چرا مراقبت پس از جراحی قلب اهمیت دارد؟

بیماری‌های قلبی عروقی به عنوان یکی از جدی‌ترین و شایع‌ترین تهدیدات سلامتی شناخته می‌شوند. در بیشتر موارد با اصلاح سبک زندگی می‌توان از وقوع یا پیشرفت بیماری جلوگیری کرد؛ اما گاهی اوقات عمل جراحی قلب و عروق تنها گزینه‌ی ممکن برای حفظ سلامتی است. به همان اندازه که جراحی قلب در بازگرداندن سلامتی اثربخشی دارد، مراقبت‌های خانگی پس از جراحی نیز در دست یابی به بهبودی کامل موثرند. این مراقبت‌های پس از جراحی دلایل متعددی دارد از جمله:

• مدیریت درد
• پیشگیری از عفونت
• تضمین بهبهودی بیمار
• کاهش عوارض و خطرات جراحی
• توان‌بخشی هر چه سریع‌تر به قلب

در ادامه به بهترین و مهم‌ترین موارد مراقبتی پس از جراحی قلب می‌پردازم.

مراقبت های بعد از عمل قلب باز در منزل

1- استراحت کافی

• در هفته‌های اول پس از جراحی، بدن به استراحت نیاز دارد. به بدن خود زمان کافی برای استراحت دهید.
• خواب کامل و با کیفیت به همراه فراهم کردن محیطی آرامش‌بخش از ضروریات است.

2- کنترل وضعیت عمومی

• فشار خون خود را مرتب اندازه‌گیری کنید.
• سعی کنید سطح کلسترول خون خود را پایین نگه دارید.
•  از مواد و مواردی که باعث شدید شدن تپش قلب می‌شود جلوگیری کنید.
• در صورت داشتن دیابت، قند خون خود را به دقت کنترل کنید.

3- مصرف داروها

•  داروهای تجویز شده را به موقع و دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. این داروها تکمیل کننده‌ی فرآیند درمان است و معمولا شامل مسکن‌ها، داروهای ضد انعقاد خون، داروهای کنترل فشار خون و سایر داروهای مورد نیاز است.
• از تغییر دادن دوز یا نوع داروها بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.
• همچنین از مصرف داروهای بدون نسخه خودداری کنید.

4- تغذیه‌ی مناسب

• رژیم غذایی سالم و ارگانیک از مهم‌ترین موارد مراقبت‌های پس از جراحی محسوب می‌شود.
• مصرف مواد زیر را محدود کرده و به حداقل برسانید: نمک، چربی‌ها و روغن‌های ناسالم، گوشت‌های فرآوری شده، قند مصنوعی، قهوه و انواع انرژی‌زا، غذاهای فرآوری شده، لبنیات چرب، غذاهای پرکلسترول
• مواد غذایی مفید برای سلامت قلب را در سبد غذایی خود قرار دهید؛ مانند: پروتئین‌های سالم، میوه‌ها و سبزیجات قرمز و سبز، آجیل‌ها و دانه‌های مغذی، غلات کامل، چربی‌های سالم، محصولات لبنی کم چرب، مصرف کافی آب و مایعات، غذاهای غنی از پتاسیم، ویتامین D و امگا 3

5- کنترل وزن

• وزن خود را کنترل کنید و در محدوده‌ی سالم نگه دارید.
• در صورت مستعد بودن افزایش وزن در حالت کم‌تحرکی، از رژیم‌های تخصصی و مناسب خود استفاده کنید.

6- مراقبت از زخم

• جراحی قلب، به‌ویژه زمانی که همراه بازکردن قفسه‌ی سینه باشد، می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
• زخم و محیط اطراف آن را تمیز و خشک نگه دارید.
• استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی پزشک برای پیشگیری از عفونت‌ها ضروری است.
• دستورالعمل‌های پزشک را در مورد نحوه‌ی تعویض پانسمان و مراقبت از زخم‌ها رعایت کنید.
• هر گونه علائم عفونی مانند قرمزی، تورم یا ترشحات غیر عادی را فورا به پزشک گزارش دهید.
• تا بهبودی کامل از حمام‌های طولانی یا شنا کردن خودداری کنید.
• از استعمال هرگونه کرم، پماد، ترمیم کننده بر روی زخم‌ها بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.

7- مراقبت از تنفس

• مراقبت و تمرین‌های تنفسی معمولا بلافاصله پس از جراحی شروع می‌شوند و تا چند هفته پس از آن ادامه می‌یابند.
• بسته به وضعیت بیمار و توصیه‌های پزشک، هدف اصلی این تمرینات بهبود تنفس، جلوگیری از عفونت‌های ریوی، جلوگیری از تجمع مایعات و مخاط در ریه‌ها و تسریع در بهبودی بیمار است.
• به منظور افزایش حجم ریه این تمرینات یا توسط خود فرد به صورت نفس‌های عمیق؛ یا به وسیله‌ی اسپیرومتر تشویقی انجام می‌شود.
• همچنین به بیمار آموزش داده می‌شود که چگونه به طور صحیح و بدون آسیب سرفه کند. معمولا بیمار با نگه‌داشتن یک بالش به سینه‌ی خود می‌تواند درد را کاهش داده و راحت‌تر سرفه کند.

8- حفظ سلامت روان

• از روش‌های علمی کاهش استرس مانند عبادت، مدیتیشن و یوگا استفاده کنید.
• از خانواده و دوستان خود برای حمایت عاطفی کمک بگیرید.
• در صورت نیاز، از مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.

9- ترک عادات ناسالم

• از سیگار و دیگر دخانیات کشیدن خودداری کنید، زیرا به شدت به سلامت قلب و ریه‌ها آسیب می‌رساند.
• از مصرف الکل پرهیز کنید، چرا که با داروهای شما تداخل خواهد داشت و فشار خون را افزایش می‌دهد.
• از نشستن یا دراز کشیدن برای مدت زمان طولانی بدون حرکت خودداری کنید و هر چند ساعت یک بار به آرامی حرکت کنید.

10- انجام فعالیت فیزیکی ملایم

• فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی را شروع کنید و به تدریج شدت و مدت آن را افزایش دهید.
• از انجام فعالیت‌های شدید بدنی مثل بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید تا زمانی که پزشک اجازه دهد.
• تا زمان بهبودی کامل استخوان‌های قفسه سینه از فعالیت‌های سخت ورزشی و بدنی مانند دویدن، پریدن و تمرینات سنگین خودداری کنید.
• همچنین از فعالیت‌هایی خانگی که نیاز به ایستادن طولانی و فشار آوردن به بدن دارند، مانند جارو زدن، شست و شو، آشپزی طولانی و … پرهیز کنید.
• با مشورت پزشک، می‌توانید تمرینات استقامتی با وزنه‌های سبک (1 تا 2 کیلوگرم) انجام دهید تا به تدریج قدرت عضلانی خود را بازسازی کنید.

11- مراجعه به پزشک

• ارتباط خود را با پزشک قطع نکنید و ملاقات‌ و پیگیری خود را طبق برنامه انجام دهید.
• پیگیری و بررسی وضعیت شما به طور مداوم موجب می‌شود هر گونه عوارض و وضعیت نابهنجار به موقع شناسایی و درمان شود.
• در صورت بروز علائمی مانند درد شدید قفسه‌ی سینه، تنگی نفس شدید، تب بالا یا هر گونه علامت غیر عادی دیگر، فورا به پزشک مراجعه کنید.
• روند بهبودی و اطلاعات لازم در مورد وضعیت خود را از منبع معتبر یعنی پزشک خود کسب کنید؛ و از اعتماد کردن به افراد غیرمتخصص دوری کنید.

12- توجه به حالت بدن

• هنگام نشستن و برخاستن از حالت‌های مناسب استفاده کنید که به قفسه‌ی سینه و اسکلت‌بندی کلی فشار وارد نشود.
• در صورت توصیه‌ی پزشک، از کمربند طبی برای پشتیبانی استفاده کنید. این نوع کمربند با ایجاد فشردگی کنترل‌شده‌ای بر قفسه‌ی سینه، حرکت آن را محدود می‌کند. در چنین وضعیتی از مشکلات احتمالی نظیر خون‌ریزی، عفونت بافت‌ها و … جلوگیری می‌شود؛ و به همین علت در مهار درد و ترمیم زخم‌های جراحی تاثیر بسیاری دارد.

سخن آخر

با رعایت این نکات، بهبودی سریع‌تر و بی خطرتری را پس از جراحی قلب خواهید داشت و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری می‌کنید. این مراقبت‌ها نیازمند همکاری شخص بیمار، خانواده‌ی او و تیم پزشکی است تا بهترین نتایج ممکن پس از جراحی قلب حاصل شود. به یاد داشته باشید که همیشه با پزشک خود در مورد هر گونه فعالیت یا تغییر در برنامه‌ی روزانه مشورت کنید. تا بازیابی کامل سلامتی فرصت مناسبی برای تنظیم سبک زندگی سالم و ترک عادات ناسالم است. مشاوره از متخصصان قلب و عروق و تغذیه در این مسیر امن‌ترین و بهترین گزینه است. در کلینیک تخصصی دکتر جم، با حضور برترین متخصصان قلب و عروق و تغذیه همراه سلامتی شما هستیم.

منابع

Heart Surgery Recovery Tips: From Wound Care to Exercise (webmd.com)

What’s the Best Diet After Heart Bypass Surgery? (healthline.com)

Postoperative care after cardiac surgery – UpToDate

بیماری‌های قلبی عروقی جزو جدی‌ترین تهدید کنندگان سلامتی به شمار می‌آیند. در بسیاری از موارد می‌توان این مشکلات را با اصلاح سبک زندگی، مصرف دارو یا روش‌های غیر تهاجمی درمان کرد. با این حال، گاهی اوقات جراحی قلب یک پیشامد غیر قابل اجتناب است. این جراحی به دلایل مختلفی از جمله رفع انسداد عروق کرونر، تعویض دریچه‌های قلبی معیوب و نارسایی قلبی انجام می‌شود. به موازات جراحی، مراقبت‌های پیش از جراحی نیز می‌تواند اثر عمل و سرعت بهبودی را افزایش دهد. اگر جراحی قلب در آینده‌ی پیش روی شماست، می‌توانید با اصلاح سبک زندگی و تغذیه‌ای، خود را آماده کنید.

چرا رژیم غذایی من قبل از جراحی مهم است؟

به طور کلی تغذیه‌ی خوب برای رشد، سالم بودن و پیشگیری از انواع بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های قلبی حیاتی است. مصرف مواد خوراکی غنی و مفید برای قلب به شما کمک می‌کند:

• سرعت بهبودی پس از جراحی را افزایش می‌دهد؛
• التهاب پس از جراحی را کنترل و به راحتی رفع می‌کند؛
• هر چه سریع‌تر انرژی و توان را به بدن باز می‌گرداند؛
• بدن شما در برابر عوارض جانبی احتمالی مانند عفونت مقاوم می‌شود؛
• باعث حفظ و بهبود سطح قند خون در حین و پس از جراحی می‌شود؛
• به بهبود وضعیت روده‌ها پس از جراحی کمک می‌کند تا هر چه سریع‌تر به عملکرد طبیعی خود بازگردند.

بهترین مواد غذایی قبل از جراحی قلب

در هفته‌ها و مخصوصا در روزهای قبل از جراحی لازم است کالری کافی، پروتئین، مواد معدنی و انواع ویتامین‌ها را مصرف کنید.

• پروتئین: در این جراحی نیاز بدن به پروتئین افزایش می‌یابد. استرس ناشی از جراحی باعث نیاز بدن به پروتئین می‌شود. همچنین بدن برای ترمیم جراحات و حفظ بافت عضلانی به پروتئین نیاز دارد. توصیه می‌شود 25 تا 35 گرم پروتئین سبک در هر وعده‌ی غذایی مصرف شود. انتخاب‌های سالم مانند گوشت قرمز بدون چربی، ماهی، گوشت ماکیان، لوبیا، تخم مرغ، پنیر، آجیل، محصولات لبنی، محصولات پروتئینی گیاهی و نوشیدنی‌های پروتئینی هستند.
• مایعات: نوشیدن مایعات در روزهای منتهی به جراحی اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا از دهیدراته شدن بدن در حین و پس از جراحی پیشگری می‌کند. مایعات کربوهیدراتی نیز علاوه بر تامین و حفظ انرژی مورد نیاز شما در هنگام بی‌هوشی، به بالانس شدن قند خون و جلوگیری از تحلیل رفتن ماهیچه‌ها در زمان استراحت نیز کمک می‌کند.
• کربوهیدرات: غلات کامل، مثل گندم کامل، جو دوسر، ارزن، برنج قهوه‌ای، کینوا، نان سبوس‌دار باید جای غلات تصفیه شده و سفید را بگیرند. چرا که کربوهیدرات‌های تصفیه شده خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را افزایش می‌دهند.؛ در صورتی که غلات کامل محافظ سلامت قلب و عروق هستند. کاهش یا افزایش 1 الی 2 وعده‌ی اضافی در روز از کربوهیدرات‌های تصفیه شده خطر مشکلات قلبی را در حدود 10 الی 20 درصد کاهش یا افزایش می دهد. دقت کنید که حجم کربوهیدرات قبل از جراحی قلب باید کاهش یابد.
• میوه: فیبر میوه از جذب بیش از حد قند جلوگیری می‌کند، که این امر در متعادل نگه داشتن قند خون قبل از جراحی اهمیت ویژه دارد. همچنین میوه‌ها دارای آنتی‌اکسیدان و انواع ویتامین‌ها هستند؛ به همین دلیل باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند و از عوارض جانبی و عفونت پس از جراحی پیش‌گیری می‌کنند. مناسب‌ترین میوه‌ها برای قلب، میوه‌های قرمز و سبز هستند؛ مانند زغال اخته، توت فرنگی، تمشک، شاه‌توت، انار، آلو سیب قرمز و سبز، خیار و … هستند.
• سبزیجات: سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج، کلم پیچ، کرفس، و سبزیجات قرمز مانند گوجه و لبو و… به دلیل غنی بودن از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها شناخته می‌شوند، و به ویژه منبع خوبی از ویتامین K هستند که به محافظت از شریان‌ها و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند. سبزیجات همچنین سرشار از نیترات‌های غذایی هستند که باعث کاهش فشار خون می‌شوند و سفتی شریانی را کاهش داده و عملکرد سلول‌های پوشاننده‌ی رگ‌های خونی را بهبود می‌بخشند.
• سیر: وجود ترکیبی به نام آلیسین در سیر فواید بسیاری برای قلب دارد؛ از جمله تنظیم فشار خون و جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها که خطر لخته شدن خون و سکته را کاهش می‌دهد. سیر را حتما به صورت خام مصرف کنید یا له کرده و اجازه بدهید برای چند دقیقه قبل از پخت استراحت کند، این امر باعث می‌شود تا آلیسین سیر افزایش یابد. همچنین سیر سیاه آنتی‌اکسیدان بیشتری نسبت به سیر عادی دارد، و این به علت استراحت و تبدیل آلیسین سیر تازه به آنتی‌اکسیدان در سیر سیاه است.
• روغن: روغن مناسب یکی از مهم‌ترین اجزای یک رژیم سالم است؛ اهمیت انتخاب روغن به این دلیل است که در دمای بالا تغییرات شیمایی در آن ایجاد نشود، و همچنین باعث افزایش کلسترول و ایجاد رسوب نیز نشود. بهترین انواع روغن برای سلامت قلب روغن ماهی، روغن زیتون، روغن بذر کتان و روغن نارگیل است.
• امگا 3: ماهی‌های روغنی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ به دلیل خاصیت ضد التهابی برای قلب مفیدند و در متعادل کردن کلسترول و تری گلیسیرید خون نیز موثرند. ماهی سالمون، قزل آلا، ماهی تن و ساردین از جمله ماهی‌های حاوی امگا ۳ هستند.
• ویتامینD: توصیه می‌شود استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین D را در رژیم غذایی خود بگنجانید؛ موادی مثل زرده‌ی تخم مرغ، روغن جگر ماهی، محصولات لبنی و… . چرا که این ویتامین در بهبود جراحات و زخم‌های جراحی بسیار موثر است؛ به ویژه ترمیم قفسه‌ی سینه که به منظور دسترسی به قلب شکافته می‌شود.
• لبنیات: مصرف لبنیات با کاهش سطح کلسترول بد و کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا مرتبط است. اما دقت کنید لبنیات مناسب برای بیماران قلبی، لبنیات بدون چربی یا کم چرب، و بدون آرد یا نشاسته است؛ چرا که پس از جراحی قلب، دریچه، عروق و رگ‌ها باید تمیز نگه داشته شوند. به این معنا که مواد غذایی باید کمترین رسوب چربی را در عروق و شریان‌ها ایجاد نمایند. بنابراین ضرورت استفاده از لبنیات کم چرب اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
• آجیل و دانه‌ها: انواع گردو، بادام، فندق، ماکادمیا، دانه‌ی چیا، شاهدانه، کتان، خشخاش و … منبع عالی از فیبر، چربی‌های غیراشباع و ریزمغذی‌هایی مانند منیزیم، مس و منگنز هستند؛ یعنی مواد مغذی و مهمی که می‌توانند به حفظ سلامت و ترمیم قلب کمک کنند. تحقیقات گسترده‌ای نشان می‌دهد که خوردن این آجیل و دانه‌ها می‌تواند تاثیر قدرتمندی بر سطح کلسترول داشته باشد و شریان‌ها را پاک نگه دارد.

سخن آخر

شما مهمترین عضو تیم مراقبت‌های تغذیه‌ای خود هستید. بهبودی شما به مشارکت فعال خود شما بستگی دارد. با این‌ حال برای داشتن بهترین رژیم غذایی قلبی بهتر است به نظر متخصص قلب یا یک متخصص تغذیه توجه کرد و با ایجاد تغییرات مفید در عادات غذایی، قلبی سالم‌تر و زندگی شاداب‌تری داشت. اگر دچار بیماری قلبی یا مستعد آن هستید، حتما برای دریافت رژیم غذایی بیماران قلبی عروقی به متخصص قلب و عروق یا دکتر تغذیه مراجعه کنید. در کلینیک تخصصی دکتر جم، با حضور برترین متخصصان قلب و عروق و تغذیه همراه سلامتی شما هستیم.

منابع

17 Incredibly Heart-Healthy Foods

داشتن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و طبیعی، بخش مهمی از سبک زندگی سالم برای بیماران قلبی است. این در حالی است که در اکثر مواقع به توصیه‌های غذایی پرداخته می‌شود، اما از محدودیت‌های غذایی کمتر صحبت می‌شود. گاهی مواقع پرهیز از محدودیت‌ها مهم‌تر از مصرف غذاهای مفید اهمیت دارد. در ادامه‌ی مقاله به معرفی و تبیین مهم‌ترین محدودیت‌های غذایی برای بیماران قلبی پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.

چرا توجه به رژیم غذایی در بیماران قلبی اهمیت دارد؟

برخی مواد غذایی مناسب شرایط خاص جسمی نیستند و بدن توانایی و کشش لازم را برای پذیرش آن‌ها ندارد. به همین جهت در صورت استفاده، بدن از حالت ثبات خارج شده و ممکن است خطرات اجتناب ناپذیری اتفاق بیوفتد. با رعایت پرهیزات در صدد کنترل موارد زیر هستیم:

• کنترل فشار خون
• حفظ تعادل سطح کلسترول
• جلوگیری از ایجاد پلاک
• کاهش التهاب
• کاهش خطر حمله قلبی
• کنترل وزن
• کاهش وابستگی به دارو

چه غذاهایی برای بیماران قلبی مضر است؟

1- چربی‌های ترانس

خوراکی‌هایی مثل تنقلات با ارزش غذایی کم، انواع پفک و چیپس، اکثر کیک و شیرینی‌ها، خامه‌ی غیر لبنی، غذاهای نیمه آماده و… حاوی چربی‌های ترانس هستند. این چربی‌ها سطح کلسترول بد را افزایش می‌دهند؛ و همین منجر به گرفتگی شریان‌ها می‌شود.

از طرفی میزان کلسترول خوب را نیز کاهش می‌دهند؛ که همین باعث افزایش خطر تشکیل پلاک و بیماری قلبی می‌شود. علاوه بر این‌ها باعث اضافه وزن و چاقی نیز می‌شوند؛ چرا که غذاهای سرشار از چربی ترانس اغلب دارای کالری متراکم و فاقد مواد مغذی هستند و همین امر به افزایش وزن و چاقی کمک می‌کند.

۲- چربی‌های اشباع شده

در مواد غذایی مثل انواع گوشت قرمز، گوشت ماکیان، انواع محصولات لبنی و غذاهای فست‌فودی، سس‌ها و… دیده می‌شود. این چربی‌ها باعث افزایش سطح تری‌گلیسیرید در خون می‌شوند؛ تری گلیسیرید بالا با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است و می‌تواند باعث سخت شدن و ضخیم شدن دیواره‌ی سرخرگ‌ها باشد.

همچنین باعث افزایش کلسترول بد می‌شوند؛ که همین منجر به تصلب شرایین و افزایش خطر بیماری قلبی و سکته می‌شود. مواد غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده می‌توانند حساسیت به انسولین را مختل کنند و تنظیم سطح قند خون را برای بدن دشوارتر کنند.

۳- نمک و غذاهای با سدیم بالا

مانند غذاهای فرآوری شده، انواع کنسرو، فست‌فود، تنقلات نمکی و … . این غذاها فشار خون را افزایش داده و باعث ایجاد فشار اضافی بر رگ‌های خونی می‌شوند، که ممکن است منجر به سکته شود.

افزایش فشار خون قلب را وادار می‌کند تا برای پمپاژ خون بیشتر کار کند که همین منجر به ضخیم شدن عضله‌ی قلب می‌شود و با گذشت زمان قلب را ضعیف کرده و باعث نارسایی قلبی می‌شود. سدیم باعث می‌شود بدن آب را در خود حفظ کرده و حجم خونی را که قلب باید پمپ کند افزایش می‌دهد؛ این می تواند منجر به تورم و افزایش فعالیت قلب شود.

۴- کافئین

میزان مصرف قهوه، چای سیاه، نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا باید به دلیل جلوگیری از تحریک قلب توسط کافئین محدود شود. کافئین با تحریک سیستم عصبی مرکزی می‌تواند ضربان قلب را افزایش دهد. برای بیماران قلبی، به ویژه آن‌هایی که آریتمی یا سایر اختلالات ریتم قلب دارند، افزایش ضربان قلب می‌تواند مشکل ساز باشد و ممکن است شرایط موجود را تشدید کند.

کافئین می‌تواند باعث افزایش موقت فشار خون شود، این جهش‌ها می‌توانند بار کاری بر روی قلب را افزایش دهند. کافئین به عنوان یک محرک می‌تواند ترشح آدرنالین را افزایش دهد؛ که همین مساله می‌تواند باعث تپش قلب سریع‌تر و با نیروی بیشتر شود. این اثر می‌تواند برای بیماران قلبی، به ویژه بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر یا نارسایی قلبی خطرناک باشد، زیرا نیاز به اکسیژن قلب را افزایش داده و می‌تواند آنژین یا حملات قلبی را تسریع کند.

۵- گوشت‌های فرآوری شده

انواع سوسیس، هات داگ و انواع گوشت‌های آماده است که حاوی سطوح بالایی از سدیم و چربی‌های ناسالم هستند. این مواد اغلب حاوی مواد نگهدارنده مانند نیترات و نیتریت هستند که می‌توانند ترکیبات مضری به نام نیتروزامین‌ها را در بدن ایجاد کنند. نیتروزامین‌ها با افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو مرتبط هستند که هر دو می توانند به عروق خونی و قلب آسیب برسانند.

ترکیب سدیم بالا، چربی‌های ناسالم و مواد نگهدارنده در گوشت‌های فرآوری شده می‌تواند سخت و باریک شدن رگ‌ها را تسریع کند، و همین جریان خون را مختل کرده و خطر سکته را افزایش می‌دهد.

۶- الکل

به طور کلی مصرف نوشیدنی‌های الکلی تاثیرات مخرب زیادی بر تمامی بخش‌های بدن به جای می‌گذارد؛ اما عوارض مصرف الکل بر روی قلب خطرات جبران‌ ناپذیری را به دنبال دارد. ورود الکل به سیستم گردش خون باعث افزایش بسیار بالای فشار خون می‌شود، و همین احتمال خطر سکته را افزایش می‌دهد.

مصرف الکل می‌تواند منجر به کاردیومیوپاتی الکلی شود، وضعیتی که در آن عضله‌ی قلب ضعیف و بزرگ می‌شود که این امر می‌تواند توانایی قلب را برای پمپاژ موثر خون مختل کند و منجر به نارسایی قلبی شود. مصرف الکل می‌تواند باعث نامنظم شدن ریتم قلب یا آریتمی شود.

مصرف الکل، به ویژه در مقادیر زیاد، می‌تواند سطح تری‌گلیسیرید و برخی از انواع کلسترول را در خون افزایش دهد، که این دو با افزایش خطرات قلبی مرتبط هستند.

۷- محصولات لبنی پرچرب

شیر پرچرب، پنیر، کره و خامه حاوی چربی‌های اشباع شده هستند. محصولات لبنی پرچرب اغلب به دلیل محتوای بالای چربی های اشباع شده برای بیماران قلبی مضر در نظر گرفته می شوند.

این محصولات پرچرب باعث افزایش کلسترول می‌شوند، و به همین سبب تجمع رسوبات چربی یا پلاک در شریان‌ها اتفاق می‌افتد. این مساله می‌تواند منجر به باریک یا مسدود شدن شریان‌ها شود و خطر حمله‌ی قلبی و سکته را افزایش دهد.

برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف زیاد چربی‌های اشباع ممکن است باعث ایجاد التهاب در بدن شود. التهاب مزمن با افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی همراه است.

۸- غذاهای سرخ شده

غذاهای سرخ شده به دلیل عوامل متعددی که در فرآیند تهیه‌ی محتوا و آماده‌سازی آن‌هاست برای همگان، به ویژه برای بیماران قلبی مضر است.

غذاهای سرخ شده معمولا در روغن‌هایی طبخ می‌شوند که دارای چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس هستند. این چربی‌های ناسالم می‌توانند سطح کلسترول بد را افزایش داده و سطح کلسترول خوب را کاهش دهند؛ و به همین علت خطر تصلب شرایین و بیماری قلبی افزایش می‌یابد.

روغن‌‎های مورد استفاده در سرخ کردن می‌توانند در دمای بالا تجزیه شده و اکسید شوند و رادیکال‌های آزاد تولید کنند. این رادیکال‌های آزاد می‌توانند باعث استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن شوند که هر دو با افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط هستند.

۹- کربوهیدرات

کربوهیدرات به صورت کلی کربوهیدرات‌ها برای بیماران قلبی مضر نیستند، اما نوع و مقدار کربوهیدرات‌های مصرفی می‌توانند به طور قابل توجهی بر سلامت قلب تاثیر بگذارند. این دسته‌ی ناسالم بر پایه‌ی کربوهیدرات‌ها و قندهای تصفیه شده است؛ مانند نان سفید، برنج سفید، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین و … .

غذاهای سرشار از کربوهیدرات‌های تصفیه شده دارای شاخص گلیسمی بالایی هستند. این بدان معنی است که باعث افزایش سریع سطح قند خون می‌شوند که می‌تواند در طول زمان منجر به مقاومت به انسولین شود. مقاومت به انسولین پیش ساز دیابت نوع 2 است که از عامل اصلی بیماری‌های قلبی عروقی محسوب می‌شود.

مصرف مقادیر زیاد کربوهیدرات‌های تصفیه شده ممکن است منجر به افزایش سطح تری‌گلیسیرید در خون شود. سطوح بالای تری‌گلیسیرید با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است.

سخن آخر

بیماران قلبی باید روی سبد غنی و ارگانیگ غذایی خود تمرکز کنند و در عین حال مصرف مواد تحریکی برای قلب را محدود و به حداقل برسانند. با درک و رعایت محدودیت‌های غذایی، بیماران قلبی می‌توانند به طور قابل توجهی نتایج سلامت و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. مشاوره با متخصصان قلب و عروق و متخصصان تغذیه می‌تواند به تنظیم یک رژیم غذایی سالم برای قلب که نیازهای فردی را برآورده می کند، کمک شایانی کند. در کلینیک تخصصی دکتر جم، با حضور برترین متخصصان قلب و عروق و تغذیه همراه سلامتی شما هستیم.

منبع

Heart-healthy foods: What to eat and what to avoid

تغذیه برای تناسب اندام؛ از جمله نیازهای اساسی برای تمامی افراد

اگر از علاقه‌مندان ورزش و تناسب اندام هستید و یا دوست دارید تا سنین بالا سالم بمانید، تغذیه بخش کلیدی از سفر سلامتی شماست. تغذیه مناسب، پایه و اساس یک بدن سالم می‌باشد و می‌تواند به شما کمک کند تا سریع‌تر به اهداف تناسب اندام خود برسید. با این حال، تغذیه برای تناسب اندام یک راه حل یکسان و ثابت برای همه نیست. بلکه هر فرد بر اساس تیپ بدنی، سطح آمادگی جسمانی و سبک زندگی خود نیازهای تغذیه متفاوتی دارد. از این رو در این مطلب با اهمیت تغذیه برای تناسب اندام و استفاده از پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی برای ایجاد یک سبک زندگی سالم آشنا می‌شویم.

تغذیه مناسب برای تناسب اندام چه اهمیتی دارد؟

هنگامی که نوبت به دستیابی به اهداف تناسب اندام می‌رسد، بسیاری از افراد صرفا بر روی برنامه‌های ورزشی تمرکز می‌کنند و نقش مهمی را که تغذیه برای تناسب اندام ایفا می‌کند را به طور کلی نادیده می‌گیرند. خواه هدف شما عضله‌سازی، کاهش وزن یا بهبود عملکرد کلی بدنتان باشد، تامین سوخت بدن با مواد مغذی مناسب ضروری است.

تغذیه مناسب نه تنها انرژی مورد نیاز برای تمرینات را تامین کرده، بلکه به ریکاوری و رشد عضلات کمک می‌کند، استقامت را افزایش می‌دهد و از سلامت و رفاه کلی حمایت می‌کند. به بیانی ساده‌تر پایه‌ای است که اهداف تناسب اندام موفق بر آن بنا شده است.

نیازهای غذایی فردی برای داشتن یک تغذیه سالم

درک نیازهای شخصی تغذیه برای تناسب اندام، برای تمامی افراد بسیار مهم است. نیازهای غذایی هر فرد با انواع تیپ بدنی، اهداف و سبک زندگی منحصربه‌فرد، کاملا متفاوت است. به این معنی که یک رویکرد مشخص و ثابت به سادگی برای تغذیه تمامی افراد وجود ندارد. برای بهینه‌سازی عملکرد خود و دستیابی به اهداف تناسب اندام، ضروری است که به جزئیات بدنتان توجه کرده و تغذیه خود را مطابق با آن تنظیم کنید.

یکی از راه‌های درک نیازهای غذایی فردی شما، ارزیابی نیازهای کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها است که نقش حیاتی در تامین انرژی و بلوک‌های ساختمانی لازم برای عملکرد بهینه بدن را دارند.

تغذیه سالم با پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها

وقتی نوبت به تغذیه برای تناسب اندام و بهبود سلامتی می‌رسد، شناخت درشت مغذی‌ها بسیار مهم است. درشت مغذی‌ها بلوک‌های سازنده رژیم غذایی روزمره ما هستند که از پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها تشکیل شده‌اند. هر درشت مغذی نقش منحصربه‌فردی را در بدن ما ایفا می‌کند و از جنبه‌های مختلف سلامت و عملکرد ما حمایت می‌کند.

در زیر توضیحاتی در مورد این درشت مغذی‌ها را مرور می‌کنیم:

• پروتئین‌ها: اغلب به‌عنوان ابرقهرمانان دنیای درشت مغذی‌ها شناخته می‌شوند. آن‌ها برای ترمیم و رشد عضلات ضروری هستند و به بخشی حیاتی برای افرادی است که به طور منظم ورزش می‌کنند
• کربوهیدرات‌ها: منبع اصلی انرژی برای بدن ما هستند. آن‌ها سوخت مورد نیاز برای فعالیت بدنی را فراهم می‌کنند و می‌توانند در غذاهایی مانند غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات و حبوبات پیدا شوند. تنظیم کربوهیدرات دریافتی برای مطابقت با سطح فعالیت شما یک ضرورت است
• چربی‌ها: اغلب وجهه بدی دارند، اما برای سلامتی و عملکرد کلی بدن ضروری هستند. آن‌ها به جذب ویتامین‌های محلول در چربی کمک می‌کنند، از تولید هورمون حمایت کرده و منبع متمرکز انرژی به شمار می‌روند. ترکیب چربی‌های سالم از مواد غذایی مانند آووکادو، آجیل، دانه‌ها و روغن‌زیتون می‌تواند به یک رژیم غذایی کامل کمک کند

ویتامین‌ها و مواد معدنی؛ از الزامات تغذیه برای تناسب اندام

وقتی صحبت از تامین سوخت بدن و تغذیه برای تناسب اندام می‌شود، فقط کالری و درشت مغذی‌هایی مانند پروتئین، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها نیست که در این زمینه نقش دارند. بلکه ریزمغذی‌ها، مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز نقش مهمی در سلامت و عملکرد کلی بدن ما دارند.

ویتامین‌ها برای عملکردهای مختلف بدن از جمله تولید انرژی، حمایت از سیستم ایمنی و ترمیم بافت ضروری هستند. آن‌ها به‌عنوان کوفاکتور در واکنش‌های آنزیمی عمل کرده و به تبدیل غذا به انرژی و تسهیل جذب مواد مغذی کمک می‌کنند. به‌عنوان مثال، ویتامین C به دلیل خواص تقویت‌کننده سیستم ایمنی شناخته شده است، در حالی که ویتامین D به سلامت استخوان و عملکرد عضلات کمک می‌کند.

مواد معدنی از سوی دیگر در فرآیندهای فیزیولوژیکی متعددی نقش دارند. آن‌ها به حفظ تعادل مناسب مایعات، حمایت از عملکرد سالم عصبی، کمک به سلامت استخوان و انقباضات ماهیچه‌ای کمک می‌کنند. الکترولیت‌هایی مانند سدیم، پتاسیم و منیزیم به‌ویژه برای ورزشکاران مهم هستند. زیرا نقش کلیدی در هیدراتاسیون (تامین آب مورد نیاز بدن) و عملکرد عضلات دارند.

تنظیم برنامه غذایی مناسب بر اساس نیازهای منحصربه‌فرد شما

وقتی نوبت به تنظیم برنامه تغذیه برای تناسب اندام می‌رسد، یک برنامه ثابت و مشخص برای همه مناسب نیست. هر فرد بر اساس عواملی مانند متابولیسم، سطح فعالیت، اهداف و ترجیحات شخصی، نیازهای غذایی منحصربه‌فردی دارد. به همین دلیل سفارشی کردن و شخصی‌سازی برنامه تغذیه برای بهینه‌سازی عملکرد و دستیابی به نتایج مطلوب بسیار مهم است.

برای شروع تنظیم برنامه تغذیه، اهداف خاص خود را تعیین کنید. آیا به دنبال عضله‌سازی، کاهش وزن، بهبود استقامت یا افزایش عملکرد کلی فیزیکی هستید؟ در مرحله بعد، سطح فعالیت خود را در نظر بگیرید. آیا درگیر تمرینات شدید، تمرینات متوسط، یا ترکیبی از هر دو هستید؟ همچنین باید اشاره کرد که یافتن جایگزین‌های مناسب و اطمینان از دریافت کالری کافی و مواد مغذی برای یک برنامه غذایی متعادل و شخصی بسیار مهم است.

با شخصی‌سازی تغذیه برای تناسب اندام به سلامت خود کمک کنید

سوخت‌رسانی مناسب به بدن و داشتن یک برنامه تغذیه برای تناسب اندام، برای بهبود سلامتی و دست‌یابی به اهداف مورد نظر جسمانی بسیار مهم است. اما همان طور که می‌دانید، هیچ برنامه غدایی یکسان و مشابهی برای دو فرد با نیازهای تغذیه متفاوت وجود ندارد. به این دلیل که روش تغذیه که برای یک نفر جواب می‌دهد ممکن است برای فرد دیگر جواب ندهد. از این رو تمامی افراد نیاز به یک برنامه تغذیه شخصی‌سازی‌شده دارند تا به اهداف سلامتی خود دست پیدا کنند. برای این کار می‌توانید از خدمات موسسات معتبر با مربیان و متخصصان تغذیه مجرب استفاده کنید.

سوالات متداول

آیا تغذیه برای تناسب اندام مهم است؟

بله کاملا! تغذیه نقش مهمی در حمایت از اهداف تناسب اندام دارد.

آیا تغذیه برای هر فرد متفاوت است؟

بله، نیازهای تغذیه‌ای ممکن است بر اساس عواملی مانند سن، جنسیت، ساختار بدن و سطح فعالیت‌های هر فرد متفاوت باشد.

آیا یک رویکرد یکسان برای همه می‌تواند در تغذیه برای تناسب اندام موثر باشد؟

خیر، برنامه‌های خاص تغذیه فردی برای هر کسی نتایج مطلوب تناسب اندام متفاوتی را به همراه دارد.

چگونه تغذیه بر عملکرد ورزشی تاثیر می‌گذارد؟

تغذیه مناسب به بدن سوخت می‌رساند، سطح انرژی را افزایش می‌دهد، ریکاوری را بهبود می‌بخشد و منجر به عملکرد ورزشی بهتر می‌شود.

منابع

• https://www.nationaleatingdisorders.org/
• https://familydoctor.org/
• https://time.com/

بایدها و نبایدهای تغذیه برای دوران امتحان

یکی از فاکتورهای مهم در افزایش بازدهی و توانایی مغز برای مطالعه، تغذیه مناسب است. به همین دلیل در ایام امتحانات رعایت یک رژیم غذایی سالم به همه دانش آموزان و دانشجویان توصیه می‌شود. بایدها و نبایدهای زیادی در مورد تغذیه برای دوران امتحان وجود دارد. مواد غذایی انتخابی برای این دوران باید انرژی‌بخش باشند و در عین حال هضم و گوارش ساده‌ای داشته باشند تا بدن به راحتی ویتامین‌ها و مواد مغذی آن‌ها را دریافت کنند. با رعایت یک رژیم غذایی مناسب می‌توان قدرت یادگیری را نیز افزایش داد و به بهبود تمرکز نیز کمک کرد. در ادامه با نکات تغذیه اصولی در این ایام، بیشتر آشنا خواهید شد.

مزایای تغذیه اصولی در دوران امتحانات

اهمیت تغذیه بر کسی پوشیده نیست. تغذیه سالم مانع ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها می‌شود و در درمان انواع مشکلات و بیماری‌های داخلی نیز موثر است. البته تنها مزیت تغذیه بهبود و تسکین بیماری نیست. با تغذیه سالم می‌توان راندمان سلول‌های بدن را برای انجام فعالیت‌ها بهبود بخشید و به عملکرد بهتر آن‌ها کمک کرد. رعایت یک رژیم غذایی سالم و اصولی حتی در بهبود حافظه و قدرت مغز نیز موثر است.

رعایت تغذیه برای دوران امتحان هم مزایای زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش توانایی مغز برای یادگیری اشاره کرد. تغذیه مناسب عملکرد سلول‌های مغز را بهبود می‌بخشد و این موضوع نیز در یادگیری تاثیر زیادی دارد. دیگر مزیت تغذیه اصولی در دوران امتحان، افزایش تمرکز است. نوشیدنی‌های حاوی کافئین، سبزیجات برگ سبز، آجیل و مغزیجات به عنوان غذاهای افزایش‌دهنده تمرکز تا حد زیادی توانایی تمرکز و توجه را افزایش می‌دهند.

مواد غذایی مناسب برای شب امتحان

در تغذیه برای دوران امتحان، انتخاب مواد غذایی سالم از اهمیت زیادی برخوردار است. انواع مختلفی از غذاها و خوراکی‌ها وجود دارند که مصرف آن‌ها در این دوران توصیه می‌شوند. برخی از این مواد، برای مصرف در وعده‌های اصلی و برخی دیگر برای مصرف به عنوان تنقلات در میان وعده‌ها مناسب هستند. از بهترین مواد غذایی برای مصرف در این دوران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

خانواده توت‌ها

انواع توت‌ها مانند توت فرنگی، شاه‌توت، توت سفید، بلوبری و… سرشار از آنتی اکسیدان هستند و باعث افزایش جریان خون در سلول‌های مغزی می‌شوند. این گروه از مواد غذایی در افزایش تولید سلول‌های عصبی نیز موثر هستند و از این طریق به مطالعه بهتر کمک می‌کنند.

مرکبات

مرکبات از دیگر گروه‌های غذایی مناسب برای دوران امتحانات هستند. تحقیقات نشان دهنده این است که نوشیدن یک لیوان آب پرتقال طبیعی قبل از امتحان، کمک زیادی به بهبود عملکرد سلول‌های مغزی می‌کند.

غذاهای دریایی

غذاهای دریایی مانند ماهی، میگو و… سرشار از انواع امگا مانند امگا 3، 6 و 12 هستند که برای تغذیه سلول‌های مغزی بسیار مناسب هستند. به علاوه در غذاهای دریایی فسفر زیادی نیز وجود دارد که این ماده هم نقش مهمی در عملکرد مناسب سلول‌های مغزی ایفا می‌کند.

دمنوش‌های گیاهی

در تغذیه برای دوران امتحان توصیه می‌شود که به جای مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین از دمنوش‌های گیاهی استفاده کرد. دمنوش‌هایی مانند گل گاوزبان در ایام امتحانات باعث افزایش آرامش و کاهش استرس می‌شوند و دمنوش‌هایی مانند چای سبز با برخورداری از آنتی‌اکسیدان فراوان موجب بهبود عملکرد سلول‌های عصبی و در نتیجه افزایش یادگیری می‌شوند.

آجیل و مغزیجات

انواع آجیل و مغزیجات نیز برای دوران امتحانات مفید هستند. مغزها به خصوص بادام هندی و زمینی، سرشار از ویتامین E هستند که باعث افزایش انرژی، بهبود تمرکز، یادگیری بهتر و بیشتر و افزایش راندمان سلول‌های مغزی حین مطالعه می‌شوند.

سایر مواد غذایی مناسب برای دوران امتحانات

لیست خوراکی‌های مناسب برای تغذیه دوران امتحانات، بیشتر از موارد گفته شده است و غذاهای مختلف دیگری را نیز می‌توان به آن اضافه کرد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• شکلات تلخ و کاکائو
• کره بادام زمینی
• روغن زیتون
• اسفناج، بروکلی و سبزیجات برگ سبز
• آووکادو
• سیر
• تخم مرغ
• جگر
• ماست
• آب
• انواع میوه خشک
• شیر

نکات تغذیه برای دوران امتحان

در مورد تغذیه برای دوران امتحان، تنها انتخاب مواد غذایی مناسب مهم نیست. به غیر از این موضوع، چگونگی مصرف مواد غذایی نیز اهمیت زیادی دارد. برخی از نکات تغذیه که در دوران امتحان باید رعایت کرد، به شرح زیر هستند:

• از غذا خوردن حین مطالعه پرهیز کنید و قبل یا بعد از مطالعه وعده‌های غذایی را مصرف کنید
• در صبحانه ایام امتحانات از مواد غذایی سرشار از پروتئین و فیبر مثل شیر، تخم‌مرغ، عسل و نان‌های جو یا پروتئینی استفاده کنید
• در میان وعده‌ها به جای تنقلات ناسالم از میوه‌های خشک یا مغزیجات استفاده کنید
• خوردن گوشت، ماهی و جگر را در این دوران فراموش نکنید
• در ایام امتحانات مصرف دوغ و ماست ترش را به حداقل برسانید و به جای آن از شیر یا ماست شیرین استفاده کنید
• در طول روز به اندازه کافی آب بنوشید
• در ایام امتحانات تغذیه‌ای متنوع داشته باشید تا بدن شما برای مطالعه و یادگیری آماده‌تر باشند

رعایت اصول تغذیه برای دوران امتحان؛ کمک به عملکرد بهتر مغز

تغذیه برای دوران امتحان مانع خستگی شده، قدرت سلول‌های مغز را افزایش می‌دهد و در نتیجه باعث یادگیری بهتر می‌شود. به جز غذاهایی که در این مطلب گفته شد، خوراکی‌ها و مواد غذایی زیاد دیگری هم وجود دارند که به تغذیه سالم در دوران امتحانات کمک می‌کنند که برای آشنایی با آن‌ها می‌توانید به متخصص تغذیه مراجعه کنید.

سوالات متداول

مزایای تغذیه سالم در دوران امتحانات چیست؟

با تغذیه اصولی در دوران امتحانات می‌توان حافظه را بهبود بخشید، تمرکز را افزایش داد و به مطالعه با کیفیت کمک کرد.

در تغذیه برای دوران امتحان، مصرف چه غذاهایی مهم‌تر است؟

مرکبات، سبزیجات برگ سبز، مغزیجات، ماهی‌ها و غذاهای دریایی، تخم‌مرغ و شیر از بهترین غذاها برای مصرف در دوران امتحانات هستند.

کدام غذاها تمرکز را بیشتر می‌کنند؟

سبزیجات برگ سبز، آجیل، کافئین، جگر، چای سبز، تخمه کدو و میوه‌هایی مانند بلوبری جزو منابع افزایش‌دهنده تمرکز هستند.

تغذیه برای افراد تیروئیدی؛ راهی برای تسکین بیماری

اختلالات و بیماری‌های تیروئید جزو رایج‌ترین بیماری‌ها در دنیا هستند که بیشتر افراد حداقل به یک نوع از آن‌ها مبتلا می‌باشند. بیماری‌های تیروئید با وجود شیوع بالا درمان‌پذیر هم هستند. یکی از راه‌های درمان این بیماری، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و اصولی است. تغذیه برای افراد تیروئیدی در هر نوع، از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا علائم بیماری را کاهش داده و به بهبود سریع‌تر بیمار کمک می‌کند. در ادامه با بایدها و نبایدهای تغذیه در انواع اختلالات تیروئیدی آشنا خواهید شد.

اختلالات تیروئیدی چند نوع دارند؟

تیروئید غده‌ای کوچک، به اندازه 5 سانتی‌متر در زیر پوست گردن است. این غده هورمون‌هایی ترشح می‌کند که در متابولیسم و سوخت و ساز بدن نقش مستقیم دارند. این هورمون‌ها وظایف مهمی در بدن دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به تنظیم ضربان قلب، متعادل نگه داشتن سرعت سوخت و ساز، افزایش یا کاهش سوخت کالری، حفظ سلامت پوست، باروری و… اشاره کرد. در حالت عادی ترشح هورمون‌های تروئیدی به میزانی است که عملکرد بدن در تمام بخش‌ها نرمال و عادی باشد اما در مواردی ممکن است تعادل ترشح هورمون‌ها به هم خورده و عملکرد اندام‌ها دچار اختلال شود.

در چنین شرایطی فرد به پرکاری یا کم کاری تیروئید مبتلا می‌شود. در زمان ابتلا به پرکاری، غده تیروئید بیش از حد نیاز هورمون تولید می‌کند و در حالت کم کاری، هورمون‌های تولید شده کمتر از میزان لازم برای بدن هستند. پرکاری تیروئید با علائمی مانند تپش قلب، اضطراب، کاهش وزن ناگهانی، مشکلات خواب و… و کم کاری تیروئید با علائمی مانند خستگی، افزایش وزن و ناتوانی در کاهش وزن، ضعف، خشکی پوست و یبوست بروز می‌کنند.

تغذیه برای افراد تیروئیدی چه اهمیتی دارد؟

پیروی از یک رژیم غذایی سالم و مغذی برای همه افراد اهمیت دارد اما اهمیت این موضوع زمانی که فرد به بیماری مبتلا باشد، بیشتر می‌شود. در زمان ابتلا به بیماری به خصوص بیماری‌هایی مانند تیروئید، تغذیه سالم کمک زیادی به درمان اختلال یا کاهش علائم آن می‌کند. تغذیه برای افراد تیروئیدی به دلایل زیر از اهمیت زیادی برخوردار است:

• با رعایت رژیم غذایی می‌توان ترشح هورمون‌ها را متعادل کرد
• بسیاری از مشکلات ناشی از تیروئید مانند افزایش یا کاهش وزن با رعایت رژیم سالم و مناسب غذایی، درمان می‌شوند
• کمبود ویتامین‌های ناشی از متابولیسم نامتعادل با رژیم غذایی سالم جبران می‌شود
• با تغذیه سالم می‌توان عملکرد تیروئید را نرمال و عادی کرد
• تغییر رژیم غذایی یک درمان کاربردی برای همه افراد در تمام سنین و با هر شرایط بدنی است

اصول تغذیه برای مبتلایان به کم کاری تیروئید

اصول تغذیه برای افراد تیروئیدی بسته به اینکه به کدام نوع از این بیماری مبتلا باشند، متفاوت است. زمانی که غده تیروئید کمتر از میزان نیاز بدن هورمون تولید کند، بیمار به کم کاری تیروئید مبتلا می‌شود. در اختلال کم کاری علائمی مانند ریزش مو، خستگی با وجود خواب کافی، عدم تحمل سرما و… بروز می‌کنند. اولین خط درمان در کم کاری تیروئید، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و تغییر سبک زندگی است. در زمان ابتلا به این بیماری فرد دچار افزایش وزن و چاقی می‌شود. با درمان چاقی و اضافه وزن علائم دیگر کم کاری نیز به مرور زمان کاهش پیدا کرده و فرد به مرور درمان می‌شود. تغذیه برای افراد تیروئیدی از نوع کم کار باید شامل مواد غذایی و خوراکی‌های کم کالری اما مغذی باشد. بهترین مواد غذایی برای کنترل این بیماری عبارتند از:

• سبزیجات غیر نشاسته‌ای مانند کنگر فرنگی، کدو سبز، هویج، اسفناج، قارچ و…
• میوه‌ها مانند توت، هلو، سیب، انگور، مرکبات، آناناس و…
• پروتئین‌ها مانند ماهی، صدف، تخم مرغ، بوقلمون، مرغ و…
• چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، روغن آووکادو، روغن نارگیل و….
• غلات بدون گلوتن مانند برنج قهوه‌ای، جو دوسر، کینوآ، ماکارونی و…
• دانه‌ها و مغزیجات مانند بادام هندی، بادام درختی، تخمه کدو و…
• حبوبات مانند نخود، لوبیا، عدس و…
• نوشیدنی‌ها مانند آب، چای تلخ، قهوه و….

تغذیه سالم مبتلایان به پرکاری تیروئید

برای درمان پرکاری تیروئید هم تغذیه تاثیر زیادی دارد. در اختلال پرکاری هورمون‌ها بیشتر از میزان نیاز بدن تولید می‌شوند. در این اختلال تیروئید هم سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در درمان بیماری و کاهش علائم آن ایفا می‌کند. مبتلایان به پرکاری معمولا به بیماری‌های دیگری مانند گریوز هم مبتلا هستند که با تغذیه سالم امکان درمان آن هم وجود دارد. به علاوه در زمان ابتلا به پرکاری علاوه بر علائمی مانند کمبود وزن شدید، فرد دچار تغییرات ظاهری مانند بزرگ شدن غده تیروئید و تورم گلو هم می‌شود. مبتلایان به پرکاری بهتر است از غذاهایی که کالری و انرژی بیشتر اما ید کمتری دارند، استفاده کنند. از جمله این غذاها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چاشنی‌ها مانند نمک بدون ید
• نوشیدنی‌هایی مانند قهوه و چای بدون شیر یا خامه
• پروتئین‌ها مانند سفیده تخم مرغ، گوشت سفید
• میوه‌های تازه یا کنسرو شده مانند سیب، گیلاس، انواع توت‌ها و…
• مغزیجات مانند بادام هندی، درختی، زمینی، پسته و گردو
• نان‌های بدون نمک و سبوس‌دار مانند نان سنگک یا نان جو
• شیره‌ها مانند عسل، شربت افرا
• سبزیجات مانند گل کلم، کلم پیچ، شلغم زرد
• چربی‌ها مانند روغن زیتون، آفتابگردان، گلرنگ و…

آشنایی با اصول تغذیه برای افراد تیروئیدی؛ لازمه زندگی سالم

یکی از روش‌های ساده و کم هزینه برای مقابله با بیماری‌های مختلف، تغییر رژیم غذایی و مصرف غذاهایی است که با شرایط بیماری سازگاری دارند. به عنوان مثال تغذیه برای افراد تیروئیدی بسته به نوع تیروئید آن‌ها باید به گونه‌ای باشد که سوخت و ساز بدن را افزایش داده یا اثر هرومون‌های تیروئید را کاهش دهد. در این مطلب برخی از غذاهایی که برای این بیماری مناسب هستند را معرفی کردیم. جهت آشنایی با دیگر غذاهای سالم برای بیماران تیروئیدی و داشتن یک رژیم کامل و مناسب غذایی بهتر است به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.

سوالات متداول

تفاوت تیروئید پرکار و کم کار چیست؟

در زمان کم کاری غده تیروئید کمتر از میزان نیاز و در زمان پرکاری، تیروئید بیش از میزان نیاز بدن هورمون تولید می‌کند.

در کم کاری تیروئید باید از چه غذاهایی استفاده کرد؟

برنج قهوه‌ای، ماهی، صدف و بوقلمون، لبنیات پرچرب، سبزیجات غیر نشاسته‌ای و… از جمله غذاهای مناسب کم کاری تیروئید هستند.

غذاهای مناسب پرکاری تیروئید چیست؟

روغن‌هایی مانند نارگیل و زیتون، آب پرتقال، چای، گوشت سفید، برنج، نان جو و سنگک و آجیل‌ها از جمله غذاهای مناسب برای پرکاری تیروئید هستند.

تغذیه برای افراد باردار؛ ضرورتی برای تضمین سلامت مادر و جنین

بارداری دوران خاص و حساسی در زندگی خانم‌ها است. چرا که در این برهه زمانی برای سازگاری با رشد و توسعه یک زندگی جدید در بدن مادران تغییرات قابل توجهی ایجاد می‌شود. از این رو تغذیه مناسب و استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای تامین مواد مغذی در دوران بارداری برای تضمین سلامتی کامل و تندرستی مادر و جنین ضروری است. زیرا رژیم‌های تغذیه مناسب می‌توانند خطر عوارضی مانند دیابت بارداری، پره اکلامپسی و وزن کم هنگام تولد را کاهش دهند. در این مطلب با مواد مغذی و بایدها و نبایدهای تغذیه برای افراد باردار قبل و بعد از حاملگی آشنا می‌شویم.

اهمیت تغذیه مناسب برای افراد باردار

در دوران بارداری، تغذیه مناسب نقش مهمی در تضمین سلامت و تندرستی مادر و جنین در حال رشد دارد. به این دلیل که با توجه به تغییرات بدن برای حمایت از رشد و تکامل جنین، افراد باردار به مواد مغذی اضافی نیاز دارد.

یکی از دلایل اصلی اهمیت درست بودن تغذیه برای افراد باردار این است که به طور مستقیم بر رشد کودک تاثیر می‌گذارد. دریافت مواد مغذی ضروری مانند اسید فولیک، آهن، کلسیم و پروتئین برای تشکیل اندام‌ها، استخوان‌ها و بافت‌های کودک حیاتی است. این مواد مغذی همچنین برای عملکرد صحیح سیستم عصبی و سیستم ایمنی کودک بسیار مهم هستند. علاوه بر این، تغذیه درست در دوران بارداری با سلامت کلی مادر ارتباط تنگاتنگی دارد. یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به پیشگیری از عوارضی مانند دیابت بارداری، پره اکلامپسی و افزایش یا کاهش بیش از حد وزن کمک کند. همچنین به حفظ وزن سالم کمک می‌کند که می‌تواند مهم‌ترین فاکتور برای زایمان راحت‌تر باشد.

در حالی که یک رژیم غذایی سالم، پایه و اساس تغذیه خوب در دوران بارداری است، مکمل‌ها نیز برای اطمینان از دریافت برخی از مواد مغذی توصیه می‌شوند. اما باید توجه داشته باشید که برای تعیین مکمل‌های خاص و مفید برای شما، با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی و یا یک پزشک مشورت کنید.

مواد مغذی مورد نیاز در دوران بارداری

نکته قابل توجه این است که بدن مادران در دوران بارداری تغییرات زیادی را تجربه می‌کند و اطمینان از درست بودن و غنی بودن تغذیه برای افراد باردار اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. مواد مغذی اصلی مورد نیاز در این دوره هم برای سلامت مادر و هم برای رشد کودک ضروری هستند.

از جمله مواد مغذی مورد نیاز در دوران بارداری عبارت‌اند از:

• اسید فولیک
• آهن
• کلسیم
• اسیدهای چرب امگا ۳
• پروتئین

اسید فولیک

اسید فولیک که نوعی ویتامین B به شمار می‌رود، نقش حیاتی در رشد اولیه رشته عصبی کودک دارد که در نهایت مغز و نخاع را تشکیل می‌دهد. توصیه می‌شود که در تغذیه برای افراد باردار روزانه حداقل 400 تا 800 میکروگرم اسید فولیک مصرف شود. منابع ماده مغذی شامل سبزیجات سبز برگ، غلات غنی‌شده و حبوبات هستند.

آهن؛ عامل اصلی تولید هموگلوبین

آهن مسئول تولید هموگلوبین (پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون) است که اکسیژن را به بافت‌ها می‌رساند. در دوران بارداری، بدن به آهن بیشتری برای حمایت از خون‌رسانی در حال رشد برای مادر و جنین نیاز دارد. به این ترتیب مصرف روزانه حدود ۲۷ میلی‌گرم آهن توصیه می‌شود. منابع خوب آهن شامل گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، لوبیا و غلات غنی‌شده هستند.

ماده معدنی کلسیم

کلسیم الزامی در تغذیه برای افراد باردار به منظور رشد استخوان‌ها و دندان‌های کودک است. اگر یک زن باردار به اندازه کافی کلسیم مصرف نکند، بدن او کلسیم مورد نیاز را از استخوان‌هایش می‌گیرد که می‌تواند در آینده منجر به ضعیف شدن استخوان‌های مادر شود. روزانه حدود ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ میلی‌گرم کلسیم مصرف کنید. منابع خوب این ماده مغذی شامل محصولات لبنی، شیر گیاهی غنی‌شده، سبزیجات برگ‌دار و غذاهای غنی‌شده با کلسیم هستند.

اسیدهای چرب امگا ۳

اسیدهای چرب امگا ۳ از جمله چربی‌های سالم برای رشد مغز و چشم کودک هستند. همچنین از سلامت کلی مادر حمایت می‌کنند. این مواد ضروری در تغذیه برای افراد باردار را می‌توان از ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین و همچنین گردو، دانه کتان و دانه به دست آورد. اگر دریافت این ماده به طور کافی از طریق رژیم غذایی امکان‌پذیر نیست، می‌توانید مکمل‌های آن را پس از مشورت با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی استفاده کنید.

ماده مغذی پروتئین

پروتئین برای رشد و نمو بافت‌ها و اندام‌های نوزاد ضروری است. همچنین به افزایش حجم خون مادر کمک می‌کند. روزانه حدود ۷۵ تا ۱۰۰ گرم پروتئین مصرف کنید که می‌تواند از گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی، حبوبات و آجیل به دست بیاید.

تغذیه برای افراد باردار بعد از حاملگی باید چگونه باشد؟

بسیار مهم است که در طول دوره پس از زایمان از سلامت خود غافل نشوید. بدن شما در طول بارداری و زایمان تغییرات قابل توجهی را پشت سر گذاشته است و تغذیه مناسب نقش حیاتی در کمک به بهبودی و سازگاری با نقش جدید خود به‌عنوان یک مادر دارد.

تغذیه برای افراد باردار پس از زایمان به معنای سوخت‌رسانی بدن و تامین مجدد مواد مغذی است که در دوران بارداری و زایمان تخلیه شده‌اند. این مرحله نیاز به ترکیبی از وعده‌های غذایی سالم و متعادل برای حمایت از بهبودی، افزایش سطح انرژی و اطمینان از تامین شیر کافی در صورت تمایل به شیردهی دارد.

گنجاندن غذاهای غنی از مواد مغذی در رژیم غذایی در این دوران ضروری است. انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم را در وعده‌های غذایی خود بگنجانید. این غذاها ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های ضروری را فراهم کرده که به ترمیم بافت‌ها، تقویت سیستم ایمنی بدن و ارتقای سلامت کلی کمک می‌کنند.

هیدراته ماندن و تامین آب بدن نیز در دوران پس از زایمان بسیار مهم است، به‌خصوص اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید. نوشیدن آب کافی به حفظ سلامت شیر کمک کرده و از فرآیندهای درمانی طبیعی بدن شما پشتیبانی می‌کند. حداقل هشت تا ده لیوان آب در روز مصرف کنید و نوشیدنی‌های آب‌رسان دیگر مانند دم‌نوش‌های گیاهی را در نظر بگیرید.

رعایت تغذیه مناسب برای افراد باردار در قبل و بعد از حاملگی مهم است

قبل از باردار شدن، برای زنان مهم است که روی یک رژیم غذایی متعادل تمرکز کنند که شامل انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم باشد. چرا که این رژیم‌ها مواد مغذی ضروری مانند اسید فولیک، آهن، کلسیم و اسیدهای چرب امگا ۳ را فراهم می‌کنند که برای رشد و نمو جنین ضرورت دارند. پس از بارداری نیز، تغذیه مناسب به همان اندازه اهمیت دارد، زیرا به روند بهبودی و شیردهی مادران کمک می‌کند.

سوالات متداول

مواد مغذی ضروری برای افراد باردار چیست؟

مواد مغذی ضروری برای افراد باردار شامل اسید فولیک، آهن، کلسیم، اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین‌هایی مانند ویتامین D و ویتامین C هستند.

چرا اسید فولیک در بارداری مهم است؟

اسید فولیک در دوران بارداری مهم است زیرا به رشد رشته عصبی کودک کمک می‌کند و خطر نقص مادرزادی را کاهش می‌دهد.

آیا مصرف ماهی در دوران بارداری بی‌خطر است؟

بله، ماهی را می‌توان در دوران بارداری مصرف کرد، اما بهتر است ماهی‌های کم جیوه مانند سالمون، ساردین و قزل‌آلا را انتخاب کنید.

منابع

• https://www.mayoclinic.org/
• https://health.gov/
• https://www.hopkinsmedicine.org/

تغذیه برای ناراحتی های گوارشی و معده آسیب پذیر

بیماری‌ها و ناراحتی‌های گوارشی جزو شایع‌ترین اختلالات هستند که بیشتر ما گاه و بی‌گاه به آن‌ها دچار می‌شویم. در ابتلا به بیشتر بیماری‌های گوارشی تغذیه ناسالم نقش مهمی دارد و البته تغذیه سالم نیز تاثیر زیادی در درمان بیماری‌های سیستم گوارش دارد. بسیاری از افرادی که معده و دستگاه گوارش آسیب‌پذیر دارند با رعایت اصول تغذیه می‌توانند، مشکلات خود را حل کنند و ناراحتی‌های معده و دستگاه گوارش را تسکین دهند. در ادامه به بررسی اصول تغذیه برای ناراحتی های گوارشی می‌پردازیم.

بیماری‌های گوارشی چند نوع دارند؟

بیماری‌ها یا ناراحتی‌های گوارشی، مشکلاتی هستند که سیستم و دستگاه گوارش را درگیر می‌کنند. این بیماری‌ها در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش از مری تا راست روده بروز می‌کنند و در هر بخش علائم متفاوتی دارند. از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• التهاب روده
• سندروم روده تحریک پذیر
• سلیاک
• یبوست
• التهاب و رفلاکس مری
• سو هاضمه
• التهاب معده
• زخم پیتیک
• سرطان معده و….

انواع رژیم‌های غذایی برای درمان بیماری‌های گوارشی

یکی از عوامل موثر در ابتلا به بیماری‌های گوارشی تغذیه است و البته در درمان این بیماری‌ها نیز تغذیه سالم و تغییر رژیم غذایی، نقش مهمی ایفا می‌کند. البته تغذیه سالم در هر کدام از بیماری‌های گوارشی شرایط متفاوتی دارد. به عبارت دیگر نوع رژیم غذایی بسته به اینکه فرد به کدام یک از بیماری‌های گوارشی مبتلا باشد، متفاوت خواهد بود. در ادامه به معرفی چند روش تغذیه برای ناراحتی های گوارشی مختلف می‌پردازیم.

رژیم غذایی برای التهاب روده

مبتلایان به التهاب روده مشکلاتی مانند اسهال یا مدفوع خونی را تجربه می‌کنند. درد شدید در ناحیه معده، عارضه شایع در این بیماری است. مبتلایان به التهاب روده برای تسکین روده و آرامش آن باید از مصرف لبنیات خودداری کنند. نوشیدن قهوه به خصوص قهوه‌هایی که کافئین بالایی دارند هم برای این بیماران بسیار خطرناک است. رژیم غذایی سالم برای این بیماران باید الگویی سرشار از پروتئین‌ها، امگا 3 و ویتامین‌های سالم باشد. همچنین مصرف میوه‌هایی مانند موز نیز به این بیماران توصیه می‌شود.

رژیم غذایی برای سندروم روده تحریک پذیر

با ابتلا به بیماری سندروم روده تحریک پذیر فرد به غذاهایی که احساس نفخ ایجاد می‌کنند، حساس می‌شود بنابراین باید این غذاها را از رژیم خود حذف کرده و با دیگر مواد غذایی سالم جایگزین کند. از  جمله مواد غذایی که استفاده از آن‌ها در زمان ابتلا به این عارضه ممنوع است، قهوه، لوبیا، کلم، پیاز، نوشیدنی‌های الکلی و نوشابه‌های گازدار را می‌توان نام برد. بهترین الگوی تغذیه برای ناراحتی های گوارشی از این دست، میوه‌های تازه، نان‌های سبوس‌دار، شیر بدون لاکتوز، ماست کم چرب و سبزی‌هایی مانند نعناع هستند.

رژیم غذایی برای سلیاک

بیماری سلیاک یکی دیگر از بیماری‌های گوارشی است که در آن، پرزهای ظریف روده از بین می‌روند و روده‌ها قادر به جذب پروتئین‌های گیاهی نخواهند بود. در اثر ابتلا به این عارضه فرد دچار خستگی مزمن، گرفتگی عضلات، تاخیر در رشد بدنی و… می‌شود. بیماران مبتلا به سلیاک به پروتئین‌های گیاهی حساس هستند و تمام غذاهایی که از پروتئین‌های گیاهی مانند سویا، جو، گندم و چاودار تولید می‌شوند را باید از رژیم غذایی حذف کرد. در رژیم غذایی این بیماران می‌توان مواد غذایی مانند آرد برنج، انواع سبزیجات، گوشت، لبنیات و حبوبات را مشاهده کرد.

رژیم غذایی برای یبوست

یبوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی است که در زمان ابتلا به آن فرد در دفع مدفوع دچار مشکل می‌شود. این عارضه شایع باید به موقع درمان شود، در غیر این صورت حتی ممکن است به بیماری‌هایی مانند انسداد روده هم تبدیل شود. یبوست یکی از بیماری‌هایی است که تغذیه اصولی در درمان آن بیش از اندازه کارساز است. برای درمان این بیماری باید فیبر مصرفی روزانه را افزایش داد، آب بیشتری نوشید و از غذاهایی استفاده کرد که هضم راحت‌تری دارند. بهترین مواد غذایی برای درمان یبوست عبارتند از:

• مغزها مانند بادام، فندق، پسته و گردو
• میوه‌ها مانند زردآلو، انجیر، سیب، گلابی و…
• برگه میوه‌هایی مانند زردآلو، آلو و…
• سبزی‌های معطر مانند نعناع، بابونه و…
• غلات
• حبوبات
• دمنوش‌های گیاهی
• چربی‌های گیاهی مانند روغن زیتون و….

رژیم غذایی برای سو هاضمه

سو هاضمه یکی دیگر از بیماری‌های شایع سیستم گوارشی است. این بیماری با عارضه‌هایی مانند دردهای شکمی، نفخ شدید، حالت تهوع، رفلاکس معده و… بروز می‌کند. برخلاف تصور بیشتر افراد سو هاضمه ناشی از کم غذا خوردن نیست بلکه خوردن غذای نامناسب تاثیر بیشتری در ابتلا به این بیماری دارد. در درمان سو هاضمه نیز مصرف غذای سالم اهمیت زیادی دارد. مصرف غذاهای سبک، آبمیوه‌های طبیعی، میوه‌هایی مانند سیب، موز، هلو و… برخی از مثال‌های تغذیه برای ناراحتی های گوارشی از نوع سو هاضمه هستند.

نکات تغذیه برای بیماری های گوارشی

در الگوی تغذیه برای ناراحتی های گوارشی رعایت برخی نکات هم از اهمیت زیادی برخوردار هستند و این نکات عبارتند از:

• در درمان بیشتر بیماری‌های گوارشی باید میزان فیبر مصرفی را افزایش داد
• مایعات به خصوص آب ولرم تاثیر زیادی در درمان بیماری‌های گوارشی دارد
• در درمان بیماری‌های گوارشی باید از مصرف فست فودها و… خودداری کرد
• در تهیه غذا برای بیماری‌های گوارشی باید از استفاده ادویه‌ها خودداری کرد
• در بیشتر بیماری‌های گوارشی مصرف تحریک‌کننده‌های معده مانند نوشابه ممنوع است

رعایت تغذیه برای ناراحتی های گوارشی؛ راز سلامتی دستگاه گوارش

رژیم غذایی مناسب و پیروی از الگوی سالم تغذیه برای ناراحتی های گوارشی اهمیت زیادی دارد. بیشتر بیمارانی که به مشکلات گوارشی مبتلا هستند تنها با رعایت برخی نکات تغذیه بیماری خود را درمان کرده و از بروز مشکلات ناشی از آن جلوگیری می‌کنند. از این رو توصیه می‌شود که با مشاهده اولین علائم این بیماری‌ها فورا به پزشک مراجعه کرد.

سوالات متداول

شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی کدامند؟

التهاب روده، سلیاک، یبوست، سندروم روده تحریک پذیر، سو هاضمه، رفلاکس روده، سرطان معده و… از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه گوارش هستند.

مصرف کدام مواد غذایی در سلیاک ممنوع است؟

مبتلایان به سلیاک نباید غذاهای حاوی پروتئین‌های گیاهی مانند جو دوسر، گندم و… را مصرف کنند.

مصرف کدام مواد غذایی به درمان یبوست کمک می‌کند؟

انواع دمنوش‌های گیاهی، غذاهای حاوی فیبر، مایعات و روغن‌های گیاه برای درمان یبوست موثر و مناسب هستند.

بهترین تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی در سلامت شما تاثیرگذار است

بیماران زیادی به دلایل مختلف، اندام‌های مختلفی را به تیغ جراحان می‌سپارند. این بیماران برای بهبود عملکرد بدن در زمان عمل و تاثیر بیشتر جراحی، باید رژیم‌های مخصوصی را قبل و بعد از عمل رعایت کنند. انتخاب مناسب‌ترین تغذیه به نوع عمل و نیازهای بدنی فرد بستگی دارد؛ اما به‌طورکلی پزشکان مصرف مواد غذایی مغذی و ضروری را در این زمان برای بیماران تجویز می‌کنند. بر همین اساس در این مطلب به بررسی تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی می‌پردازیم.

چرا تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی مهم است؟

استفاده از مواد غذایی مناسب و مغذی قبل از عمل جراحی، نیازهای اصلی بدن را برای تحمل عمل جراحی تامین می‌کند. انجام یک عمل جراحی به حداقلی از قدرت سیستم ایمنی نیاز دارد که خوردن انواع مواد ویتامینه و غلات مغذی و مورد نیاز بدن، ریسک عمل جراحی را کاهش می‌دهد.

از سوی دیگر بدن پس از جراحی مقدار زیادی از توان و انرژی خود را از دست می‌دهد و برای بازگشت انرژی از دست رفته، مصرف مواد غذایی مناسب، بسیار ضروری است. تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی به‌عنوان یک عامل موثر در موفقیت جراحی‌ها، باید مورد توجه قرار بگیرند.

مناسب‌ترین رژیم غذایی قبل از عمل‌های جراحی

به‌کارگیری موثرترین روش درمانی، مدت‌زمان طول بستری بیمار، تاثیرگذاری داروها و روند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده تا حد زیادی به تغذیه بیمار قبل از عمل‌های جراحی متکی است. بیشتر پزشکان متناسب با شرایط جسمانی بیمار و سابقه‌ بیماری‌های گذشته، رژیمی مخصوص را برای او در نظر می‌گیرند. بااین‌حال شناخت نکات لازم برای تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی اولین گام برای پشت سر گذاشتن یک عمل موفقیت‌آمیز به‌شمار می‌آید.

برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب قبل از عمل جراحی به این نکات دقت کنید:

• از پروتئین‌ها، میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید
• مصرف غذاهای سرخ‌شده، شیرینی، فراوری‌شده، فست‌فود و چیپس و پفک ممنوع است
• در روز 8 لیوان آب بنوشید و از نوشیدن آبمیوه‌های صنعتی و نوشابه‌ها خودداری کنید
• از خوراکی‌هایی مانند هویج، سیب‌زمینی شیرین، کدو سبز، جگر گاو و لوبیا برای جذب ویتامین A استفاده کنید
• مصرف ویتامین C را افزایش دهید و مرکباتی مانند پرتقال، لیمو، اسفناج و کلم بروکلی را فراموش نکنید
• با استفاده از محصولات لبنی غنی شده، ماهی‌های پرچرب و مکمل‌های فراوان از ویتامین D بیشتری استفاده کنید
• با خوردن محصولات لبنی مانند سویا، بادام و کلم بروکلی حداقل 1500 میلی‌گرم کلسیم در روز مصرف کنید
• با استفاده از قرص‌های آهن یا غذاهایی مانند گوشت، عدس، کره بادام زمینی، تخم مرغ و لوبیا میزان آهن خون خود را افزایش دهید

بعد از عمل های جراحی کدام مواد غذایی پیشنهاد می‌شوند؟

بهترین رژیمی که می‌توان برای بهبود سلامتی بعد از عمل‌های جراحی مورد استفاده قرار داد، رژیم‌هایی هستند که حاوی مواد معدنی و ویتامین باشند تا با کاهش خطر ابتلای بیمار به انواع عفونت‌ها، روند بازگشت انرژی و قدرت بدنی او را سرعت دهند. برای آن که یک عمل موفقیت‌آمیز داشته باشید، در ادامه به نکاتی اشاره کرده‌ایم که سلامت شما را بعد از انجام عمل‌های جراحی تضمین می‌کنند.

مصرف پروتئین به اندازه نفس کشیدن اهمیت دارد

اسید آمینه پروتئین در بازسازی بافت و بهبود نقاط جراحی‌شده، نقش مهمی را بر عهده دارد. استفاده از غذاهای پروتئین‌دار مانند ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی کم‌چرب، محصولات سویا، آجیل و عدس، غذاهای دریایی و گوشت بدون چربی باید در اولویت‌های تغذیه بیماران قرار بگیرد. پروتئین به‌عنوان یک ماده موثر در ساخت عضلات، در حفظ سلامت و تقویت استخوان‌ها نیز موثر است.

انواع ویتامین‌های مورد نیاز بدن را مصرف کنید

استفاده از ویتامین‌ها یک اصل اساسی در تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی به‌شمار می‌آید. بااین‌حال تاثیر این مواد مغذی بر بهبود بافت‌ها و بازیابی سلامت بیماران پس از عمل جراحی بیشتر است. انواعی از ویتامین‌های A، C، D و کلسیم‌ها و ویتامین‌های E و K برای بدن شما پس از عمل جراحی نیاز هستند.

برخی از انواع مواد غذایی برای مصرف شما پس از عمل جراحی عبارت‌اند از:

• ویتامین A: پرتقال و سبزیجات، کلم بروکلی، اسفناج، پنیر، گریپ‌فروت، شیر، پاپایا و انبه
• ویتامین C: فلفل شیرین، انواع توت‌ها، میوه‌های خانواده‌ مرکبات، گوآوا و کلم
• ویتامین D: محصولات لبنی کم‌چرب، انواع شیرها و ماست
• ویتامین‌های E و K: جگر گاو، تخم‌مرغ، روغن‌های نباتی، آجیل، سبزیجات برگ سبز، ماهی، روغن‌های نباتی و جگر

فیبر؛ ماده غذایی مفید برای بیماران بعد از عمل های جراحی

از بهترین مواد غذایی موجود برای بازیابی قدرت بدنی از دست رفته بعد از عمل جراحی، محصولات حاوی فیبر هستند. استفاده از محصولات فیبری به دلیل جلوگیری از یبوست بیماران و بهبود عملکرد سیستم گوارشی، برای بیماران ضروری است. به‌هیچ عنوان نباید مواد غذایی دارای فیبر را از رژیم غذایی بعد از عمل جراحی خود حذف کنید.

مهم‌ترین مواد غذایی حاوی فیبر عبارت‌اند از:

• آلو
• لوبیا
• حبوبات
• گلابی
• سیب و تخم کتان
• جوی دوسر
• نان تهیه شده از غلات

سوالات متداول

آیا استفاده از مواد غذایی حاوی روی مانند گوشت مرغ بعد از عمل جراحی توصیه می‌شود؟

هر نوع ماده غذایی دارای روی در بهبود بیماری شما پس از عمل جراحی تاثیرگذار است.

آیا می‌توانم در رژیم قبل و بعد از عمل‌های جراحی سیگار را اضافه کنم؟

کشیدن سیگار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود؛ به‌ویژه قبل از عمل ممکن است شما را با مشکلات زیادی روبه‌رو کند.

من گیاهخوار هستم، از کدام ماده پروتئینی قبل و بعد از عمل‌های جراحی استفاده کنم؟

قارچ به‌عنوان یک جانشین مناسب گوشت، بسیاری از پروتئین‌های لازم را در اختیار شما قرار می‌دهد.

آگاهی از تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی؛ گام اول بهبودی

بدون داشتن رژیم غذایی مناسب، درصد موفقیت در عمل‌های جراحی کاهش پیدا می‌کند. بسیاری از پزشکان متناسب با شرایط جسمی و نوع بیماری شما، رژیم‌های مناسبی را در نظر می‌گیرند. بااین‌وجود شناخت خواص مواد غذایی و تاثیر آن‌ها در موفقیت جراحی‌ها، گام بلندی در بهبودی شما و افزایش سرعت بازیابی سلامتی‌تان دارد. مشاوره با پزشکان تغذیه و شناخت کامل نسبت به بیماری، در انتخاب بهترین تغذیه قبل و بعد از عمل های جراحی کمک فراوانی می‌کند.

تغذیه مخصوص دیابتی ها | بایدها و نبایدهای رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت

چرا دیابتی ها باید به تغذیه خود اهمیت بدهند؟

بیماری دیابت با نام مرگ خاموش شناخته می‌شود. یکی از اصلی‌ترین علل شیوع گسترده دیابت و آثار مخرب این بیماری بر شرایط سلامتی، عدم توجه به تغذیه و استفاده از رژیم غذایی ناسالم است. از سوی دیگر افراد مبتلا به بیماری دیابت، در کنار فعالیت بدنی و ورزش باید از برنامه تغذیه مخصوص دیابتی ها پیروی کنند. یک برنامه غذایی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند قند خون را کنترل کرده و سطح انسولین و گلوکز خون را تنظیم کند. در این مطلب قصد داریم تا شما را با مواد غذایی مغذی و مفید و موادی که مصرف آن‌ها برای افراد مبتلا به دیابت مضر است، آشنا کنیم.

نقش تغذیه مخصوص دیابتی ها در کنترل این بیماری

همان‌طور که می‌دانید، بسیاری از افراد به دلیل عدم توجه به رژیم غذایی خود مصرف مواد غذایی ناسالم به دیابت نوع دو مبتلا می‌شوند. تعداد زیادی از افراد مبتلا به این بیماری با مشکلات دیگری مانند چاقی و اضافه وزن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. احتمالا شما هم با این جمله مواجه شده‌اید که دیابت یک بیماری دائمی است و هیچ درمانی ندارد. اما شما در صورت ابتلا به این بیماری می‌توانید با قرار دادن تغذیه مخصوص دیابتی ها در برنامه خود، تا حد زیادی این بیماری خطرناک را کنترل و مهار کنید.

این مسئله بیشتر در مورد افرادی صادق است که به تازگی به دیابت نوع دو مبتلا شده باشند. البته نباید از این نکته نیز غافل شویم که نتایج یکی از تحقیقاتی که در سال 2016 انجام شد، نشان می‌دهد که برخی از افراد توانسته‌اند با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن خود به مقدار 15 کیلوگرم قند خون خود را به محدوده طبیعی باز گردانند و تا حد زیادی بیماری دیابت را کنترل کنند. در نتیجه به یاد داشته باشید که هرگز برای شروع دیر نیست و شما می‌توانید به کمک یک رژیم غذایی مناسب بیماری خود را کنترل کنید.

تغذیه مخصوص دیابتی ها چگونه است؟

افراد مبتلا به دیابت شاید نتوانند مثل گذشته از خوردن غذاهای مختلف لذت ببرند. آن‌ها باید حجم وعده‌های غذایی خود را کاهش دهند و میزان مصرف بسیاری از مواد غذایی را محدود کرده یا آن‌ها را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنند. شاید این امر در نگاه اول برای شما بسیار دشوار به نظر برسد، اما مواد غذایی مغذی و مفید فراوانی وجود دارند شما می‌توانید آن‌ها را جایگزین مواد غذایی مضر کنید.

به عنوان یک قاعده کلی، در تغذیه مخصوص دیابتی ها باید مقدار مصرف چربی‌های حیوانی، گوشت و انواع قندهایی را که می‌توانند به سرعت جذب شوند و قند خون را بالا ببرند، کاهش داد. افراد مبتلا به دیابت باید مواد غذایی مانند غلات کامل، میوه و سبزیجات را جایگزین این مواد غذایی مضر کنند.

سایر مواد مغذی مناسب برای افراد دیابتی عبارتند از:

• غلات
• ماهی
• گوشت پرندگان
• آجیل
• لوبیا و نخود فرنگی
• لبنیات کم‌چرب
• تخم مرغ

بهترین صبحانه برای افراد مبتلا به دیابت

می‌توان گفت که صبحانه مهم‌ترین وعده غذایی برای افراد مبتلا به دیابت است. عدم توجه به این وعده غذایی مهم در تغذیه مخصوص دیابتی ها می‌تواند باعث هیپوگلیسمی شود و خطراتی را برای بیمار به وجود آورد. به همین علت، حتی اگر فرد پرمشغله‌ای هستید باز هم نباید وعده صبحانه را از رژیم غذایی حذف کنید. اما بهترین مواد غذایی برای صبحانه کدام هستند؟

تخم مرغ آب‌پز می‌تواند بهترین گزینه برای وعده صبحانه باشد. تخم‌مرغ دارای کالری کم و پروتئین بالا است و می‌تواند در کاهش قند خون به افراد مبتلا به دیابت کمک کند. همچنین شما می‌توانید در کنار تخم‌مرغ سبزیجات، چای سبز، قهوه یا نان سبوس‌دار را نیز به وعده صبحانه خود اضافه کنید.

آماده‌سازی ناهار برای دیابتی‌ها

همان‌طور که اشاره کردیم، افراد مبتلا به دیابت باید بسیاری از مواد غذایی مضر را از رژیم غذایی خود حذف کنند یا مصرف آن‌ها را به شدت کاهش دهند. همین امر باعث محدود شدن گزینه‌های شما برای آماده‌سازی وعده‌هایی غذایی مانند ناهار می‌شود. اما شما می‌توانید با استفاده از مواد غذایی سالم یک وعده غذایی مناسب را برای خود آماده کنید.

به عنوان مثال شما می‌توانید برای ناهار یک تکه سینه مرغ را با روغن زیتون تفت دهید و به همراه انواع سبزیجات پخته‌شده و نان غلات کامل نوش جان کنید. همچنین برای اضافه کردن فیبر و چربی سالم به وعده خود می‌توانید از آووکادو استفاده کنید. اگر از طرفداران غذاهای دریایی هستید نیز می‌توانید به سراغ پخت ماهی بروید. استفاده از سبزیجاتی مانند اسفناج در کنار ماهی به دلیل دارا بودن امگا 3 می‌تواند برای افراد مبتل به دیابت مفید باشد.

بهترین مواد غذایی برای شام

شام یکی از وعده‌های غذایی است که افراد مبتلا به دیابت باید در خوردن آن احتیاط کنند و حجم این وعده غذایی را کاهش دهند. معمولا پیشنهاد می‌شود که برای آماده‌سازی شام از ماودی استفاده کنید که سرشار از فیبر هستند و در کنار سیری زودرس می‌توانند به کاهش قند خون نیز کمک کنند. شما باید انواع سبزیجات مانند گل کلم، اسفناج، قارچ، بلغور و نخود را به تغذیه مخصوص دیابتی ها اضافه کنید. به یاد داشته باشید که برای تفت دادن این مواد حتما از روغن زیتون استفاده شود.

کنترل بیماری دیابت با توجه ویژه به تغذیه

دیابت یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند روند عادی زندگی شما را مختل کند و خطرات فراوانی را برای سلامتی شما به همراه داشته باشد. تغذیه یکی از عواملی به شمار می‌رود که به صورت مستقیم با این بیماری خطرناک در ارتباط است. شما می‌توانید با پیروی از برنامه تغذیه مخصوص دیابتی ها و اضافه کردن انواع سبزیجات، تخم مرغ، ماهی، آجیل و غلات این بیماری را تا حد زیادی تحت کنترل بگیرید. پیشنهاد می‌کنیم که برای رسیدن به یک رژیم غذایی مناسب، با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

سوالات متداول

چه موادی برای افراد مبتلا به دیابت مضر هستند؟

غذاهای سرخ‌شده، غذاهای پرنمک، انواع شیرینی، مشروبات الکی، برنج و … برای افراد مبتلا به دیابت مضر هستند و باید مصرف آن‌ها را به شدت کاهش داد.

آیا دیابتی‌ها در خوردن میوه هیچ محدودیتی ندارند؟

با وجود این که مصرف میوه برای سلامتی بسیار مفید است، اما مصرف بیش از اندازه میوه‌ها می‌تواند باعث افزایش گلوکز خون شود.