تمرکز و حافظه
عوامل خطر آپنه خواب چیست؟
-
اضافه وزن و چاقی
-
گردن ضخیم یا مشکلات ساختاری راه هوایی
-
مصرف الکل یا داروهای آرام‌بخش
-
سیگار کشیدن
-
سن بالاتر (شیوع بیشتر در افراد میانسال و مسن)
-
سابقه خانوادگی آپنه خواب
آپنه خواب چگونه تشخیص داده می شود؟
- گرفتن شرح حال پزشکی و بررسی علائم: پزشک درباره خر و پف، خواب‌آلودگی روزانه و سابقه خانوادگی سؤال می‌کند.
- پلی‌سومنوگرافی (آزمایش خواب): مهم‌ترین تست تشخیصی است که در کلینیک خواب انجام میشود و شامل بررسی فعالیت مغز، قلب، سطح اکسیژن خون و حرکات بدن است.
- آزمایش خواب خانگی: برای برخی بیماران خفیف‌تر، پزشک تست ساده‌تری را در خانه تجویز می‌کند.
آپنه خواب چگونه درمان می شود؟
تغییر سبک زندگی
-
کاهش وزن
-
ترک سیگار و الکل
-
خوابیدن به پهلو به جای پشت
استفاده از دستگاه CPAP
مؤثرترین درمان آپنه انسدادی خواب است. دستگاه CPAP جریان مداوم هوا را به راه هوایی وارد می‌کند و مانع از انسداد میشود.
استفاده از دستگاه‌های دهانی و در صورت لزوم جراحی
برای برخی بیماران، استفاده از وسایل دهانی یا جراحی اصلاحی در ساختار گلو و بینی توصیه میشود.
تجارب بیماران
ندا، ۳۸ ساله: “سال‌ها دچار خستگی روزانه و خواب‌آلودگی شدید بودم. همسرم می‌گفت شب‌ها نفس کشیدنم قطع می‌شه. بعد از انجام تست خواب، تشخیص آپنه انسدادی خواب گرفتم. با شروع استفاده از دستگاه CPAP، انرژی‌ام برگشت و دیگه وسط روز چرت نمی‌زنم.”
حمید، ۵۰ ساله: “به خاطر اضافه وزن و خر و پف شدید همیشه احساس می‌کردم خوابم سبک و بی‌کیفیت هست. پزشکم پیشنهاد کاهش وزن داد. با کم کردن ۱۵ کیلو، علائم آپنه خوابم خیلی کمتر شد.”
لیلا، ۴۲ ساله: “من آپنه مرکزی خواب داشتم. پزشکم گفت علتش به مغزه و دستور مصرف داروهای خاص رو داد. درمان طولانی بود ولی الان خیلی بهتر خواب می‌رم.”
سوالات متداول
آیا آپنه خواب بدون درمان خطرناک است؟
بله. آپنه خواب درمان‌نشده می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی، سکته و فشار خون بالا را افزایش دهد.
آیا آپنه خواب بدون درمان خطرناک است؟
بله. آپنه خواب درمان‌نشده می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی، سکته و فشار خون بالا را افزایش دهد.
آیا فقط افراد چاق به آپنه خواب مبتلا می‌شوند؟
خیر. اگرچه چاقی یکی از عوامل اصلی است، اما افراد لاغر نیز ممکن است به آپنه خواب دچار شوند.
جمع بندی
آپنه خواب یک اختلال جدی و شایع است که می‌تواند کیفیت خواب و سلامت کلی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص به‌موقع و استفاده از درمان‌های مناسب مانند تغییر سبک زندگی یا دستگاه CPAP می‌تواند علائم را کاهش دهد و خطر عوارض جدی را کم کند. اگر شما یا اطرافیانتان علائم آپنه خواب دارید، مراجعه به پزشک متخصص خواب ضروری است.
کلینیک جم، حامی سلامتی شما!
منابع
