تغذیه برای ناراحتی های گوارشی و معده آسیب پذیر

بیماری‌ها و ناراحتی‌های گوارشی جزو شایع‌ترین اختلالات هستند که بیشتر ما گاه و بی‌گاه به آن‌ها دچار می‌شویم. در ابتلا به بیشتر بیماری‌های گوارشی تغذیه ناسالم نقش مهمی دارد و البته تغذیه سالم نیز تاثیر زیادی در درمان بیماری‌های سیستم گوارش دارد. بسیاری از افرادی که معده و دستگاه گوارش آسیب‌پذیر دارند با رعایت اصول تغذیه می‌توانند، مشکلات خود را حل کنند و ناراحتی‌های معده و دستگاه گوارش را تسکین دهند. در ادامه به بررسی اصول تغذیه برای ناراحتی های گوارشی می‌پردازیم.

بیماری‌های گوارشی چند نوع دارند؟

بیماری‌ها یا ناراحتی‌های گوارشی، مشکلاتی هستند که سیستم و دستگاه گوارش را درگیر می‌کنند. این بیماری‌ها در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش از مری تا راست روده بروز می‌کنند و در هر بخش علائم متفاوتی دارند. از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• التهاب روده
• سندروم روده تحریک پذیر
• سلیاک
• یبوست
• التهاب و رفلاکس مری
• سو هاضمه
• التهاب معده
• زخم پیتیک
• سرطان معده و….

انواع رژیم‌های غذایی برای درمان بیماری‌های گوارشی

یکی از عوامل موثر در ابتلا به بیماری‌های گوارشی تغذیه است و البته در درمان این بیماری‌ها نیز تغذیه سالم و تغییر رژیم غذایی، نقش مهمی ایفا می‌کند. البته تغذیه سالم در هر کدام از بیماری‌های گوارشی شرایط متفاوتی دارد. به عبارت دیگر نوع رژیم غذایی بسته به اینکه فرد به کدام یک از بیماری‌های گوارشی مبتلا باشد، متفاوت خواهد بود. در ادامه به معرفی چند روش تغذیه برای ناراحتی های گوارشی مختلف می‌پردازیم.

رژیم غذایی برای التهاب روده

مبتلایان به التهاب روده مشکلاتی مانند اسهال یا مدفوع خونی را تجربه می‌کنند. درد شدید در ناحیه معده، عارضه شایع در این بیماری است. مبتلایان به التهاب روده برای تسکین روده و آرامش آن باید از مصرف لبنیات خودداری کنند. نوشیدن قهوه به خصوص قهوه‌هایی که کافئین بالایی دارند هم برای این بیماران بسیار خطرناک است. رژیم غذایی سالم برای این بیماران باید الگویی سرشار از پروتئین‌ها، امگا 3 و ویتامین‌های سالم باشد. همچنین مصرف میوه‌هایی مانند موز نیز به این بیماران توصیه می‌شود.

رژیم غذایی برای سندروم روده تحریک پذیر

با ابتلا به بیماری سندروم روده تحریک پذیر فرد به غذاهایی که احساس نفخ ایجاد می‌کنند، حساس می‌شود بنابراین باید این غذاها را از رژیم خود حذف کرده و با دیگر مواد غذایی سالم جایگزین کند. از  جمله مواد غذایی که استفاده از آن‌ها در زمان ابتلا به این عارضه ممنوع است، قهوه، لوبیا، کلم، پیاز، نوشیدنی‌های الکلی و نوشابه‌های گازدار را می‌توان نام برد. بهترین الگوی تغذیه برای ناراحتی های گوارشی از این دست، میوه‌های تازه، نان‌های سبوس‌دار، شیر بدون لاکتوز، ماست کم چرب و سبزی‌هایی مانند نعناع هستند.

رژیم غذایی برای سلیاک

بیماری سلیاک یکی دیگر از بیماری‌های گوارشی است که در آن، پرزهای ظریف روده از بین می‌روند و روده‌ها قادر به جذب پروتئین‌های گیاهی نخواهند بود. در اثر ابتلا به این عارضه فرد دچار خستگی مزمن، گرفتگی عضلات، تاخیر در رشد بدنی و… می‌شود. بیماران مبتلا به سلیاک به پروتئین‌های گیاهی حساس هستند و تمام غذاهایی که از پروتئین‌های گیاهی مانند سویا، جو، گندم و چاودار تولید می‌شوند را باید از رژیم غذایی حذف کرد. در رژیم غذایی این بیماران می‌توان مواد غذایی مانند آرد برنج، انواع سبزیجات، گوشت، لبنیات و حبوبات را مشاهده کرد.

رژیم غذایی برای یبوست

یبوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی است که در زمان ابتلا به آن فرد در دفع مدفوع دچار مشکل می‌شود. این عارضه شایع باید به موقع درمان شود، در غیر این صورت حتی ممکن است به بیماری‌هایی مانند انسداد روده هم تبدیل شود. یبوست یکی از بیماری‌هایی است که تغذیه اصولی در درمان آن بیش از اندازه کارساز است. برای درمان این بیماری باید فیبر مصرفی روزانه را افزایش داد، آب بیشتری نوشید و از غذاهایی استفاده کرد که هضم راحت‌تری دارند. بهترین مواد غذایی برای درمان یبوست عبارتند از:

• مغزها مانند بادام، فندق، پسته و گردو
• میوه‌ها مانند زردآلو، انجیر، سیب، گلابی و…
• برگه میوه‌هایی مانند زردآلو، آلو و…
• سبزی‌های معطر مانند نعناع، بابونه و…
• غلات
• حبوبات
• دمنوش‌های گیاهی
• چربی‌های گیاهی مانند روغن زیتون و….

رژیم غذایی برای سو هاضمه

سو هاضمه یکی دیگر از بیماری‌های شایع سیستم گوارشی است. این بیماری با عارضه‌هایی مانند دردهای شکمی، نفخ شدید، حالت تهوع، رفلاکس معده و… بروز می‌کند. برخلاف تصور بیشتر افراد سو هاضمه ناشی از کم غذا خوردن نیست بلکه خوردن غذای نامناسب تاثیر بیشتری در ابتلا به این بیماری دارد. در درمان سو هاضمه نیز مصرف غذای سالم اهمیت زیادی دارد. مصرف غذاهای سبک، آبمیوه‌های طبیعی، میوه‌هایی مانند سیب، موز، هلو و… برخی از مثال‌های تغذیه برای ناراحتی های گوارشی از نوع سو هاضمه هستند.

نکات تغذیه برای بیماری های گوارشی

در الگوی تغذیه برای ناراحتی های گوارشی رعایت برخی نکات هم از اهمیت زیادی برخوردار هستند و این نکات عبارتند از:

• در درمان بیشتر بیماری‌های گوارشی باید میزان فیبر مصرفی را افزایش داد
• مایعات به خصوص آب ولرم تاثیر زیادی در درمان بیماری‌های گوارشی دارد
• در درمان بیماری‌های گوارشی باید از مصرف فست فودها و… خودداری کرد
• در تهیه غذا برای بیماری‌های گوارشی باید از استفاده ادویه‌ها خودداری کرد
• در بیشتر بیماری‌های گوارشی مصرف تحریک‌کننده‌های معده مانند نوشابه ممنوع است

رعایت تغذیه برای ناراحتی های گوارشی؛ راز سلامتی دستگاه گوارش

رژیم غذایی مناسب و پیروی از الگوی سالم تغذیه برای ناراحتی های گوارشی اهمیت زیادی دارد. بیشتر بیمارانی که به مشکلات گوارشی مبتلا هستند تنها با رعایت برخی نکات تغذیه بیماری خود را درمان کرده و از بروز مشکلات ناشی از آن جلوگیری می‌کنند. از این رو توصیه می‌شود که با مشاهده اولین علائم این بیماری‌ها فورا به پزشک مراجعه کرد.

سوالات متداول

شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی کدامند؟

التهاب روده، سلیاک، یبوست، سندروم روده تحریک پذیر، سو هاضمه، رفلاکس روده، سرطان معده و… از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه گوارش هستند.

مصرف کدام مواد غذایی در سلیاک ممنوع است؟

مبتلایان به سلیاک نباید غذاهای حاوی پروتئین‌های گیاهی مانند جو دوسر، گندم و… را مصرف کنند.

مصرف کدام مواد غذایی به درمان یبوست کمک می‌کند؟

انواع دمنوش‌های گیاهی، غذاهای حاوی فیبر، مایعات و روغن‌های گیاه برای درمان یبوست موثر و مناسب هستند.