چگونه بدون جراحی انسداد عروق را رفع کنیم؟

انسداد عروق یا آترواسکلروز یکی از علل اصلی بیماری‌های قلبی و عروقی است که می‌تواند منجر به حملات قلبی، سکته‌های مغزی و سایر مشکلات جدی شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که چربی‌ها، کلسترول و سایر مواد داخل دیواره‌های عروق تجمع پیدا کنند و پلاک‌ها را تشکیل دهند. این پلاک‌ها می‌توانند جریان خون را محدود کرده و به عوارض جدی منجر شوند. اگرچه جراحی یک روش معمول برای درمان انسداد عروق است، اما بسیاری از افراد با مراجعه به پزشک متخصص به دنبال راه‌های غیرجراحی برای رفع این مشکل هستند. هدف و مطلوب هر پزشکی انتخاب مسیری است که تا حد امکان از روش‌های غیرتهاجمی در آن برای درمان بیماری استفاده شود. در این مقاله نیز به بررسی این روش‌های مختلف که می‌توان بدون جراحی انسداد عروق را رفع کرد، خواهم پرداخت.

گرفتگی عروق چگونه اتفاق می‌افتد؟

پلاک ترکیبی از چربی، کلسیم، کلسترول و مواد زائد از سلول های بدن است. این ترکیب می‌تواند به دیواره‌ی رگ‌ها بچسبد و باعث باریک شدن فضای داخلی رگ‌های خونی شود؛ که این اتفاق تصلب شرایین نامیده می‌شود. گرفتگی یا انسداد شریان‌ها مانع از رسیدن خون تازه به قسمت‌های مختلف بدن، مخصوصا قلب و مغز می‌شود؛ که همین مسئله فرد را در معرض خطر حمله قلبی، نارسایی قلبی یا سکته قرار می‌دهد.

روش‌های غیر جراحی رفع انسداد عروق

از موثرترین راه‌ها برای کاهش خطر انسداد عروق و کمک به رفع آن، ایجاد تغییر در سبک زندگی است. چرا که پس از ایجاد پلاک، راه آسانی برای باز کردن انسداد شریان وجود ندارد. با این حال، انتخاب های غذایی، افزایش فعالیت بدنی، ترک دخانیات و مدیریت استرس می تواند سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد و از بدتر شدن انسداد جلوگیری کند. این اصلاحات می‌توانند به تدریج سلامت قلب و عروق را بهبود بخشند.

1- رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی سالم نقش مهمی در پیشگیری و درمان انسداد عروق دارد. تمرکز اصلی در رژیم غذایی درمان انسداد عروق، بر روی کنترل پلاک‌هاست. مصرف غذاهای سالم می‌تواند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL)، افزایش کلسترول خوب (HDL)، کاهش آسیب‌های اکسیداتیو و پیشگیری از تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک کمک کند. در ادامه به معرفی مواد غذایی سودمند برای جلوگیری و رفع انسداد عروق می‌پردازم.

• میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات به دلیل داشتن فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها برای سلامت قلب بسیار مفید هستند. فیبر موجود در این مواد غذایی می‌تواند به کاهش سطح کلسترول کمک کند. به عنوان مثال، سیب، پرتقال، موز،توت‌ها‌، آلوها، سیر، اسفناج و بروکلی از جمله میوه‌ها و سبزیجاتی هستند که باید در رژیم غذایی روزانه‌ی خود قرار دهید.
• روغن زیتون: روغن زیتون، به ویژه نوع بکر آن، دارای مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان و چربی‌های غیر اشباع است که در کاهش التهاب، کلسترول بد و بهبود سلامت قلب و عروق موثر است.
• ماهی‌های چرب: ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن حاوی امگا 3 هستند که می‌توانند به کاهش التهاب، کاهش تری‌گلیسیرید و بهبود عملکرد اندوتلیال یا پوشش داخلی عروق کمک کنند.
• آجیل‌ها و دانه‌ها: مانند گردو، بادام، دانه‌ی چیا و بذر کتان حاوی اسیدهای چرب امگا 3، فیبر، چربی‌های غیر اشباع، پروتئین و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که در کاهش کلسترول بد و افزایش بهبودی عملکرد عروق موثرند.
• غلات کامل: غلات کامل مانند جو، برنج قهوه‌ای و نان‌های سبوس‌دار به دلیل داشتن فیبر بالا در کاهش سطح کلسترول و بهبود سلامت عروق موثرند. فیبر موجود در این مواد غذایی می‌تواند باعث کاهش جذب کلسترول در دستگاه گوارش شود.
• ادویه: به طور مثال زردچوبه حاوی کورکومین است که خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد. دارچین، زنجبیل، هل، رزماری و فلفل سیاه نیز باعث کاهش التهاب و تنگی مسیر عروقی شده و همچنین در کاهش کلسترول بد نیز نتیجه بخش هستند.

علاوه بر مصرف مواد غذایی توصیه شده، توجه به پرهیزات نیز اهمیت دارد. این مواد غذایی باعث افزایش سطح کلسترول بد (LDL)، کاهش کلسترول خوب (HDL)، افزایش فشار خون و ایجاد التهابات در عروق می‌شوند. تجمع چربی‌ها در دیواره‌های عروق می‌تواند به تشکیل پلاک‌های چربی و انسداد جریان خون منجر شود. در ادامه به بررسی موادی که دارای کلسترول بالا بوده، یا باعث التهاب و تنگی عروق می‌شوند؛ می‌پردازم.

• چربی‌های ترانس و اشباع شده: این چربی‌ها نه تنها سطح کلسترول بد را افزایش می‌دهند، که حتی باعث کاهش کلسترول خوب نیز می‌شوند. این چربی‌ها معمولا در فسف‌فودها، گوشت قرمز، گوشت‌های فرآوری‌شده، لبنیات پرچرب، شیرینی‌ها و کیک‌های صنعتی دیده می‌شوند.
• سس‌ها و چاشنی‌های صنعتی: حاوی نمک و قندهای افزوده هستند که می‌توانند باعث افزایش فشار خون و سطح کلسترول باشند.
• نمک: مصرف زیاد نمک می‌تواند به افزایش فشار خون منجر شود که یکی از عوامل و خطرات اصلی برای انسداد عروق است. علاوه بر این، غذاهای کنسرو شده، خیارشور و ترشی شور، تنقلات نمکی و فست‌فودها نیز دارای حجم زیادی از نمک هستند.

2- فعالیت بدنی

فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود جریان خون، کاهش فشار خون و تقویت عضلات قلب کمک کند. سفارش می‌کنم که فعالیت بدنی متوسطی را در هفته انجام بدهید. همچنین بر اساس پروفایل شخصی برخی از مراجعه گنندگانم، به آن‌ها توصیه می‌کنم فعالیت شدید بدنی مانند رشته‌ی ورزشی کاردیو داشته باشند؛ به نحوی که ضربان قلب و سرعت تنفس به حد قابل توجهی بالا برود. انواع ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری و شنا برای سلامت قلب بسیار مفید هستند.

3- ترک دخانیات و مشروبات الکلی

• مصرف دخانیات یکی از عوامل تهدید کننده‌ی سلامت عروق است. به طور مثال مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می‌توانند به دیواره‌های عروق آسیب برسانند و باعث تجمع پلاک‌ها شوند. ترک سیگار می‌تواند به بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش خطر حملات قلبی کمک کند. برنامه‌های ترک سیگار، مشاوره و داروهای ترک سیگار می‌توانند در این فرآیند کمک‌کننده باشند.
• مشروبات الکلی با افزایش چربی‌های خون (مانند تری‌گلیسرید) به تشکیل پلاک‌ها در دیواره‌های عروق منجر می‌شود. همچنین با افزایش فشار خون، و ایجاد تورم در دیواره‌های عروق فرآیند رفع انسداد را مختل کرده و ممکن است در ادامه عروق را نیازمند جراحی کند.

4- مدیریت استرس

استرس مزمن می‌تواند سطح فشار خون و کلسترول را بالا ببرد؛ که هر دو می‌توانند خطر انسداد عروق را افزایش دهند. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند عبادت، مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و تمرینات آرامش‌بخش می‌توانند به کاهش استرس و بهبود سلامت قلب کمک کنند. زمانی که روش‌های فوق در کاهش استرس موثر نباشند، مطمئن‌ترین و مناسب‌ترین گزینه مراجعه به متخصص برای درمان استرس است.

5- کنترل وزن

حفظ وزن مناسب از طریق رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند خطر انسداد هر چه بیشتر عروق را کاهش دهد. مدامت بر برنامه و پیگیری وزن مناسب، منجر به پاکسازی عروق و بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود.

6- درمان‌های دارویی

علاوه بر اصلاح سبک زندگی درمان‌های دارویی نقش مهمی در مدیریت و رفع انسداد عروق دارند. این داروها که با تجویز پزشک مصرف می‌شوند می‌توانند به کاهش کلسترول، فشار خون و جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی کمک کنند. برخی از مهم‌ترین داروهای مورد استفاده عبارتند از:

• استاتین‌ها گروهی از داروها هستند که در کاهش سطح کلسترول بد (LDL) نتیجه بخش هستند. این داروها با مهار آنزیمی که در تولید کلسترول نقش دارد، عمل کرده و از این طریق خطر حملات قلبی و سکته را کاهش می‌دهند. برخی از استاتین‌های معروف شامل آتورواستاتین، روسوواستاتین و سیمواستاتین هستند.
• داروهای ضدفشار خون به بهبود جریان خون کمک می‌کنند. این داروها موجب کاهش فشار بر دیواره‌های عروق و جلوگیری از تشکیل پلاک‌های جدید می‌شوند. برخی از این داروها شامل بتابلاکرها، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors)، و داروهای دیورتیک هستند.
• داروهای ضدپلاکت مانند آسپرین می‌توانند به جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی کمک کنند. این داروها معمولا برای بیمارانی که در معرض خطر بالای حملات قلبی هستند تجویز می‌شوند. آسپرین با مهار تجمع پلاکت‌ها عمل کرده و اینگونه از حملات قلبی و سکته‌های مغزی پیشگیری می‌کند.

 7- روش‌های نوین غیرجراحی

در سال‌های اخیر، با پیشرفت دانش پزشکی روش‌های نوینی برای رفع انسداد عروق قلب بدون نیاز به جراحی توسعه یافته‌اند. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• درمان‌های لیزری: در این روش از لیزرها با برد و نوع بازتاب به خصوصی برای باز کردن عروق مسدود شده و حذف پلاک‌های آترواسکلروتیک استفاده می‌شود.
• شوک ویو تراپی: این روش با استفاده از امواج صوتی پرقدرت به بهبود جریان خون و باز کردن عروق مسدود شده کمک می‌کند.
• تزریق سلول‌های بنیادی: تحقیقات در زمینه‌ی تزریق سلول‌های بنیادی به منظور بازسازی بافت‌های آسیب دیده و بهبود جریان خون در حال انجام است. اما با این حال آینده‌ی درخشانی در انتظار این دانش است.
• بالون کتترهای پوشیده از دارو: در این روش، بالون‌کتترهایی که با داروهای خاص پوشیده شده‌اند، در عروق مسدود شده قرار می‌گیرند تا همزمان با باز کردن عروق، داروها به کاهش التهاب و جلوگیری از تشکیل مجدد پلاک کمک کنند.

سخن آخر

تشخیص زودهنگام انسداد عروق می‌تواند به پیشگیری از مشکلات جدی قلبی کمک کند. آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید، آزمایش فشار خون، و تست‌های تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی و آنژیوگرافی می‌توانند به شناسایی مشکلات عروقی در مراحل اولیه کمک کنند. پس چکاپ دوره‌ای را جدی بگیرید و به علائم هشدار دهنده‌ی بدن خود توجه کنید.

منابع

What Are Non-Invasive Treatments for CAD?

Non-Surgical Treatment for Heart Disease

What to do about clogged arteries

نامنظم بودن ضربان قلب یا آریتمی قلبی چیست؟

نامنظم بودن ضربان قلب، که به عنوان آریتمی قلبی نیز شناخته می‌شود می‌تواند به صورت ضربان قلب بسیار سریع (تاکی‌کاردی)، بسیار کند (برادی‌کاردی)، یا نامنظم (فیبریلاسیون) باشد. آریتمی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از جمله:

• مشکلات ساختاری قلب (بیماری‌های عروق کرونر، نارسایی قلبی و بیماری‌های دریچه‌ای قلب)
• مشکلات الکتریکی قلب (اختلالات در گره سینوسی و بلوک‌های قلبی)
• شرایط خاص پزشکی (فشار خون بالا، دیابت و عفونت‌ها)
• عوامل مرتبط با سبک زندگی (استرس و اضطراب، مصرف کافئین و الکل و دخانیات، برخی داروها)
• مشکلات ژنتیکی و مادرزادی (سندروم‌های ژنتیکی و مشکلات مادرزادی قلب)

آریتمی نیاز به مراقبت پزشکی دارد و درمان خانگی نمی‌تواند جایگزین مراقبت‌های تخصصی شود، اما می‌تواند به عنوان مکملی برای درمان‌های اصلی به کار رود. در ادامه، ابتدا به بررسی علائم آریتمی قلبی و سپس به بیان روش‌های مختلف درمان خانگی برای نامنظم بودن ضربان قلب می‌پردازم.

علائم آریتمی قلبی

1. تپش قلب: احساس ضربان قلب شدید یا نامنظم
2. سرگیجه یا ضعف: به دلیل کاهش جریان خون به مغز
3. غش یا سنکوپ: از دست دادن موقت هوشیاری
4. تنگی نفس: به دلیل کاهش کارایی پمپاژ قلب
5. درد یا ناراحتی در قفسه سینه: ممکن است نشانه‌ای از یک حمله قلبی باشد
6. خستگی مفرط: احساس خستگی غیرطبیعی و ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره

روش‌های درمان خانگی نامنظم بودن ضربان قلب

1- اصلاح رژیم غذایی

• ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که به کاهش التهاب و بهبود عملکرد الکتریکی قلب کمک می‌کنند.
• روغن زیتون از بین تمامی روغن‌ها مناسب‌ترین انتخاب برای حفظ و بازگردانی سلامت به قلب و عروق است.
• میوه‌ها و سبزیجات تازه دارای فیبر، آنتی‌اکسیدان و انواع ویتامین‌ها هستند که در حفظ سلامت عروق، کاهش خطر بیماری‌های قلبی، تعادل الکترولیت‌ها و جلوگیری از آریتمی نتیجه بخش هستند. معمولا به افراد دارای مشکلات قلبی میوه‌های انجیر، انبه، موز، آلو وانگور قرمز را توصیه می‌کنم.
• سیر دارای خواص ضد التهابی و کاهش فشار خون است که می‌تواند علاوه بر تقویت سیستم ایمنی در ارتقای سلامت عمومی قلب نیز موثر باشد.
• هویج منبع غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، به‌ویژه ویتامین A (بتاکاروتن)، ویتامین K، و پتاسیم است. پتاسیم یکی از عناصر کلیدی در تنظیم عملکرد قلب و کاهش مشکل آریتمی است. هویج پخته به دلیل هضم آسان‌تر و دسترسی بهتر به مواد مغذی‌، موثرتر از هویج خام عمل می‌کند.
• لیموترش غنی از ویتامین C و فلاونوئیدها است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی دارند. آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد عروق خونی کمک کنند. ویتامین C همچنین به حفظ سلامت بافت‌های قلبی و بهبود سیستم ایمنی کمک می‌کند. علاوه بر این، لیموترش به دلیل محتوای پتاسیم، می‌تواند در تنظیم فشار خون و ریتم قلبی سودمند باشد.
• زنجبیل به بهبود گردش خون و کاهش آریتمی کمک می‌کند.
• بادام و گردو و تخم کدو سرشار از امگا ۳ و منیزیم هستند که می‌توانند به تقویت عضلات قلب کمک کنند.
• شکلات تلخ دارای فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌ها است که در بهبود عملکرد عروق خونی و کاهش آریتمی و فشار خون سودبخش است.

2- اصلاح سبک زندگی

• نمک و خوراکی‌های نمکی را کاهش دهید؛ چرا که مصرف بیش از حد نمک می‌تواند منجر به افزایش فشار خون و در نتیجه افزایش خطر آریتمی قلبی شود. علاوه بر کاهش نمک، تلاش کنید از غذاهای فرآوری شده که اغلب حاوی نمک زیادی هستند نیز پرهیز کنید.
• ممنوعیات و محدودیات غذایی را جدی بگیرید. غذاهای فرآوری شده، غلات تصفیه شده، شکر تصفیه شده، جوپرک و گندم، انواع ماکارونی، بستنی، نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا، فست‌فود و سرخ کردنی در روند درمان اختلال ایجاد می‌کنند و مانع بازیابی ریتم مناسب در قلب می‌شوند.
• استرس یکی از عوامل مهم در بروز آریتمی قلبی است. روش‌های مختلفی برای مدیریت استرس وجود دارد؛ از جمله عبادت، مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق.
• کاهش مصرف کافئین؛ زیرا مصرف زیاد کافئین می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و بروز آریتمی شود. سعی کنید میزان مصرف کافئین خود را کاهش دهید یا به طور کامل از آن‌ها پرهیز کنید.
• ورزش منظم می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و کاهش خطر بروز آریتمی کمک کند. تمرینات کاردیو مانند دویدن، دوچرخه‌سواری و شنا می‌توانند به تقویت قلب کمک کنند. با این حال، مهم است که قبل از شروع هر برنامه‌ی ورزشی با پزشک مشورت داشته باشید.
• حفظ وزن مناسب؛ اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی را به قلب وارد کند و خطر بروز آریتمی را افزایش دهد. حفظ وزن مناسب از طریق رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به کاهش نامنظمی ضربان قلب کمک کند.
• ترک سیگار و قلیون و الکل؛ مصرف دخانیت و الکل می‌تواند به عروق خونی آسیب برساند و باعث فشار خون شود و به همین علت خطر بروز بیماری‌های قلبی و آریتمی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این‌هاف روند درمان آریتمی را طولانی و کم اثر می‌کند.

3- استفاده از مکمل‌ها

همیشه قبل از استفاده از هر گونه مکمل غذایی، مشورت با پزشک متخصص ضروری است تا تداخلات دارویی و میزان مناسب مصرف تعیین شود. اما به طور کلی کمبود مکمل‌های زیر باعث بروز آریتمی می‌شوند؛ که در صورت تامین این‌ها مشکل نامنظمی ضربان قلب هم رفع می‌شود.

• منیزیم نقش حیاتی در تنظیم فعالیت الکتریکی قلب دارد. کمبود منیزیم می‌تواند باعث تشدید آریتمی شود. این ماده معدنی به شل شدن عضلات قلب و تثبیت ریتم قلب کمک می‌کند.
• پتاسیم برای عملکرد صحیح عضلات قلب ضروری است. این الکترولیت در تنظیم تعادل الکتریکی سلول‌های قلب اثربخش هستند و کمبود آن می‌تواند موجب بروز آریتمی شود.
• کوآنزیم (CoQ10)یک آنتی‌اکسیدان است که به تولید انرژی در سلول‌های قلبی کمک می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که CoQ10 می‌تواند در ارتقای عملکرد قلب و کاهش مشکل آریتمی مفید باشد.
• اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی اثرات ضد التهابی دارند و می‌توانند در کاهش آریتمی موثر باشد. این اسیدهای چرب با تثبیت غشای سلول‌های قلبی در بهبود ریتم قلب تاثیر می‌گذارند.
• ال-کارنیتین یک ماده مغذی است که در تبدیل چربی‌ها به انرژی موثر است. این مکمل می‌تواند در ارتقای عملکرد قلبی و کاهش علائم آریتمی سودمند باشد.
• رزوراترول یک ترکیب پلی‌فنولی است که در انگور و برخی توت‌ها یافت می‌شود. این ترکیب اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی دارد و می‌تواند به بهبود سلامت عروق و کاهش مشکل آریتمی کمک کند.

4- هیدراته نگه داشتن بدن

• مصرف آب کافی می‌تواند باعث حفظ تعادل الکترولیت‌ها باشد. سعی کنید روزانه مقدار مناسبی آب بنوشید و از کم‌آبی بدن جلوگیری کنید.
• چای زالزالک در بهبود جریان خون و کاهش فشار خون موثر است.
• چای سبز دارای آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کاتچین‌هاست که به سلامت قلب و کاهش التهاب عروقی کمک می‌کند. مصرف منظم چای سبز می‌تواند به تثبیت ریتم قلب کمک کند.
• آبمیوه طبیعی مانند آب سیب، آناناس، انبه و هویج برای بازیابی ریتم قلبی مناسب هستند. این آبمیوه‌های ذکر شده دارای فلاونوئید، آنتی‌اکسیدان، ویتامین C، A، E، منگنز، پتاسیم و آنزیم بروملین هستند. این مواد در تنظیم فشارخون که یکی از اصلی‌ترین مشکلات در آریتمی است؛ و همچنین در تنظیم کلسترول خوب و بد و الکترولیت‌ها موثر است. اما توجه کنید که مصرف آب هویج به علت قند وکالری بالای آن بهتر است محدود باشد.

5- تنظیم الگوی خواب

• خواب کافی و باکیفیت نقش مهمی در سلامت قلب دارد. تلاش کنید هر شب ۷-۸ ساعت خواب مفید داشته باشید و از عوامل مخرب خواب مانند استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی قبل از خواب پرهیز کنید.
• ایجاد محیطی آرام و مناسب برای استراحت، در ارتقای کیفیت خواب و کاهش آریتمی موثر است.

6- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای

• کنترل فشار خون بالا از طریق کاهش مصرف نمک و داروهای مناسب می‌تواند نقش پررنگی در کنترل آریتمی داشته باشد.
• درمان گرفتگی عروق یا تنگی در عروق در درمان آریتمی قلبی موثر است. چرا که این انسداد می‌تواند باعث کاهش خون رسانی به عضله‌ی قلب و آسیب به آن شود که در پی این مسائل مشکل آریتمی هم بروز می‌کند.
• کنترل بیماری‌های غدد درون ریز مانند مشکلات تیروئیدی از طریق دارو و نظارت منظم می‌تواند به کاهش مشکل آریتمی کمک کند.

سخن آخر

کنترل نامنظم بودن ضربان قلب بدون مراجعه به پزشک ممکن است در برخی موارد قابل اجرا باشد، اما لازم است توجه داشت که این روش‌ها نمی‌توانند جایگزین درمان پزشکی تخصصی شوند. به شما توصیه می‌کنم در منزل دستگاه‌های سنجش ضربان قلب داشته باشید تا از وضعیت ضربان قلب خود آگاه باشید و در صورت بروز هرگونه تغییر غیرطبیعی به پزشک مراجعه کنید. همچنین ثبت روزانه‌ی وضعیت ضربان قلب می‌تواند به شما کمک کند تا الگوهای نامنظم را شناسایی کنید و اقدامات لازم را انجام دهید.

منابع

Ways to stop heart palpitations

Alternative Treatments for Arrhythmia

Home Remedies to Stop Heart Palpitations and Slow Your Heartbeat

تپش قلب ناگهانی در خانم‌ها

تجربه ناگهانی تپش قلب می‌تواند احساسی نگران‌کننده و حتی ترسناک باشد، به ویژه برای زنان که به دلایل مختلف فیزیولوژیکی، هورمونی و روانی ممکن است بیشتر از مردان این تجربه را داشته باشند. گاهی تپش قلب می‌تواند بی‌ضرر باشد و تنها به دلیل استرس یا تغییرات هورمونی بروز کند، اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر سلامت قلب یا دیگر اختلالات داخلی باشد. به همین دلیل، درک دلایل تپش قلب و شناخت روش‌های پیشگیری از آن برای حفظ سلامت و آرامش ضروری است. این مقاله با هدف بررسی جامع علل فیزیکی، روانی و محیطی تپش قلب ناگهانی در زنان، به شما کمک می‌کند تا بهتر با این مشکل آشنا شده و راه‌های مدیریت و پیشگیری از آن را بشناسید.

تپش قلب چیست؟

تپش قلب به حالتی گفته می‌شود که فرد احساس می‌کند ضربان قلبش سریع، نامنظم، یا قوی‌تر از حد معمول است. این حالت می‌تواند به صورت ناگهانی شروع شود و حتی بدون فعالیت بدنی یا استرس خاصی ایجاد شود. در برخی مواقع، افراد ممکن است احساس کنند قلبشان می‌زند یا از سینه‌شان بیرون می‌آید. تپش قلب معمولا با درد قفسه سینه یا نارسایی تنفسی همراه نیست، اما ممکن است این علائم در موارد شدید وجود داشته باشد. برخلاف آریتمی‌های جدی، تپش قلب معمولا به سرعت برطرف می‌شود و به طور مداوم وجود ندارد.

تفاوت‌های فیزیولوژیکی قلب در زنان و مردان

قلب زنان و مردان به لحاظ فیزیولوژیکی دارای تفاوت‌هایی است که می‌تواند بر نحوه واکنش بدن به عوامل مختلف تاثیر بگذارد:

1- تفاوت در اندازه و عملکرد قلب

 قلب زنان به طور متوسط کوچک‌تر از قلب مردان است و نرخ ضربان قلب زنان به طور طبیعی سریع‌تر است. این ممکن است باعث شود زنان بیشتر مستعد تجربه تپش قلب باشند.

2- تاثیر هورمون‌های جنسی

هورمون‌های استروژن و پروژسترون که در بدن زنان به خصوص در طول سیکل قاعدگی و بارداری فعال هستند، می‌توانند بر عملکرد قلب و عروق تاثیر بگذارند. این هورمون‌ها باعث تغییرات در فشار خون و ضربان قلب می‌شوند. همچنین کاهش سطح استروژن پس از یائسگی نیز می‌تواند باعث افزایش احتمال بروز تپش قلب شود.

3- سیکل قاعدگی و بارداری

در دوران قاعدگی، به خصوص در روزهای قبل از شروع آن، تغییرات هورمونی می‌توانند باعث افزایش تپش قلب شوند. بارداری نیز به دلیل افزایش حجم خون و تغییرات هورمونی، می‌تواند منجر به بروز تپش قلب شود.

دلایل فیزیکی تپش قلب ناگهانی در زنان

تپش قلب ناگهانی در زنان می‌تواند ناشی از چندین عامل فیزیکی مختلف باشد. در ادامه، هر یک از این عوامل به تفصیل بررسی شده است.

1- قاعدگی

در طول سیکل قاعدگی، به ویژه در فاز لوتئال (دوره پس از تخمک‌گذاری)، سطح هورمون‌های پروژسترون و استروژن افزایش و سطح استروژن کاهش می‌یابد؛ این امر می‌تواند باعث افزایش تحریک‌پذیری سیستم قلبی-عروقی شود و در نتیجه احتمال بروز تپش قلب افزایش می‌یابد. کاهش استروژن همچنین می‌تواند باعث تغییرات در رگ‌های خونی و جریان خون شود، که ممکن است به تپش قلب منجر شود. بسیاری از زنان گزارش می‌دهند که قبل از شروع قاعدگی، احساس تپش قلب دارند.

2- بارداری

بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون به عنوان یک دوره حساس برای قلب زنان محسوب می‌شود. حجم خون در دوران بارداری تا 50 درصد افزایش می‌یابد و این امر فشار بیشتری بر قلب وارد می‌کند. علاوه بر این، پروژسترون که هورمون غالب در دوران بارداری است، می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و تپش‌های ناگهانی شود.

3- یائسگی

یائسگی یکی از دوران‌های مهم در زندگی زنان است که با کاهش شدید استروژن همراه است. این کاهش استروژن می‌تواند تاثیرات زیادی بر قلب و رگ‌های خونی بگذارد. استروژن به عنوان یک محافظ طبیعی قلب شناخته می‌شود که به گشاد شدن رگ‌ها و بهبود جریان خون کمک می‌کند. در دوران یائسگی، کاهش سطح استروژن باعث می‌شود که رگ‌های خونی سخت‌تر شده و فشار بیشتری به قلب وارد شود، که می‌تواند منجر به بروز تپش قلب شود.

4- مشکلات تیروئیدی

• پرکاری تیروئید یکی از مشکلات شایع تیروئیدی است که در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. در این وضعیت، تیروئید بیش از حد فعال است و هورمون‌های تیروئیدی زیادی تولید می‌کند. این هورمون‌ها باعث افزایش ضربان قلب و تحریک سیستم قلبی می‌شوند، که می‌تواند به تپش قلب منجر شود.
• کم‌کاری تیروئید نیز می‌تواند بر عملکرد قلب تأثیر بگذارد. اگرچه کم‌کاری تیروئید معمولا باعث کاهش ضربان قلب می‌شود، اما گاهی اوقات ممکن است با تپش قلب نیز همراه باشد، به ویژه در زنانی که به طور همزمان دچار استرس یا کمبود مواد معدنی مانند آهن هستند.

5- آریتمی‌ها و تفاوت‌های جنسیتی

• فیبریلاسیون دهلیزی: زنان نسبت به مردان مستعدتر به برخی از انواع آریتمی‌ها، به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی، هستند. این آریتمی یکی از شایع‌ترین دلایل تپش قلب در زنان است و اغلب در دوران یائسگی یا بعد از آن ظاهر می‌شود. فیبریلاسیون دهلیزی باعث می‌شود قلب به صورت نامنظم و سریع بتپد و این وضعیت می‌تواند باعث بروز تپش قلب‌های ناگهانی و غیرمنتظره شود.
• تاکی‌کاردی: تاکی‌کاردی فوق بطنی، نوع دیگری از آریتمی‌ها است که در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود و می‌تواند منجر به تپش قلب شدید و ناگهانی شود. این نوع آریتمی به دلیل تغییرات در مسیرهای الکتریکی قلب رخ می‌دهد و ممکن است با استرس، خستگی یا بارداری تحریک شود.

6- بیماری‌های عروق کرونری

زنان، به ویژه پس از یائسگی، بیشتر در معرض خطر بیماری‌های عروق کرونری هستند. این بیماری‌ها باعث تنگی یا انسداد رگ‌های خونی تغذیه‌کننده قلب می‌شوند که می‌تواند اکسیژن‌رسانی به قلب را مختل کند. کاهش اکسیژن‌رسانی به عضلات قلب می‌تواند باعث تپش قلب شود. همچنین، زنان ممکن است علائم غیرمعمول‌تر و خفیف‌تری نسبت به مردان در ارتباط با بیماری عروق کرونری تجربه کنند، که یکی از این علائم تپش قلب است.

7- کم‌خونی

کم‌خونی ناشی از کمبود آهن به ویژه در زنان جوان شایع است، زیرا زنان به دلیل سیکل‌های قاعدگی، خون از دست می‌دهند و ممکن است دچار کمبود آهن شوند. کم‌خونی یکی از دلایل شایع تپش قلب در زنان است. در کم‌خونی، سطح هموگلوبین خون کاهش می‌یابد و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و ارگان‌های بدن دچار مشکل می‌شود. این کمبود اکسیژن می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و تپش قلب ناگهانی شود.

8- فشار خون

• فشار خون بالا: در زنان، به ویژه در دوران یائسگی، فشار خون افزایش می‌یابد. فشار خون بالا باعث افزایش بار کاری قلب می‌شود که ممکن است منجر به تپش قلب شود. زنان یائسه به دلیل کاهش سطح استروژن بیشتر در معرض فشار خون بالا قرار دارند و این امر می‌تواند باعث افزایش خطر تپش قلب شود.
• فشار خون پایین: در مقابل، برخی زنان ممکن است دچار فشار خون پایین شوند که این وضعیت نیز می‌تواند باعث تپش قلب شود. زمانی که فشار خون به طور ناگهانی کاهش می‌یابد، بدن با افزایش ضربان قلب سعی در جبران این افت فشار دارد. این وضعیت اغلب در زنانی که دچار کم‌آبی یا کاهش حجم خون هستند، دیده می‌شود.

9- کمبود مواد مغذی

• کمبود منیزیم و پتاسیم: کمبود این مواد معدنی در زنان می‌تواند باعث اختلالات الکتریکی در قلب شود. این مواد نقش مهمی در حفظ تعادل الکترولیتی بدن و عملکرد صحیح قلب دارند. کمبود این مواد می‌تواند در زنانی که از رژیم‌های غذایی خاص پیروی می‌کنند یا داروهای خاصی مصرف می‌کنند، بیشتر دیده شود.
• کمبود آهن: بیشتر در زنان دیده می‌شود، به ویژه در زنانی که دچار خونریزی‌های شدید قاعدگی هستند یا در دوران بارداری قرار دارند؛ این امر می‌تواند باعث کم‌خونی و در نتیجه تپش قلب شود.

10- فشار خون بالا و پایین

• فشار خون بالا: فشار خون بالا یا هیپرتانسیون می‌تواند باعث افزایش بار کاری قلب و در نتیجه بروز تپش قلب شود. در برخی موارد، فشار خون بالا باعث می‌شود قلب سریع‌تر از حد معمول ضربان بزند و احساس تپش قلب شدید ایجاد شود.
• فشار خون پایین: در مقابل، فشار خون پایین یا هیپوتانسیون نیز می‌تواند باعث بروز تپش قلب شود. زمانی که فشار خون به طور ناگهانی کاهش یابد، بدن ممکن است با افزایش ضربان قلب سعی کند این کاهش فشار را جبران کند و در نتیجه تپش قلب ایجاد شود.

راه‌های پیشگیری از تپش قلب ناگهانی در زنان

تپش قلب ناگهانی در بسیاری از زنان با عوامل قابل‌کنترل مرتبط است و با تغییرات مناسب در سبک زندگی و مدیریت عوامل خطر می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. در ادامه، به بررسی راهکارهای پیشگیری از تپش قلب ناگهانی خواهم پرداخت:

1- مدیریت استرس

استرس و اضطراب از عوامل اصلی تپش قلب ناگهانی به شمار می‌روند. به همین دلیل، مدیریت و کاهش استرس می‌تواند به طور قابل‌توجهی در پیشگیری از بروز تپش قلب موثر باشد. روش‌های پیشنهادی برای مدیریت استرس شامل موارد زیر است:

• مدیتیشن و ذهن‌آگاهی: تمرینات مدیتیشن و ذهن‌آگاهی می‌توانند به آرامش ذهن و کاهش تنش‌های روزانه کمک کنند. این روش‌ها با کاهش ترشح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول می‌توانند از بروز تپش قلب جلوگیری کنند.
• یوگا: یوگا با ترکیب حرکات فیزیکی، تنفس عمیق و آرامش ذهنی، به بهبود عملکرد قلب و کاهش استرس کمک می‌کند.
• تنفس عمیق و آرام: تکنیک‌های تنفسی مانند تمرین تنفس دیافراگمی یا تنفس جعبه‌ای به کاهش فوری استرس و اضطراب کمک می‌کنند.

2- رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند نقش حیاتی در حفظ سلامت قلب و پیشگیری از تپش قلب داشته باشد. نکاتی که باید در رژیم غذایی رعایت شود عبارتند از:

• مصرف مواد غذایی غنی از منیزیم، پتاسیم و آهن: این مواد معدنی به تنظیم عملکرد الکتریکی قلب کمک می‌کنند. مصرف غذاهایی مانند سبزیجات برگ‌دار، موز، آووکادو، مغزها، گوشت قرمز و غلات کامل می‌تواند نیاز بدن به این مواد را تامین کند.
• کاهش مصرف کافئین و محرک‌ها: مصرف بیش از حد کافئین (چای، قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا) می‌تواند باعث تحریک سیستم عصبی و ایجاد تپش قلب شود. محدود کردن مصرف این محرک‌ها به پیشگیری از تپش قلب کمک می‌کند.
• کاهش مصرف نمک: مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود و در نتیجه خطر تپش قلب را افزایش دهد. به همین دلیل کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و پرنمک توصیه می‌شود.

3- ورزش منظم

فعالیت‌های ورزشی منظم، به ویژه ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری می‌توانند به تقویت قلب و بهبود عملکرد عروقی کمک کنند. ورزش منظم باعث بهبود ضربان قلب در حالت استراحت و کاهش احتمال بروز تپش قلب می‌شود. نکات مهم در مورد ورزش عبارتند از:

• انتخاب فعالیت‌های هوازی: ورزش‌های هوازی با افزایش ضربان قلب در مدت زمان مشخص و به صورت تدریجی، قلب را تقویت کرده و به بهبود کارایی آن کمک می‌کنند.
• تمرینات تنفسی و آرامش‌بخش: تمریناتی مانند یوگا و تای‌چی که به همراه حرکات نرم و تنفس عمیق هستند، برای حفظ آرامش و پیشگیری از تپش قلب مفید هستند.

4- کنترل مصرف داروها و مکمل‌ها

مصرف برخی داروها می‌تواند به تپش قلب منجر شود. در این خصوص، باید به نکات زیر توجه داشت:

• مشورت با پزشک: اگر فرد دارویی مصرف می‌کند که ممکن است تپش قلب را تشدید کند (مانند داروهای تیروئید، ضدافسردگی‌ها یا محرک‌ها)، باید با پزشک خود در مورد تغییر دوز یا جایگزینی دارو مشورت کند.
• احتیاط در مصرف مکمل‌ها: برخی از مکمل‌ها و گیاهان دارویی (مانند جینسینگ و افدرا) می‌توانند باعث تحریک قلب شوند و به تپش قلب منجر شوند. استفاده از این مکمل‌ها باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد.

5- کنترل وزن و حفظ شاخص توده بدنی مناسب

اضافه وزن و چاقی می‌تواند فشار اضافی بر قلب وارد کند و باعث افزایش خطر بروز تپش قلب شود. کنترل وزن و حفظ شاخص توده بدنی (BMI) مناسب می‌تواند به پیشگیری از تپش قلب کمک کند. رعایت رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم از عوامل کلیدی در کنترل وزن محسوب می‌شوند.

6- ترک سیگار و الکل

مصرف سیگار و الکل تاثیر منفی بر سلامت قلب دارد و می‌تواند منجر به تپش قلب شود. نیکوتین موجود در سیگار باعث تحریک سیستم عصبی و افزایش ضربان قلب می‌شود، در حالی که الکل نیز می‌تواند موجب اختلال در عملکرد الکتریکی قلب شود. ترک سیگار و کاهش مصرف الکل به طور قابل توجهی خطر بروز تپش قلب را کاهش می‌دهد.

7- خواب کافی و استراحت مناسب

بی‌خوابی و خواب ناکافی می‌تواند باعث افزایش استرس و اضطراب شود و به تپش قلب منجر گردد. حفظ یک روال خواب منظم و دریافت خواب کافی (بین 7 تا 9 ساعت در شبانه‌روز) برای حفظ سلامت قلب و پیشگیری از تپش قلب توصیه می‌شود. نکات زیر می‌توانند در بهبود کیفیت خواب مؤثر باشند:

• ایجاد روال خواب منظم: خوابیدن و بیدار شدن در زمان‌های ثابت به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
• کاهش مصرف کافئین در ساعات پایانی روز: مصرف کافئین نزدیک به زمان خواب می‌تواند باعث بی‌خوابی شود.

سخن آخر

در نهایت، درک عمیق از عوامل جسمانی و روانی موثر بر تپش قلب در زنان این امکان را می‌دهد تا با آگاهی و آمادگی بیشتری به حفظ سلامت خود پرداخته و در صورت لزوم اقدامات درمانی مناسب را دنبال کنند. به یاد داشته باشیم که مراقبت از قلب نه تنها به کاهش تپش قلب بلکه به بهبود کیفیت زندگی نیز کمک می‌کند.

منابع

Effect of female sex on cardiac arrhythmias.

Sudden-Onset Palpitations in a Young Woman

علت بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب

بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب، که به آن تاکی‌کاردی نیز گفته می‌شود، می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. این وضعیت ممکن است از یک پاسخ طبیعی بدن به عوامل محیطی تا مشکلات جدی قلبی متفاوت باشد. در این مقاله، به بررسی علت‌های مختلف این پدیده، عوامل مؤثر بر آن، و روش‌های تشخیص و درمان می‌پردازم.

علت‌های فیزیولوژیکی

1. فعالیت بدنی و ورزش

فعالیت بدنی و ورزش تاثیر مستقیمی بر افزایش ضربان قلب دارند. این رابطه به دلیل نیازهای متابولیکی بدن و واکنش‌های فیزیولوژیکی است که در حین فعالیت بدنی رخ می‌دهد. این دلایل شامل موارد زیر هستند:

• افزایش نیاز به اکسیژن: در هنگام ورزش، عضلات بدن به اکسیژن بیشتری نیاز دارند تا بتوانند انرژی لازم برای انقباضات سریع‌تر و قوی‌تر را تأمین کنند. این نیاز افزایش‌یافته به اکسیژن باعث می‌شود که قلب با سرعت بیشتری خون را پمپاژ کند.
• تولید بیشتر دی‌اکسید کربن: افزایش فعالیت عضلات منجر به تولید بیشتر دی‌اکسید کربن و سایر مواد زائد متابولیکی می‌شود. سیستم عصبی مرکزی به این افزایش دی‌اکسید کربن پاسخ می‌دهد و ضربان قلب را برای دفع سریع‌تر این مواد افزایش می‌دهد.
• فعال‌سازی سیستم عصبی سمپاتیک: ورزش باعث فعال‌سازی سیستم عصبی سمپاتیک می‌شود که نتیجه آن افزایش ترشح هورمون‌های استرس مانند آدرنالین است. آدرنالین باعث افزایش ضربان قلب، انقباض عروق و افزایش فشار خون می‌شود تا جریان خون به عضلات بهینه شود.
• افزایش جریان خون به عضلات: قلب باید خون بیشتری را به عضلات فعال برساند. برای رسیدن به این هدف، ضربان قلب افزایش می‌یابد و حجم پمپاژ هر ضربان نیز ممکن است افزایش یابد.

2- استرس و اضطراب

مشکلات روانی بالخصوص استرس و اضطراب تاثیرات قابل‌توجهی بر ضربان قلب دارند. این تاثیرات عمدتا به دلیل فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک و ترشح هورمون‌های استرس است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی متعددی در بدن می‌شود. در ادامه، به بررسی این رابطه و مکانیسم‌های مرتبط با آن می‌پردازم.

• سیستم عصبی سمپاتیک: استرس و اضطراب باعث فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک می‌شوند. این سیستم بخشی از سیستم عصبی خودمختار است که مسئول واکنش‌های “جنگ یا گریز” می‌باشد. در پاسخ به استرس، سیستم عصبی سمپاتیک ضربان قلب را افزایش می‌دهد تا بدن آماده مقابله با تهدیدات شود.
• ترشح هورمون‌های استرس: هورمون‌هایی مانند آدرنالین (اپی‌نفرین) و نورآدرنالین در پاسخ به استرس از غدد فوق کلیوی ترشح می‌شوند. این هورمون‌ها باعث افزایش ضربان قلب، انقباض عروق خونی و افزایش فشار خون می‌شوند که به افزایش جریان خون به عضلات و ارگان‌های حیاتی کمک می‌کند.
• افزایش نیاز به اکسیژن: این نیاز افزایش‌یافته باعث می‌شود که قلب با سرعت بیشتری خون را پمپاژ کند تا اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به بافت‌ها برسد.

3- کافئین

کافئین یکی از شایع‌ترین مواد محرک مصرفی در جهان است که به طور گسترده‌ای در قهوه، چای، نوشابه‌های انرژی‌زا و برخی داروها یافت می‌شود. این ماده تاثیرات قابل‌توجهی بر سیستم قلبی-عروقی دارد، از جمله افزایش ضربان قلب. تاثیر کافئین بر ضربان قلب به صورت زیر است:

• تحریک سیستم عصبی مرکزی: کافئین با مسدود کردن گیرنده‌های آدنوزین در مغز، باعث افزایش سطح نوروترنسمیترهایی مانند نورآدرنالین و دوپامین می‌شود. این عمل منجر به افزایش هوشیاری، تمرکز و انرژی می‌شود، اما همچنین می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب گردد.
• افزایش ترشح آدرنالین: آدرنالین یکی از هورمون‌های اصلی “جنگ یا گریز” است که باعث افزایش ضربان قلب، انقباض عروق خونی و افزایش فشار خون می‌شود. این واکنش‌ها بدن را برای پاسخ سریع به موقعیت‌های استرس‌زا آماده می‌کنند.

4- نیکوتین

نیکوتین یکی از مواد محرک موجود در محصولات تنباکویی مانند سیگار، سیگار الکترونیکی و قلیان است. این ماده می‌تواند تاثیرات قابل‌توجهی افزایش ضربان قلب داشته باشد؛ که بدین صورت است:

• تحریک سیستم عصبی سمپاتیک: این سیستم بخشی از سیستم عصبی خودمختار است که مسئول پاسخ‌های “جنگ یا گریز” است. تحریک این سیستم منجر به ترشح هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و نورآدرنالین می‌شود که باعث افزایش ضربان قلب، انقباض عروق خونی و افزایش فشار خون می‌گردد.
• اثر مستقیم بر گیرنده‌های نیکوتینی: نیکوتین با اتصال به گیرنده‌های نیکوتینی در سیستم عصبی مرکزی و محیطی باعث آزادسازی نوروترنسمیترهایی مانند دوپامین، نورآدرنالین و استیل‌کولین می‌شود. این مواد شیمیایی نقش مهمی در تنظیم فعالیت قلبی دارند و می‌توانند باعث افزایش ضربان قلب شوند.
• افزایش فعالیت هورمونی: نیکوتین باعث افزایش سطح هورمون‌هایی مانند کورتیزول و وازوپرسین می‌شود که هر دو بر ضربان قلب و فشار خون تاثیر دارند.

5- تغییرات هورمونی

این تغییرات می‌توانند به طور قابل‌توجهی بر ضربان قلب تاثیر بگذارند. هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم عملکرد بدن دارند و تغییرات در سطح آن‌ها می‌تواند منجر به تغییرات فیزیولوژیکی متعددی، از جمله افزایش ضربان قلب، شود. در ادامه به بررسی رابطه‌ی تغییرات هورمونی با بالا رفتن تپش قلب و مکانیسم‌های مرتبط با آن می‌پردازم.

• آدرنالین و نورآدرنالین: این هورمون‌ها که توسط غدد فوق کلیوی ترشح می‌شوند، در پاسخ به استرس و اضطراب آزاد می‌شوند. آدرنالین و نورآدرنالین باعث افزایش ضربان قلب، انقباض عروق خونی و افزایش فشار خون می‌شوند که به بدن کمک می‌کنند تا در مواقع استرس یا تهدید، سریع‌تر واکنش نشان دهد.
• تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3): این هورمون‌ها توسط غده تیروئید تولید می‌شوند و نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارند. افزایش سطح هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند منجر به تپش قلب سریع‌تر و نامنظم، افزایش فشار خون و تعریق شود. هایپرتیروئیدیسم (افزایش عملکرد غده تیروئید) می‌تواند به افزایش ضربان قلب و سایر مشکلات قلبی-عروقی منجر شود.
• کورتیزول: کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود و نقش مهمی در پاسخ به استرس و تنظیم متابولیسم دارد. افزایش سطح کورتیزول، به ویژه در شرایط استرس مزمن، می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و سایر مشکلات قلبی شود.
• هورمون‌های جنسی (استروژن و پروژسترون): این هورمون‌ها می‌توانند در برخی مواقع، به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی، بر ضربان قلب تاثیر بگذارند. تغییرات سطح استروژن و پروژسترون می‌تواند منجر به تپش قلب، احساس گرما (هُت‌فلَش)، و تغییرات در فشار خون شود.

علت‌های پاتولوژیکی

1- بیماری‌های قلبی

بیماری و مشکلات قلبی به طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث افزایش ضربان قلب یا تپش قلب می‌شوند. به طور مثال:

• بیماری عروق کرونر (CAD): به تنگی یا انسداد عروق خونی که خون‌رسانی به عضله قلب را انجام می‌دهند، گفته می‌شود. این تنگی یا انسداد می‌تواند باعث کاهش جریان خون به قلب و ایجاد درد قفسه سینه (آنژین) شود. در پاسخ به این وضعیت، قلب ممکن است با تپش سریع‌تر تلاش کند تا خون کافی به بافت‌ها برساند.
• نارسایی قلبی: به عدم توانایی قلب در پمپاژ خون کافی به ارگان‌ها و بافت‌های بدن گفته می‌شود. در این حالت، سیستم عصبی سمپاتیک فعال می‌شود تا ضربان قلب را افزایش دهد و کارآیی پمپاژ قلب را بهبود بخشد. این تلاش برای جبران ناکارآمدی قلب می‌تواند منجر به تپش قلب شود.
• آریتمی‌ها: اختلالات ریتم قلبی هستند که می‌توانند باعث تپش قلب سریع، کند، یا نامنظم شوند. انواع مختلفی از آریتمی‌ها وجود دارند، از جمله فیبریلاسیون دهلیزی، تاکی‌کاردی فوق بطنی، و تاکی‌کاردی بطنی که همگی می‌توانند منجر به تپش قلب شوند.
• کاردیومیوپاتی: به بیماری‌های عضله قلب گفته می‌شود که می‌توانند منجر به ضعف یا سختی عضله قلب شوند. این وضعیت می‌تواند باعث نارسایی قلبی و آریتمی‌ها شود که هر دو می‌توانند منجر به تپش قلب شوند.
• بیماری دریچه‌ای قلب: اختلالات دریچه‌های قلب مانند تنگی یا نارسایی دریچه‌ها می‌توانند باعث تغییرات در جریان خون و افزایش بار قلب شوند. این وضعیت ممکن است به افزایش ضربان قلب به عنوان یک مکانیزم جبرانی منجر شود.

 2- پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم

به وضعیتی گفته می‌شود که در آن غده‌ی تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی (T3 و T4) تولید می‌کند. این هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارند و بر عملکرد قلب و سیستم‌های دیگر بدن تاثیر می‌گذارند. بدین صورت که:

• افزایش متابولیسم: هورمون‌های تیروئیدی باعث افزایش متابولیسم بدن می‌شوند که منجر به افزایش نیاز به اکسیژن و مواد مغذی می‌گردد. قلب برای تامین این نیاز بیشتر، مجبور به کار بیشتر و سریع‌تر می‌شود.
• تحریک مستقیم قلب: هورمون‌های تیروئیدی می‌توانند گیرنده‌های بتا آدرنرژیک در قلب را تحریک کنند، که این امر منجر به افزایش تعداد ضربان قلب و قدرت انقباضات قلبی می‌شود.
• تغییرات در هدایت الکتریکی قلب: پرکاری تیروئید ممکن است باعث تغییراتی در سیستم هدایت الکتریکی قلب شود که می‌تواند منجر به آریتمی‌ها و افزایش تپش قلب گردد.

3- عفونت‌ها و تب

انواع عفونت‌ها و تب می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و باعث افزایش ضربان قلب شوند. این ارتباط به دلایل مختلفی رخ می‌دهد:

• افزایش متابولیسم بدن: تب یک پاسخ طبیعی بدن به عفونت است که به دنبال آن متابولیسم پایه بدن افزایش می‌یابد. برای مقابله با عفونت و تولید گرما، بدن نیاز به انرژی بیشتری دارد. این نیاز به انرژی بیشتر باعث افزایش ضربان قلب می‌شود تا خون بیشتری به بافت‌ها برسد و اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز را تامین کند.
• افزایش دمای بدن: با افزایش دمای بدن در هنگام تب، قلب مجبور است سریع‌تر کار کند تا حرارت اضافی تولید شده را از بدن خارج کند. برای هر درجه افزایش دما، ضربان قلب می‌تواند به طور متوسط 10 تا 15 ضربه در دقیقه افزایش یابد.
• فعالیت سیستم ایمنی: زمانی که بدن با یک عفونت مبارزه می‌کند، سیستم ایمنی فعال می‌شود و موادی مانند سیتوکین‌ها را ترشح می‌کند که می‌توانند بر عملکرد قلب تأثیر بگذارند. این مواد ممکن است به تحریک بیشتر سیستم عصبی سمپاتیک منجر شوند که ضربان قلب را افزایش می‌دهد.
• کاهش حجم مایعات بدن: در هنگام تب و عفونت، ممکن است بدن دچار از دست دادن مایعات (از طریق تعریق یا تب) شود که می‌تواند منجر به کاهش حجم خون گردد. در نتیجه، قلب باید سریع‌تر بتپد تا جریان خون کافی را به اندام‌ها برساند.
• عوامل التهابی: در طی عفونت‌ها، التهاب سیستمیک می‌تواند به طور مستقیم بر قلب و عروق تأثیر بگذارد و منجر به افزایش ضربان قلب شود. این وضعیت، به خصوص در عفونت‌های شدید مانند سپسیس (عفونت خون)، ممکن است به طور ناگهانی و چشمگیری ضربان قلب را افزایش دهد.

4- کم‌خونی یا آنمی

این موضوع زمانی رخ می‌دهد که تعداد گلبول‌های قرمز یا میزان هموگلوبین در خون کاهش می‌یابد. هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را از ریه‌ها به سایر قسمت‌های بدن منتقل می‌کند. وقتی فردی دچار کم‌خونی است، توانایی خون برای حمل اکسیژن کاهش می‌یابد که می‌تواند منجر به بروز علائم مختلفی از جمله افزایش ضربان قلب شود. این دلایل عبارتند از:

• کمبود اکسیژن در بافت‌ها: وقتی میزان اکسیژن در خون کاهش می‌یابد، بدن سعی می‌کند با افزایش جریان خون به بافت‌ها، این کمبود را جبران کند. یکی از راه‌هایی که بدن این کار را انجام می‌دهد، افزایش ضربان قلب است. قلب سریع‌تر می‌تپد تا اکسیژن بیشتری به بافت‌های بدن برسد.
• جبران کمبود اکسیژن: در کم‌خونی، قلب باید بیشتر کار کند تا همان مقدار اکسیژن را به بافت‌ها برساند. این تلاش اضافی منجر به افزایش ضربان قلب می‌شود، زیرا قلب باید خون بیشتری را در مدت زمان کوتاه‌تری پمپاژ کند.
• فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک: کمبود اکسیژن در بافت‌ها باعث تحریک سیستم عصبی سمپاتیک می‌شود که یکی از وظایف آن افزایش ضربان قلب و فشار خون برای جبران کمبود اکسیژن است.
• افزایش حجم خون پمپاژ شده در هر ضربان: در شرایط کم‌خونی شدید، قلب سعی می‌کند با افزایش حجم خون پمپاژ شده در هر ضربان (افزایش برون‌ده قلبی) کمبود اکسیژن را جبران کند. این وضعیت می‌تواند باعث افزایش بار قلب و در نتیجه افزایش ضربان قلب شود.

سخن آخر

بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب می‌تواند نشانه‌ای از یک پاسخ طبیعی بدن یا یک مشکل جدی قلبی باشد. تشخیص دقیق و درمان مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در صورت تجربه علائم شدید یا مکرر، مشاوره با یک متخصص قلب و عروق ضروری است. امکان ارتباط و مشاوره با متخصصین قلب و عروق در کلینیک تخصصی دکتر جم فراهم است. با همراهی برترین پزشکان و جراحان قلب و عروق، همراه سلامتی شما هستیم.

منابع

Heart beating fast for no reason: Causes and treatments

Tachycardia: Causes, Symptoms, and Treatment

Tachycardia: Symptoms and causes

آنژیوگرافی چیست؟

آنژیوگرافی یک ابزار تشخیصی قدرتمند و ضروری در پزشکی مدرن است که نقش حیاتی در تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی – عروقی ایفا می‌کند. این روش که به منظور مشاهده و ارزیابی عروق خونی در بدن انجام می‌شود، با دقت بالا و کمترین عوارض، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشکان قرار می‌دهد تا سلامت بیماران را بهبود بخشند. این روش با استفاده از تزریق ماده‌ی حاجب و تصویربرداری با اشعه‌ی ایکس، تصاویر دقیقی از داخل عروق خونی ایجاد می‌کند.

آنژیوگرافی به دلایل گوناگونی تجویز می‌شود؛ از جمله:

• پیگیری نتایج درمان
• ارزیابی پیش از جراحی
• ارزیابی درد قفسه‌ی سینه
• بررسی جریان خون در اندام‌ها
• تشخیص بیماری‌های قلبی – عروقی
• شناسایی گرفتگی، تنگی، تورم، آنوریسم و انسداد در عروق

آنژیوگرافی چگونه انجام می‌شود؟

1- دسترسی به شریان

یک کاتتر (لوله نازک و بلند) از طریق شریان (معمولا در کشاله ران، بازو یا مچ دست) وارد بدن می‌شود.

2- تزریق ماده‌ی حاجب

مواد حاجب موادی هستند که با نفوذ به ارگان مورد نظر، محیطی را ایجاد می‌کنند که از نظر جذب اشعه مساعدتر است؛ که همین امر منجر به نمایش جزئیات تشریحی اندام‌ها می‌شود. ماده حاجب از طریق کاتتر به داخل عروق خونی تزریق می‌شود.

3- تصویربرداری با اشعه‌ی ایکس

با استفاده از دستگاه‌های تصویربرداری اشعه‌ی ایکس، تصاویر دقیقی از جریان خون در عروق خونی ثبت می‌شود.

مراقبت خانگی بعد از آنژیوگرافی

1- استراحت کامل

• پس از آنژیوگرافی به مدت 24 تا 48 ساعت باید استراحت کامل داشته باشید.
• تا زمان اجازه‌ی پزشک از فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های شدید پرهیز کنید.
• به مدت 24 ساعت از دوش گرفتن خودداری کنید.
• به مدت 24 تا 48 ساعت از رانندگی خودداری کنید

2- کنترل زخم

• در 24 ساعت اول، سعی کنید محل ورود کاتتر را بالا نگه دارید.
• محل ورود کاتتر را برای علائم عفونی مانند قرمزی، تورم و ترشح بررسی کنید.
• در صورت وجود تورم، از یخ بر روی محل ورود کاتتر استفاده کنید.
• محل زخم را تمیز و خشک نگه دارید.
• در صورت نیاز و با تجویز پزشک، از کرم‌های ضدعفونی کننده استفاده کنید.

3- مراجعه به پزشک

• در زمان‌های تعیین شده برای پیگیری با پزشک خود ملاقات داشته باشید.
• در صورت بروز علائمی مانند درد شدید قفسه سینه، تنگی نفس، یا تورم شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

4- مراقبت تغذیه‌ای

رژیم غذایی سالم و ارگانیک داشته باشید؛ به طور مثال:

• میوه‌های تازه و سرشار از آنتی‌اکسیدان را مصرف کنید؛ مانند: توت‌ها، سیب، پرتقال، گلابی، کیوی و … .
• سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم، بروکلی، همچنین سبزیجات رنگارنگ مانند هویج، فلفل دلمه‌ای و گوجه‌فرنگی که غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند را استفاده کنید. مصرف سبزیجات به صورت خام یا بخارپز بهتر است تا مواد مغذی آن‌ها حفظ شود.
• ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، و تن که غنی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند، به سلامت قلب کمک می‌کنند.
• پروتئین نقش مهمی در ترمیم و تقویت قلب دارد. انواع گوشت قرمز و سفید بدون پوست و ‌چربی دارای پروتئین بالایی است.
• انواع حبوبات مانند لوبیا، نخود، عدس منابع خوبی از پروتئین گیاهی هستند.
• لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی مانند شیر، ماست و پنیر منابع خوبی از کلسیم و پروتئین هستند.
• غلات کامل مانند جو، برنج قهوه‌ای، کینوا، و نان تهیه شده از آرد کامل که فیبر بالایی دارند، به کنترل سطح قند خون و کلسترول کمک می‌کنند.
• انواع روغن و چربی در روند پیشگری و درمان بیماری‌های قلبی – عروقی به توجه ویژه‌ای نیاز دارد. یکی از بهترین انتخاب‌ها روغن زیتون است که سرشار از چربی‌های سالم و آنتی‌اکسیدان‌ها است.
• انواع آجیل و دانه‌ها مانند بادام، گردو، و دانه‌ی چیا غنی از چربی‌های سالم، فیبر و پروتئین هستند.
• مصرف مقدار کافی آب برای حفظ هیدراتاسیون بدن ضروری است. به ویژه پس از آنژیوگرافی مایعات کافی بنوشید تا مواد حاجب از بدن دفع شوند. در بین نوشیدنی‌ها به جز آب، چای سبز که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها است می‌تواند به بهبود سلامت قلب کمک کند.
• مکمل‌های غذایی را نیز در صورت نیاز و با مشورت پزشک استفاده کنید.

5- اجتناب‌های تغذیه‌ای و مصرفی

• نمک را کاهش دهید. چه به صورت خاص، چه به صورت مخلوط در انواع خوراکی‌ها؛ مثل: خیارشور، زیتون‌های نمک‌دار و انواع ترشی‌های شور. چرا که باعث افزایش سطح نرمال فشار خون می‌شوند.
• شکر اضافی را کاهش دهید تا سطح قند خون کنترل شود.
• گوشت قرمز و سفید چرب برای بیمارن قلبی مناسب نیست.
• غذاهای فرآوری شده و آماده که حاوی چربی‌های ترانس، نمک و شکر زیاد هستند، برای قلب بسیار خطرناک است.
• غذاهای کنسروی را به طور کامل محدود کنید؛ چرا که حاوی نمک و مواد افزودنی زیادی هستند.
• میان وعده‌ها و تنقلات بسته بندی شده مانند چیپس، پفک و کراکرهای نمکی حاوی چربی‌های ناسالم و نمک زیادی هستند و در طولانی مدت با تاثیر بر عروق سلامت قلب را به خطر می‌اندازند.
• انواع گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس، کالباس و هات‌داگ که حاوی چربی‌های اشباع، نمک و نیترات هستند، برای سلامت عمومی به خصوص قلب و عروق خطرناک هستند.
• لبنیات پر چرب مانند شیر کامل، پنیرهای چرب و کره که حاوی چربی‌های اشباع زیادی هستند برای حفظ سلامت قلب و عروق مناسب نیستند.
• سیگار و سایر محصولات دخانی را مصرف نکنید.
• مصرف الکل را به طور کامل قطع کنید.
• قهوه و سایر نوشیدنی‌های کافئینی را به مدت چند روز محدود کنید. چرا که مصرف بیش از حد قهوه، چای، نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌تواند فشار خون را افزایش داده و گاهی اوقات باعث آریتمی قلبی نیز بشود.
• وعده‌های کوچک و مکرر را به جای خوردن وعده‌های بزرگ انتخاب کنید.

6- مصرف داروها

• داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع و طبق دستور مصرف کنید.
• از مسکن‌های تجویز شده برای کنترل درد استفاده کنید.

7- مراقبت‌های عمومی

• از لباس‌های گشاد و راحت استفاده کنید تا به محل زخم فشار وارد نشود.
• هنگام خوابیدن، از بالشت زیر سر استفاده کنید تا به کمر و محل زخم فشار نیاید.
• در صورت تورم پاها، از جوراب‌های فشاری استفاده کنید.
• فشار خون خود را به‌طور منظم اندازه‌گیری کنید.
• در صورت دیابتی بودن، سطح قند خون خود را به‌طور منظم کنترل کنید.
• سعی کنید استرس خود را کاهش داده و آرامش ذهنی خود را حفظ کنید.

سخن آخر

با شناسایی زودهنگام مشکلات عروقی، می‌توان از بروز مشکلات جدی‌تر مانند حمله قلبی یا سکته جلوگیری کرد. فلذا نگران مقداری زحمت و دشواری آنژیوگرافی نباشید. با رعایت نکات فوق به خصوص انتخاب‌های تغذیه‌ای، می‌توانید به بهبود سریع‌تر پس از آنژیوگرافی و بهبود سلامت قلب و عروق کمک کنید. به همین منظور مشاوره و راهنمایی متخصص تغذیه در این مسیر سودمند خواهد بود. در کلینیک تخصصی دکتر جم، با حضور برترین متخصصان قلب و عروق و تغذیه همراه سلامتی شما هستیم.

منابع

Coronary Angiography

cardiac catheterisation and coronary

Discharge advice after your coronary angiogram, angioplasty or stent insertion

بهترین راه تشخیص گرفتگی عروق قلبی

گرفتگی رگ‌های قلب یا بیماری عروق کرونری یکی از مشکلات شایع و جدی سلامتی است که می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی حاد و حتی مرگ شود. این بیماری به دلیل تجمع چربی و پلاک‌های کلسیمی در دیواره‌های رگ‌های قلب به وجود می‌آید و جریان خون به قلب را محدود می‌کند. تشخیص زودهنگام این مشکل می‌تواند به درمان موثرتر و پیشگیری از عوارض جدی کمک کند. در این مقاله، به بررسی بهترین روش‌های تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب خواهم پرداخت.

علائم و نشانه‌های گرفتگی رگ‌های قلب

گرفتگی رگ‌های قلب یا بیماری عروق کرونری می‌تواند علائم متنوعی داشته باشد. این علائم به دلیل کاهش جریان خون به عضله قلب بروز می‌کنند و ممکن است در هر فرد متفاوت باشند. برخی از علائم شایع گرفتگی رگ‌های قلب عبارتند از:

1- درد قفسه سینه (آنژین صدری)

• شرح: این درد معمولا به صورت فشار، سنگینی یا سوزش در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه احساس می‌شود. ممکن است به گردن، شانه‌ها، بازوها (به خصوص بازوی چپ) و حتی فک یا پشت انتشار یابد.
• زمان بروز: این درد اغلب با فعالیت‌های جسمانی، استرس، یا وعده‌های غذایی سنگین بروز می‌کند و با استراحت یا مصرف داروهایی مانند نیتروگلیسیرین کاهش می‌یابد.

2- تنگی نفس

• شرح: احساس کمبود نفس یا دشواری در تنفس می‌تواند نشانه‌ای از کاهش جریان خون به قلب باشد. این حالت ممکن است در هنگام فعالیت یا حتی در حالت استراحت بروز کند.
• علت: کاهش کارایی قلب در پمپاژ خون می‌تواند منجر به تجمع مایعات در ریه‌ها و ایجاد تنگی نفس شود.

3- خستگی مفرط

• شرح: احساس خستگی شدید و غیرعادی حتی با انجام فعالیت‌های روزمره می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی باشد.
• علت: کاهش جریان خون به عضلات و بافت‌های بدن می‌تواند باعث خستگی مفرط شود.

4- تعریق غیرعادی

• شرح: تعریق شدید بدون دلیل مشخص، به خصوص تعریق سرد، می‌تواند علامتی از گرفتگی رگ‌های قلب باشد.
• زمان بروز: این حالت ممکن است به طور ناگهانی و همراه با درد قفسه سینه بروز کند.

5- سرگیجه و غش

• شرح: کاهش جریان خون به مغز می‌تواند منجر به سرگیجه یا حتی غش شود.
• علت: افت فشار خون به دلیل کاهش کارایی قلب در پمپاژ خون می‌تواند موجب این حالت شود.

6- تپش قلب

• شرح: احساس ضربان نامنظم یا سریع قلب می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی باشد.
• زمان بروز: این حالت ممکن است به طور ناگهانی بروز کند و با استراحت یا تغییر وضعیت بدن بهبود یابد.

7- ورم در اندام‌ها

• شرح: ورم در پاها، مچ پا و حتی شکم می‌تواند نشانه‌ای از نارسایی قلبی باشد که ناشی از گرفتگی رگ‌های قلب است.
• علت: تجمع مایعات در بدن به دلیل کاهش کارایی قلب در پمپاژ خون می‌تواند منجر به ورم شود.

8- احساس ضعف یا بی‌حالی

• شرح: احساس ضعف عمومی و بی‌حالی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی باشد.
• علت: کاهش جریان خون و اکسیژن به بافت‌ها و اعضای بدن می‌تواند موجب این حالت شود.

روش‌های غیرتهاجمی تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب

1- الکتروکاردیوگرام

• توضیح: این تست فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند و می‌تواند ناهنجاری‌هایی که ناشی از گرفتگی رگ‌های قلب هستند را نشان دهد.
• مزایا: غیرتهاجمی، سریع و ارزان.
• محدودیت‌ها: ممکن است همه موارد گرفتگی را نشان ندهد.

2- آزمایش خون

• توضیح: اندازه‌گیری سطح آنزیم‌ها و پروتئین‌های خاص در خون می‌تواند نشانه‌هایی از آسیب به عضله قلب را نشان دهد.
• مزایا: ساده و سریع.
• محدودیت‌ها: نمی‌تواند موقعیت دقیق گرفتگی را مشخص کند.

3- اکوکاردیوگرام

• توضیح: این تست از امواج صوتی برای تولید تصاویری از قلب استفاده می‌کند و می‌تواند عملکرد پمپاژ قلب و ساختار آن را بررسی کند.
• مزایا: غیرتهاجمی و دقیق.
• محدودیت‌ها: ممکن است در برخی موارد نیاز به تست‌های تکمیلی باشد.

4- تست ورزش (تست استرس)

• توضیح: این تست فعالیت قلب را در هنگام ورزش یا استرس بررسی می‌کند و می‌تواند نشانه‌های گرفتگی رگ‌ها را نشان دهد.
• مزایا: می‌تواند گرفتگی‌های جزئی را که در حالت استراحت قابل تشخیص نیستند، نشان دهد.
• محدودیت‌ها: برای برخی افراد با شرایط خاص سلامتی ممکن است خطرناک باشد.

5- سی‌تی آنژیوگرافی قلبی

• توضیح: این روش از تصاویر سی‌تی برای بررسی رگ‌های قلب استفاده می‌کند و می‌تواند نواحی تنگ شده یا مسدود شده را نشان دهد.
• مزایا: غیرتهاجمی و دقیق.
• محدودیت‌ها: نیاز به تزریق ماده حاجب دارد که ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد.

روش‌های تهاجمی تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب

1- آنژیوگرافی کرونری

• توضیح: این روش شامل تزریق ماده حاجب به رگ‌های قلب و گرفتن تصاویر اشعه ایکس است که می‌تواند نواحی تنگ شده یا مسدود شده را به وضوح نشان دهد.
• مزایا: دقیق‌ترین روش تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب.
• محدودیت‌ها: تهاجمی و نیاز به بستری شدن کوتاه مدت دارد.

2- کاتتریزاسیون قلب

• توضیح: این روش شامل وارد کردن یک لوله نازک به داخل رگ‌های قلب است که می‌تواند فشار خون و جریان خون را اندازه‌گیری کند و تصاویر دقیقی از رگ‌های قلب بگیرد.
• مزایا: امکان تشخیص دقیق و انجام همزمان درمان.
• محدودیت‌ها: تهاجمی و ممکن است خطرات کمی داشته باشد.

جدیدترین روش‌های تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب

1- تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی قلبی

• توضیح: این روش از امواج مغناطیسی و رایانه برای ایجاد تصاویر دقیقی از قلب و رگ‌های خونی استفاده می‌کند.
• مزایا: غیرتهاجمی و بسیار دقیق.
• محدودیت‌ها: گران قیمت و نیاز به تجهیزات پیشرفته.

2- توموگرافی پوزیترون امیسیون

• توضیح: این روش از یک ماده رادیواکتیو برای تولید تصاویر سه‌بعدی از قلب و رگ‌ها استفاده می‌کند.
• مزایا: دقت بالا در تشخیص نواحی با جریان خون کاهش یافته.
• محدودیت‌ها: هزینه بالا و نیاز به تزریق ماده رادیواکتیو.

3- آنژیوگرافی نوری همدوس

• توضیح: این روش از نور برای ایجاد تصاویر دقیق از دیواره‌های رگ‌ها استفاده می‌کند.
• مزایا: دقت بالا در تشخیص پلاک‌های رگی.
• محدودیت‌ها: تهاجمی و نیاز به تجهیزات ویژه.

مقایسه‌ی روش‌ها و انتخاب بهترین روش

انتخاب بهترین روش تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب بستگی به شرایط فردی بیمار، شدت علائم، و امکانات موجود دارد. برخی از معیارهای مهم در انتخاب روش مناسب شامل موارد زیر است:

• دقت تشخیص: روش‌های تهاجمی مانند آنژیوگرافی کرونری بالاترین دقت را دارند، اما روش‌های غیرتهاجمی مانند سی‌تی آنژیوگرافی نیز می‌توانند دقت قابل قبولی ارائه دهند.
• ریسک و عوارض: روش‌های غیرتهاجمی معمولاً کمترین ریسک و عوارض را دارند، در حالی که روش‌های تهاجمی ممکن است خطرات بیشتری داشته باشند.
• هزینه و دسترسی: برخی روش‌ها مانند CMR و PET هزینه‌های بالایی دارند و ممکن است در همه مراکز درمانی در دسترس نباشند.
• وضعیت کلی بیمار: شرایط سلامت عمومی بیمار و تحمل او برای تست‌های تهاجمی یا نیاز به تست‌های سریع و غیرتهاجمی نیز در انتخاب روش مؤثر است.

سخن آخر

تشخیص دقیق و زودهنگام گرفتگی رگ‌های قلب برای پیشگیری از عوارض جدی و درمان مؤثر حیاتی است. هر کدام از روش‌های تشخیصی مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند و انتخاب بهترین روش بستگی به شرایط خاص هر بیمار دارد. پزشکان با توجه به علائم، شرایط بیمار و امکانات موجود می‌توانند بهترین روش را برای تشخیص و درمان گرفتگی رگ‌های قلب انتخاب کنند.

منابع

About Coronary Artery Disease (CAD)

How Do You Know If You Have a Heart Blockage?

Noninvasive Testing for Coronary Artery Disease

تعداد نرمال ضربان قلب در سنین مختلف

ضربان قلب، که در حالت استراحت اندازه‌گیری می‌شود، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت قلب و سیستم گردش خون است که اطلاعات زیادی درباره‌ی وضعیت جسمانی فرد ارائه می‌دهد. این شاخص به طور مستقیم از طریق تعداد ضربان‌های قلب در هر دقیقه اندازه‌گیری می‌شود و به عنوان یک پارامتر اساسی در بررسی وضعیت سلامتی افراد در سنین مختلف و نشانه‌ای از سلامت عمومی و عملکرد سیستم قلبی‌عروقی در نظر گرفته می‌شود. تعداد نرمال ضربان قلب بسته به سن، جنسیت، وضعیت جسمانی و فعالیت‌های روزانه متفاوت است. در این مقاله به بررسی تعداد نرمال ضربان قلب در سنین مختلف، عوامل تاثیرگذار بر آن و روش‌های اندازه‌گیری آن می‌پردازم.

تغییرات ضربان قلب در سنین مختلف

1- نوزادان و کودکان

ضربان قلب نوزادان و کودکان به طور قابل توجهی بالاتر از بزرگسالان است. این مسئله به دلیل نیاز بالاتر بدن آن‌ها به اکسیژن و مواد مغذی برای رشد و توسعه است. با رشد کودک و افزایش سن، ضربان قلب کاهش می‌یابد؛ که این کاهش تدریجی به دلیل رشد و توسعه سیستم قلبی عروقی و بهبود کارایی آن رخ می‌دهد.

2- نوجوانان

با ورود به دوره‌ی نوجوانی، ضربان قلب به تدریج کاهش می‌یابد و به سطحی نزدیک به سطح بزرگسالان می‌رسد. این دوره از زندگی با تغییرات هورمونی، رشد سریع بدن و فیزیولوژیکی قابل توجهی همراه است که می‌توانند بر ضربان قلب تاثیر داشته باشند. بازه‌ی نوجوانان به صورت معمول با فعالیت‌های بدنی زیاد و استرس‌های تحصیلی همراه است که می‌تواند بر ضربان قلب تاثیرگذار باشد.

3- بزرگسالان

ضربان قلب در بزرگسالان در صورت ثابت بودن سلامتی قلب در بازه‌ی مشخصی قرار دارد؛ و به طور معمول ثابت‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر است. این مقدار ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند سطح فعالیت بدنی، وضعیت روحی، مصرف داروها و شرایط روانی و پزشکی خاص تغییر کند.

• ورزشکاران حرفه‌ای معمولا ضربان قلب استراحتی پایین‌تری دارند، که می‌تواند به 40 تا 60 ضربه در دقیقه برسد.

4- سالمندان

ضربان قلب در سالمندان معمولا به دلیل کاهش کارایی سیستم قلبی عروقی و افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی، ممکن است کمی افزایش یابد. با افزایش سن، عروق خونی سخت‌تر می‌شوند و ظرفیت پمپاژ قلب کاهش می‌یابد، که این امر می‌تواند منجر به افزایش خفیف ضربان قلب استراحتی شود. با این حال، فعالیت بدنی منظم و مراقبت‌های پزشکی می‌تواند به حفظ ضربان قلب نرمال کمک کند.

• برخی منابع توصیه می‌کنند که ضربان قلب سالمندان تا 90 ضربه در دقیقه نیز نرمال محسوب می‌شود. فراموش نکنید که مهم‌ترین و امن‌ترین تشخیص توسط پزشک انجام می‌شود.

عوامل موثر بر ضربان قلب

ضربان قلب می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گیرد که شامل موارد زیر است:

1- فعالیت بدنی

یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر ضربان قلب، سطح فعالیت بدنی فرد است. در طول ورزش و فعالیت‌های بدنی، ضربان قلب افزایش می‌یابد تا نیاز بدن به اکسیژن و مواد مغذی تامین شود. پس از اتمام فعالیت، ضربان قلب به تدریج به سطح استراحتی باز می‌گردد.

2- وضعیت روحی و روانی

استرس، اضطراب و وضعیت‌های روحی مختلف می‌توانند به طور قابل توجهی بر ضربان قلب تاثیر بگذارند. این تاثیرات معمولا به صورت افزایش ضربان قلب و افزایش فشار خون ظاهر می‌شوند.

3- مصرف برخی از داروها

برخی از داروها می‌توانند ضربان قلب را کاهش یا افزایش دهند. به عنوان مثال، داروهای بتا بلاکر ضربان قلب را کاهش می‌دهند، در حالی که داروهای تحریک کننده‌ی سیستم عصبی مرکزی می‌توانند ضربان قلب را افزایش دهند.

4- شرایط خاص پزشکی

برخی از شرایط خاص پزشکی می‌توانند بر روی ضربان قلب تاثیر بگذارند. این شرایط ممکن است باعث افزایش یا کاهش ضربان قلب شوند و در برخی موارد نوسانات غیرعادی را ایجاد کنند.

• فیبریلاسیون دهلیزی: یک نوع آریتمی قلبی است که در آن دهلیزهای قلب به طور نامنظم و سریع می‌تپند. این وضعیت می‌تواند منجر به ضربان قلب سریع و نامنظم شود و خطر سکته مغزی و نارسایی قلبی را افزایش دهد.
• نارسایی قلبی: در این وضعیت، قلب نمی‌تواند خون را به طور موثر پمپاژ کند، که ممکن است باعث افزایش ضربان قلب به عنوان یک مکانیزم جبرانی برای حفظ جریان خون مناسب شود.
• پرکاری تیروئید: این وضعیت باعث افزایش تولید هورمون‌های تیروئید می‌شود که می‌توانند متابولیسم بدن را افزایش داده و ضربان قلب را تسریع کنند.
• کم‌کاری تیروئید: در این وضعیت، تولید هورمون‌های تیروئید کاهش می‌یابد، که می‌تواند باعث کاهش ضربان قلب و خستگی شود.
• فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند باعث سفتی و تنگی عروق خونی شود، که ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب و فشار بر قلب شود.
• کم‌خونی: کم‌خونی می‌تواند باعث کاهش سطح اکسیژن در خون شود، که ممکن است ضربان قلب را به عنوان یک مکانیزم جبرانی افزایش دهد
• بیماری مزمن انسدادی ریه: این بیماری می‌تواند باعث کاهش اکسیژن خون و افزایش ضربان قلب به عنوان یک پاسخ جبرانی شود.
• تب و عفونت‌های شدید: تب و عفونت‌های شدید می‌توانند باعث افزایش متابولیسم بدن و ضربان قلب شوند. سپسیس (عفونت سیستمیک) نیز می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر ضربان قلب داشته باشد.
• الکترولیت‌های نامتعادل: عدم تعادل در الکترولیت‌های خون (مانند پتاسیم، کلسیم و منیزیم) می‌تواند باعث آریتمی‌های قلبی و تغییرات در ضربان قلب شود.

روش‌های اندازه‌گیری ضربان قلب

1- روش‌های دستی

• نبض گردن (شریان کاروتید): دو انگشت (معمولا انگشت اشاره و وسط) را بر روی شریان کاروتید در گردن قرار دهید و تعداد ضربان‌ها را در مدت زمان مشخص (معمولا ۱۵ ثانیه) شمارش کنید و آن را ضرب در ۴ کنید تا تعداد ضربان در دقیقه را بدست آورید.
• نبض مچ دست (شریان رادیال): دو انگشت را بر روی شریان رادیال در مچ دست قرار دهید و همانند روش گردن، تعداد ضربان‌ها را شمارش کنید.

2- استفاده از دستگاه‌های پزشکی و مانیتورهای ضربان قلب

• الکتروکاردیوگرام: یک روش دقیق برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی قلب که در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه با اتصال الکترودهایی به بدن، سیگنال‌های الکتریکی قلب را دریافت و تحلیل می‌کند.
• پالس اکسیمتر: این دستگاه با قرار گرفتن بر روی انگشت یا لاله گوش، از طریق اندازه‌گیری میزان جذب نور در بافت‌ها، تعداد ضربان قلب و سطح اکسیژن خون را اندازه‌گیری می‌کند.
• مانیتورهای پوشیدنی: این دستگاه‌ها معمولا به صورت ساعت‌های هوشمند یا بندهای تناسب اندام وجود دارند که با استفاده از سنسورهای نوری (فتوپلتیسموگرافی) ضربان قلب را اندازه‌گیری می‌کنند.
• مانیتورهای قفسه سینه: این دستگاه‌ها به دور قفسه سینه بسته می‌شوند و با استفاده از الکترودها سیگنال‌های الکتریکی قلب را دریافت و تحلیل می‌کنند.

3- روش‌های تصویری

• فوتوپلتیسموگرافی: این روش بر اساس تغییرات حجم خون در رگ‌ها در هر ضربان قلب است. سنسورهای نوری تغییرات نور جذب شده یا منعکس شده توسط بافت‌های بدن را اندازه‌گیری کرده و تعداد ضربان قلب را محاسبه می‌کند.

4- گجت‌های هوشمند

• برخی از ساعت‌های هوشمند و بندهای ورزشی قابلیت اندازه‌گیری ضربان قلب را دارند.

سخن آخر

تعداد نرمال ضربان قلب یکی از شاخص‌های مهم سلامت قلب و سیستم گردش خون است که در سنین مختلف متفاوت می‌باشد. شناخت این تفاوت‌ها و عوامل مؤثر بر ضربان قلب می‌تواند به افراد کمک کند تا وضعیت سلامت خود را بهتر درک کنند و در صورت نیاز، اقدامات مناسبی برای بهبود سلامت خود انجام دهند. توجه به ضربان قلب و تغییرات آن می‌تواند نقش مهمی در ارزیابی وضعیت سلامتی و پیشگیری و مدیریت بیماری‌های قلبی و عروقی داشته باشد. با رعایت سبک زندگی سالم، انجام فعالیت‌های بدنی منظم و مشاوره با پزشک می‌توان ضربان قلب را در محدوده‌ی نرمال حفظ کرد.

منابع

Target Heart Rates Chart

Normal Heart Rate by Age

Normal Resting Heart Rate By Age

اندازه‌گیری ضربان قلب به وسیله‌‌ی فشارسنج

ضربان قلب به تعداد دفعاتی اطلاق می‌شود که قلب در هر دقیقه تپش می‌کند. این تپش‌ها به دلیل انقباضات منظم عضله‌ی قلب ایجاد می‌شوند که خون را از طریق رگ‌های خونی به سراسر بدن پمپاژ می‌کند. اندازه‌گیری ضربان قلب می‌تواند اطلاعات مهمی درباره‌ی سلامت قلب و عملکرد سیستم گردش خون فراهم کند. به عنوان مثال، ضربان قلبی که به طور مزمن بالاتر یا پایین‌تر از محدوده‌ی نرمال باشد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی یا دیگر شرایط پزشکی باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارند. یکی از دستگاه‌های پزشکی در دسترس، فشارسنج است. با این دستگاه می‌توان ضربان قلب را اندازه‌ گرفت و در صورت غیر معمول بودن آن اقدامات لازم را اجرا کرد. در این مقاله به بررسی تعداد نرمال ضربان قلب و روش‌های اندازه‌گیری آن با استفاده از دستگاه فشارسنج، می‌پردازم.

عوامل موثر بر ضربان قلب

• سن
• جنسیت
• مصرف داروها
• سطح فعالیت بدنی
• دمای بدن و محیط
• وضعیت احساسی و استرس
• وضعیت سلامت عمومی و بیماری‌ها
• وضعیت خواب و استراحت
• مصرف الکل و مواد مخدر
• تغذیه و هیدراتاسیون
• وزن و ترکیب بدنی
• شرایط بارداری
• ژنتیک
• ارتفاع

تعداد نرمال ضربان قلب

تعداد نرمال ضربان قلب که در حالت استراحت اندازه‌گیری می‌شود، در سنین مختلف به شرح زیر است:

توجه داشته باشید که این مقادیر می‌توانند بر اساس وضعیت سلامت، سطح فعالیت بدنی، و شرایط فردی متغیر باشند. برای افراد ورزشکار یا کسانی که به طور منظم ورزش می‌کنند، ضربان قلب در حالت استراحت می‌تواند کمتر از این مقادیر باشد.

چگونه دستگاه فشارسنج تعداد ضربان قلب را اندازه‌گیری می‌کند؟

دستگاه فشارسنج از طریق بررسی تغییرات فشار خون در رگ‌های خونی که به وسیله‌ی پمپ کردن خون توسط قلب ایجاد می‌شود، تعداد ضربان قلب را اندازه‌گیری می‌کند. دو نوع اصلی فشار سنج وجود دارد:

1- فشارسنج دیجیتال

این دستگاه به صورت الکترونیکی کار می‌کند و به راحتی با قرار دادن بازوبند بر روی بازو و فشردن دکمه، فشار خون را اندازه‌گیری می‌کند. این نوع دستگاه به راحتی قابل استفاده است و نتایج را به صورت دیجیتال نمایش می‌دهد.

2- فشار سنج عقربه‌ای (آنالوگ)

این دستگاه شامل یک بازوبند، یک پمپ هوا و یک گیج عقربه‌ای است. کاربر باید بازوبند را پمپ کند و از طریق گوشی پزشکی، صدای ضربان قلب را شنیده و تعداد ضربان قلب و فشار خون را به صورت دستی خوانش کند.

فشارسنج‌ها به طور معمول دارای دو عدد هستند:

• فشار سیستولیک (بالاترین عدد): فشارخون در زمان انقباض قلب را نشان می‌دهد،
• فشار دیاستولیک (پایین‌ترین عدد): فشارخون در زمان استراحت قلب را اندازه‌گیری می‌کند.

در برخی از مدل‌ها، تعداد ضربان قلب به عنوان یک عدد جداگانه نمایش داده می‌شود.

چگونه دستگاه فشارسنج تعداد ضربان قلب را اندازه گیری می‌کند؟

دستگاه‌های فشارسنج به غیر از اندازه‌گیری فشارخون، می‌توانند تعداد ضربان قلب را نیز اندازه‌گیری کنند. نحوه عملکرد به صورت زیر است:

1- باد کردن کاف (Cuff)

دستگاه کاف را باد کنید تا فشار در آن به حدی برسد که جریان خون در شریان مسدود شود.

2- تخلیه تدریجی فشار

دستگاه به آرامی فشار کاف را کاهش می‌دهد. در این مرحله، جریان خون شروع به عبور از شریان می‌کند و ضربان‌های قلب (پالس‌ها) باعث ایجاد تغییرات کوچک در فشار داخل کاف می‌شوند.

3- شناسایی نبض

دستگاه این تغییرات فشار را که ناشی از ضربان قلب است، شناسایی می‌کند. این تغییرات در قالب سیگنال‌های الکتریکی ضبط می‌شوند.

4- محاسبه تعداد ضربان

با شمارش تعداد پالس‌ها در یک بازه زمانی مشخص، دستگاه می‌تواند تعداد ضربان قلب را در دقیقه محاسبه کند.

چگونه با دستگاه فشارسنج ضربان قلب را اندازه‌گیری کنیم؟

برای اندازه‌گیری دقیق ضربان قلب با دستگاه فشارسنج، باید به چند نکته کلیدی توجه کنید. این موارد می‌توانند دقت اندازه‌گیری را بهبود ببخشند:

1- انتخاب زمان مناسب

بهترین زمان برای اندازه‌گیری ضربان قلب و فشار خون، زمانی است که بدن در حالت آرامش است. برای مثال، ۵ تا ۱۰ دقیقه پس از نشستن در یک محیط آرام.

2- استفاده صحیح از کاف

• اندازه مناسب کاف: مطمئن شوید که کاف متناسب با دور بازوی شما باشد. کاف بسیار کوچک یا بزرگ می‌تواند نتایج نادرستی ارائه دهد.
• موقعیت قرارگیری: کاف را در حدود ۲-۳ سانتی‌متر بالای آرنج ببندید و آن را به درستی در مرکز شریان قرار دهید.
• ارتفاع بازو: بازوی شما باید در سطح قلب باشد. اگر بازو بالاتر یا پایین‌تر از قلب باشد، ممکن است نتایج نادرست شوند.

3- عدم حرکت و صحبت کردن

در طول اندازه‌گیری، آرام و بی‌حرکت بنشینید. حرکت یا صحبت کردن می‌تواند دقت اندازه‌گیری را کاهش دهد.

4- تنظیم صحیح دستگاه

اطمینان حاصل کنید که دستگاه فشارسنج شما به درستی کالیبره شده باشد و تنظیمات آن صحیح است.

5- تکرار اندازه‌گیری

برای اطمینان از دقت، بهتر است اندازه‌گیری را چند بار تکرار کنید و میانگین نتایج را در نظر بگیرید.

6- مقایسه با روش‌های دیگر

در صورت شک در دقت اندازه‌گیری، می‌توانید تعداد ضربان قلب را به صورت دستی (مثلا با لمس شریان رادیال یا گردن) شمارش کنید و با نتایج دستگاه مقایسه کنید.

مزایا و معایب اندازه‌گیری ضربان قلب با فشارسنج چیست؟

1- مزایا

• دقت بالا: فشارسنج‌های دیجیتال به طور معمول دقت بالایی در اندازه‌گیری فشار خون و ضربان قلب دارند.
• کاربرد آسان: بسیاری از فشارسنج‌ها طراحی ساده‌ای دارند و در خانه قابل استفاده هستند.
• گزارش‌گیری خودکار: برخی از دستگاه‌های دیجیتال قادر به ذخیره‌سازی اطلاعات و ارائه نمادهای تجزیه‌ و تحلیل هستند.

2- معایب

• نیاز به کالیبراسیون: فشارسنج‌ها باید به‌طور منظم کالیبره شوند تا دقت اندازه‌گیری حفظ شود.
• اعتماد به نفس و استرس: برخی افراد ممکن است به دلیل استرس، نتایج نادرستی ارائه دهند.
• عدم تخصص: فشارسنج‌ها نمی‌توانند تمامی جنبه‌های سلامت قلب را مشخص کنند و نیاز به مشاوره پزشکی دارند.

تحلیل دقیق داده‌های ضربان قلب می‌تواند به شما اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت سلامت قلب و عروق بدهد و به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک کند. با پیگیری منظم این داده‌ها و توجه به هرگونه تغییر غیرمعمول، می‌توانید سلامت خود را بهتر مدیریت کنید.

سخن آخر

از آن‌جایی که ضربان قلب می‌تواند به‌عنوان یک نشانگر حیاتی برای عملکرد عمومی بدن و پاسخ به استرس‌ها و فعالیت‌های روزمره عمل کند، پایش منظم آن به‌ویژه برای افرادی که دچار بیماری‌های قلبی یا فشار خون هستند، اهمیت ویژه‌ای دارد. علاوه بر این، دستگاه فشارسنج یکی از در دسترس و آسان‌ترین ابزارهای پزشکی است که امکان استفاده‌ی خانگی آن وجود دارد. آموزش نحوه‌ی صحیح استفاده از این دستگاه‌ها و تفسیر داده‌های به‌دست‌آمده برای بیماران و متخصصان پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر می‌تواند به پذیرش بهتر درمان‌ها، افزایش آگاهی درباره وضعیت سلامت فرد و در نهایت بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند. لذا، می‌توان گفت که اندازه‌گیری ضربان قلب با دستگاه فشارسنج نه‌تنها به‌عنوان یک ابزار تشخیصی مهم بلکه به عنوان بخشی از مراقبت‌های بهداشتی روزمره، سهم بسزایی در حفظ و ارتقاء سلامت عمومی ایفا می‌کند.

منابع

Sphygmomanometer

A Pressure Sensing System for Heart Rate Monitoring with Polymer-Based Pressure Sensors and an Anti-Interference Post Processing Circuit

بهترین دارو برای گشادی دریچه‌های قلب

گشادی دریچه قلب یا نارسایی دریچه‌ای، یکی از مشکلات رایج قلبی است که می‌تواند بر کیفیت زندگی و سلامت کلی فرد تاثیر جدی بگذارد. درمان گشادی دریچه قلب به شدت آن، نوع دریچه درگیر و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد. انتخاب درمان مناسب نقش حیاتی در بهبود علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد. در این راستا، داروها یکی از اولین خطوط درمانی برای مدیریت این بیماری محسوب می‌شوند. انتخاب داروی مناسب نه تنها می‌تواند علائم بیمار را کاهش دهد، بلکه ممکن است از نیاز به جراحی جلوگیری کرده یا آن را به تعویق اندازد. در این مقاله به بررسی داروهای مختلفی که برای درمان گشادی دریچه قلب استفاده می‌شوند، می‌پردازم و بهترین گزینه‌ها را بر اساس نوع دریچه درگیر و وضعیت بیمار معرفی خواهم کرد.

گشادی دریچه قلب

قلب انسان دارای چهار دریچه اصلی است که وظیفه آن‌ها هدایت جریان خون به صورت یک‌طرفه و منظم از میان حفرات قلب و عروق اصلی بدن است. این دریچه‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

1. دریچه میترال
2. دریچه آئورت
3. دریچه تریکوسپید
4. دریچه پولمونر

گشادی دریچه قلب که به عنوان نارسایی دریچه قلب (Valvular Regurgitation) نیز شناخته می‌شود، به حالتی اطلاق می‌شود که یکی از دریچه‌های قلب به درستی بسته نمی‌شود و به جای آنکه به طور کامل محکم گردد، مقداری از خون به حفره‌های قلب بازمی‌گردد. این اختلال می‌تواند در هر یک از چهار دریچه قلب رخ دهد و بسته به شدت آن، از علائم خفیف تا شدید را به همراه داشته باشد. این مشکل منجر به کاهش کارایی پمپاژ خون توسط قلب و افزایش فشار بر قلب می‌شود، که در طول زمان ممکن است به نارسایی قلبی و سایر عوارض جدی منجر شود.

علل نارسایی دریچه‌های قلب

علل نارسایی دریچه‌های قلبی متنوعند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• سن
• عوامل ژنتیکی
• روماتیسم قلبی
• افزایش فشار خون
• آسیب‌های جسمی
• عفونت‌های دریچه‌ای
• بیماری‌های بالقوه قلبی
• عوامل محیطی و سبک زندگی

علائم نارسایی دریچه‌های قلب

علائم نارسایی دریچه‌ای بسته به شدت و نوع دریچه درگیر متفاوت است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضربان قلب نامنظم
• تورم در پاها یا شکم
• صدای غیرطبیعی قلب
• خستگی و ضعف عمومی
• درد یا احساس فشار در قفسه سینه
• تنگی نفس، به ویژه در هنگام فعالیت یا خوابیدن

تاثیر گشادی دریچه‌های قلب بر عملکرد قلب

گشادی دریچه‌های قلب می‌تواند تاثیری همه جانبه بر عملکرد قلب داشته باشد؛ این موارد به صورت زیر است:

• نارسایی قلبی
• عوارض سیستمیک
• افزایش حجم کاری قلب
• کاهش جریان خون به اندام‌ها
• هیپرتروفی (بزرگ شدن) قلب
• اختلالات ریتم قلب (آریتمی‌ها)
• بازگشت خون و کاهش کارایی پمپاژ قلب
• افزایش فشار در حفرات قلبی و عروق اصلی

داروهای درمان کننده‌ی گشادی دریچه‌های قلب

درمان گشادی دریچه‌های قلب شامل استفاده از داروهایی است که به کاهش علائم، کنترل فشار خون و بهبود عملکرد قلب کمک می‌کنند. این داروها معمولا برای کنترل فشار بر قلب و جلوگیری از پیشرفت بیماری تجویز می‌شوند. برای درمان گشادی دریچه‌های قلب (نارسایی دریچه‌ای)، نوع دریچه‌ی آسیب‌دیده نقش مهمی در انتخاب بهترین داروها دارد. در زیر لیست کاملی از داروهای رایج برای درمان هر نوع گشادی دریچه‌ قلب را معرفی خواهم کرد:

1- گشادی دریچه میترال

بهترین داروها شامل:

• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین: مانند انالاپریل و لیزینوپریل.
• بتا بلاکرها: مانند متوپرولول و بیسوپرولول.
• دیورتیک‌ها (مدرها): مانند فوروزماید و هیدروکلروتیازید.
• آنتاگونیست‌های آلدوسترون: مانند اسپیرونولاکتون.

گشادی دریچه میترال باعث برگشت خون از بطن چپ به دهلیز چپ می‌شود. مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین با کاهش فشار در بطن چپ، میزان بازگشت خون را کاهش می‌دهند. بتا بلاکرها با کاهش ضربان قلب و بهبود پر شدن بطن چپ، از افزایش حجم دهلیزی جلوگیری می‌کنند. دیورتیک‌ها به کاهش فشار ریوی و جلوگیری از ادم ریوی کمک می‌کنند. اسپیرونولاکتون با کاهش فشار و حجم اضافی، به کنترل علائم و جلوگیری از فیبروز قلبی کمک می‌کند.

2- گشادی دریچه آئورت

بهترین داروها شامل:

• مهارکننده‌های کانال کلسیم: مانند نیفدیپین و آملودیپین.
• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین: مانند لیزینوپریل.
• بتا بلاکرها: در مواردی که همراه با آریتمی باشد.

در گشادی دریچه آئورت، خون از آئورت به بطن چپ بازمی‌گردد، که منجر به افزایش حجم بطن چپ می‌شود. مهارکننده‌های کانال کلسیم مانند نیفدیپین باعث کاهش مقاومت عروقی و کاهش بار بر روی بطن چپ می‌شوند. مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین با گشاد کردن عروق و کاهش فشار خون، به کاهش حجم کاری بطن چپ کمک می‌کنند. بتا بلاکرها به کاهش سرعت ضربان قلب و افزایش زمان پر شدن بطن چپ کمک می‌کنند، اگرچه در گشادی آئورت معمولاً در مراحل اولیه تجویز نمی‌شوند.

3- گشادی دریچه تریکوسپید

بهترین داروها شامل:

• دیورتیک‌ها: مانند فوروزماید و اسپیرونولاکتون.
• آنتاگونیست‌های آلدوسترون: مانند اسپیرونولاکتون.
• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین: در صورت وجود نارسایی قلبی.

گشادی دریچه تریکوسپید باعث بازگشت خون از بطن راست به دهلیز راست می‌شود. دیورتیک‌ها به کاهش فشار وریدی و کاهش تورم اندام‌ها (ادم محیطی) کمک می‌کنند. اسپیرونولاکتون با کاهش احتباس مایعات و جلوگیری از فیبروز قلبی، به کنترل علائم کمک می‌کند مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین ممکن است در مواردی که نارسایی قلبی وجود دارد، برای کاهش بار بر قلب و بهبود عملکرد قلب استفاده شوند.

4- گشادی دریچه پولمونر

بهترین داروها شامل:

• دیورتیک‌ها: مانند فوروزماید.
• بتا بلاکرها: مانند متوپرولول (در صورت وجود آریتمی).
• داروهای وازودیلاتور: در موارد خاص برای کاهش فشار شریان ریوی.

گشادی دریچه پولمونر باعث بازگشت خون از شریان ریوی به بطن راست می‌شود. دیورتیک‌ها به کاهش فشار در بطن راست و جلوگیری از ادم کمک می‌کنند. بتا بلاکرها در صورت وجود آریتمی ممکن است برای کنترل ضربان قلب و کاهش بار کاری قلب استفاده شوند. داروهای وازودیلاتور می‌توانند در کاهش فشار شریان ریوی موثر باشند، هرچند این داروها بیشتر در نارسایی شدید دریچه پولمونر و افزایش شدید فشار ریوی تجویز می‌شوند.

تاثیر شرایط بیمار بر نوع دارو

انتخاب داروهای مناسب برای درمان گشادی دریچه‌های قلب تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله شرایط بیمار، شدت نارسایی دریچه، وجود بیماری‌های همراه، و وضعیت کلی قلب و عروق بیمار قرار می‌گیرد. این شرایط شامل موارد زیر است:

1- شدت نارسایی دریچه

• نارسایی خفیف تا متوسط: در مراحل اولیه و با شدت کم تا متوسط نارسایی دریچه، هدف از درمان اغلب کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. داروهایی مانند دیورتیک‌ها برای کنترل فشار خون و کاهش احتباس مایعات تجویز می‌شوند. مهارکننده‌های ACE یا ARBs نیز ممکن است برای کاهش فشار در بطن‌ها و جلوگیری از افزایش بار کاری قلب تجویز شوند.
• نارسایی شدید: در موارد نارسایی شدید، درمان‌ها به سمت کنترل شدیدتر علائم و حفظ عملکرد قلب پیش می‌روند. بتا بلاکرها برای کاهش ضربان قلب و بهبود پر شدن بطن‌ها ممکن است ضروری باشند. داروهای ضد انعقاد نیز ممکن است در صورت وجود آریتمی برای پیشگیری از تشکیل لخته‌های خون تجویز شوند.

2- وجود بیماری‌های قلبی همراه

• نارسایی قلبی: بیمارانی که علاوه بر نارسایی دریچه‌ای، نارسایی قلبی دارند، نیاز به درمان‌های قوی‌تر و دقیق‌تری دارند. بتا بلاکرها و مهارکننده‌های ACE یا ARBs به عنوان داروهای اصلی برای کاهش بار قلب و بهبود عملکرد آن استفاده می‌شوند. دیورتیک‌ها نیز برای کاهش حجم مایعات اضافی و جلوگیری از ادم تجویز می‌شوند. در نارسایی شدید قلبی، ممکن است گلیکوزیدهای قلبی مانند دیگوکسین برای بهبود قدرت انقباضی قلب استفاده شوند.
• آریتمی‌ها: وجود آریتمی‌هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند انتخاب داروها را تغییر دهد. داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین برای کاهش خطر تشکیل لخته‌های خونی و پیشگیری از سکته مغزی ضروری هستند. همچنین، بتا بلاکرها و در برخی موارد مهارکننده‌های کانال کلسیم برای کنترل ضربان قلب و جلوگیری از بروز آریتمی تجویز می‌شوند.

3- فشار خون بالا

• فشار خون کنترل‌نشده: بیمارانی با فشار خون بالا نیاز به داروهایی دارند که علاوه بر کنترل نارسایی دریچه، فشار خون را نیز کاهش دهند. مهارکننده‌های ACE، ARBs، و مهارکننده‌های کانال کلسیم برای کنترل فشار خون و کاهش بار کاری قلب تجویز می‌شوند. دیورتیک‌ها نیز ممکن است برای کاهش حجم مایعات و کنترل فشار خون مفید باشند.
• فشار خون کنترل‌شده: در بیمارانی که فشار خون آنها به خوبی کنترل شده است، می‌توان از دوزهای پایین‌تر داروهای کاهنده فشار خون استفاده کرد یا بر درمان‌های متمرکز بر نارسایی دریچه‌ای تمرکز کرد.

4- عملکرد کلیه

• نارسایی کلیوی: بیماران با نارسایی کلیوی ممکن است به داروهایی نیاز داشته باشند که کمترین تاثیر منفی را بر عملکرد کلیه‌ها داشته باشند. مهارکننده‌های ACE و ARBs باید با احتیاط و با پایش منظم عملکرد کلیه تجویز شوند. دیورتیک‌ها نیز باید با دقت استفاده شوند تا از ایجاد عدم تعادل الکترولیتی و افزایش کراتینین جلوگیری شود.

5- وضعیت ریوی

• فشار خون ریوی: بیمارانی با افزایش فشار خون ریوی به داروهایی نیاز دارند که فشار ریوی را کاهش دهند. دیورتیک‌ها برای کاهش حجم خون و کاهش فشار در شریان‌های ریوی مفید هستند. وازودیلاتورها و داروهای وازو اکتیو ممکن است در کاهش فشار خون ریوی مؤثر باشند.
• بیماری مزمن انسدادی ریه: در بیماران مبتلا به COPD، داروهایی که باعث گشاد شدن عروق ریوی می‌شوند، ممکن است کمک‌کننده باشند. انتخاب داروهایی که تاثیر منفی بر تنفس ندارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. بتا بلاکرهای انتخابی ممکن است گزینه مناسبی برای این بیماران باشند.

6- سن بیمار

• بیماران مسن: در بیماران مسن، باید از داروهایی با حداقل عوارض جانبی استفاده شود. کاهش دوز داروها و استفاده از داروهایی که تاثیر کمتری بر سیستم‌های دیگر بدن دارند (مانند مهارکننده‌های ACE و دیورتیک‌های با دوز پایین) معمولا ترجیح داده می‌شود.
• بیماران جوان‌تر: در بیماران جوان‌تر، داروهایی با دوزهای استاندارد و ترکیبات دارویی بیشتر می‌توانند استفاده شوند. به دلیل قابلیت بالاتر این بیماران در تحمل عوارض دارویی، می‌توان از درمان‌های قوی‌تر استفاده کرد.

7- حاملگی و وضعیت‌های خاص زنان

• حاملگی: انتخاب داروها در زنان باردار به دلیل تاثیرات بالقوه بر جنین محدودتر است. داروهایی مانند دیورتیک‌ها و مهارکننده‌های ACE معمولا منع مصرف دارند. بتا بلاکرها و مهارکننده‌های کانال کلسیم ممکن است با احتیاط و در شرایط خاص استفاده شوند.
• زنان در سنین باروری: برای زنان در سنین باروری، از داروهایی استفاده می‌شود که کمترین تاثیر را بر بارداری و سلامت جنین دارند. مشاوره پیش از بارداری و بررسی دقیق داروها ضروری است.

8- دیابت و مشکلات متابولیکی

• دیابت: بیماران دیابتی ممکن است نیاز به داروهایی داشته باشند که تاثیر کمی بر قند خون داشته باشند. برخی از دیورتیک‌ها و بتا بلاکرها می‌توانند قند خون را افزایش دهند، بنابراین باید با دقت تجویز شوند. مهارکننده‌های ACE و ARBs به دلیل تاثیرات مثبت بر کلیه‌ها در بیماران دیابتی ترجیح داده می‌شوند.

سخن آخر

در پایان، دریافتیم که انتخاب داروها برای درمان گشادی دریچه‌های قلب به شدت وابسته به شرایط فردی بیمار است. پزشکان باید با دقت وضعیت کلی بیمار را ارزیابی کرده و داروهایی را انتخاب کنند که بهترین تاثیر را بر بهبود علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری داشته باشند، در حالی که کمترین عوارض جانبی را ایجاد کنند. این فرآیند نیازمند پایش مداوم و تنظیم دقیق داروها بر اساس تغییرات وضعیت بیمار است. همکاری نزدیک بیمار و پزشک برای کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری در این مسیر ضروری است.

منابع

Prosthetic Heart Valves Medication

Drug Therapy for Heart Valve Diseases

Can you treat heart valve disease with medication?.

چرا مراقبت پس از جراحی قلب اهمیت دارد؟

بیماری‌های قلبی عروقی به عنوان یکی از جدی‌ترین و شایع‌ترین تهدیدات سلامتی شناخته می‌شوند. در بیشتر موارد با اصلاح سبک زندگی می‌توان از وقوع یا پیشرفت بیماری جلوگیری کرد؛ اما گاهی اوقات عمل جراحی قلب و عروق تنها گزینه‌ی ممکن برای حفظ سلامتی است. به همان اندازه که جراحی قلب در بازگرداندن سلامتی اثربخشی دارد، مراقبت‌های خانگی پس از جراحی نیز در دست یابی به بهبودی کامل موثرند. این مراقبت‌های پس از جراحی دلایل متعددی دارد از جمله:

• مدیریت درد
• پیشگیری از عفونت
• تضمین بهبهودی بیمار
• کاهش عوارض و خطرات جراحی
• توان‌بخشی هر چه سریع‌تر به قلب

در ادامه به بهترین و مهم‌ترین موارد مراقبتی پس از جراحی قلب می‌پردازم.

مراقبت های بعد از عمل قلب باز در منزل

1- استراحت کافی

• در هفته‌های اول پس از جراحی، بدن به استراحت نیاز دارد. به بدن خود زمان کافی برای استراحت دهید.
• خواب کامل و با کیفیت به همراه فراهم کردن محیطی آرامش‌بخش از ضروریات است.

2- کنترل وضعیت عمومی

• فشار خون خود را مرتب اندازه‌گیری کنید.
• سعی کنید سطح کلسترول خون خود را پایین نگه دارید.
•  از مواد و مواردی که باعث شدید شدن تپش قلب می‌شود جلوگیری کنید.
• در صورت داشتن دیابت، قند خون خود را به دقت کنترل کنید.

3- مصرف داروها

•  داروهای تجویز شده را به موقع و دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. این داروها تکمیل کننده‌ی فرآیند درمان است و معمولا شامل مسکن‌ها، داروهای ضد انعقاد خون، داروهای کنترل فشار خون و سایر داروهای مورد نیاز است.
• از تغییر دادن دوز یا نوع داروها بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.
• همچنین از مصرف داروهای بدون نسخه خودداری کنید.

4- تغذیه‌ی مناسب

• رژیم غذایی سالم و ارگانیک از مهم‌ترین موارد مراقبت‌های پس از جراحی محسوب می‌شود.
• مصرف مواد زیر را محدود کرده و به حداقل برسانید: نمک، چربی‌ها و روغن‌های ناسالم، گوشت‌های فرآوری شده، قند مصنوعی، قهوه و انواع انرژی‌زا، غذاهای فرآوری شده، لبنیات چرب، غذاهای پرکلسترول
• مواد غذایی مفید برای سلامت قلب را در سبد غذایی خود قرار دهید؛ مانند: پروتئین‌های سالم، میوه‌ها و سبزیجات قرمز و سبز، آجیل‌ها و دانه‌های مغذی، غلات کامل، چربی‌های سالم، محصولات لبنی کم چرب، مصرف کافی آب و مایعات، غذاهای غنی از پتاسیم، ویتامین D و امگا 3

5- کنترل وزن

• وزن خود را کنترل کنید و در محدوده‌ی سالم نگه دارید.
• در صورت مستعد بودن افزایش وزن در حالت کم‌تحرکی، از رژیم‌های تخصصی و مناسب خود استفاده کنید.

6- مراقبت از زخم

• جراحی قلب، به‌ویژه زمانی که همراه بازکردن قفسه‌ی سینه باشد، می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
• زخم و محیط اطراف آن را تمیز و خشک نگه دارید.
• استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی پزشک برای پیشگیری از عفونت‌ها ضروری است.
• دستورالعمل‌های پزشک را در مورد نحوه‌ی تعویض پانسمان و مراقبت از زخم‌ها رعایت کنید.
• هر گونه علائم عفونی مانند قرمزی، تورم یا ترشحات غیر عادی را فورا به پزشک گزارش دهید.
• تا بهبودی کامل از حمام‌های طولانی یا شنا کردن خودداری کنید.
• از استعمال هرگونه کرم، پماد، ترمیم کننده بر روی زخم‌ها بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.

7- مراقبت از تنفس

• مراقبت و تمرین‌های تنفسی معمولا بلافاصله پس از جراحی شروع می‌شوند و تا چند هفته پس از آن ادامه می‌یابند.
• بسته به وضعیت بیمار و توصیه‌های پزشک، هدف اصلی این تمرینات بهبود تنفس، جلوگیری از عفونت‌های ریوی، جلوگیری از تجمع مایعات و مخاط در ریه‌ها و تسریع در بهبودی بیمار است.
• به منظور افزایش حجم ریه این تمرینات یا توسط خود فرد به صورت نفس‌های عمیق؛ یا به وسیله‌ی اسپیرومتر تشویقی انجام می‌شود.
• همچنین به بیمار آموزش داده می‌شود که چگونه به طور صحیح و بدون آسیب سرفه کند. معمولا بیمار با نگه‌داشتن یک بالش به سینه‌ی خود می‌تواند درد را کاهش داده و راحت‌تر سرفه کند.

8- حفظ سلامت روان

• از روش‌های علمی کاهش استرس مانند عبادت، مدیتیشن و یوگا استفاده کنید.
• از خانواده و دوستان خود برای حمایت عاطفی کمک بگیرید.
• در صورت نیاز، از مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.

9- ترک عادات ناسالم

• از سیگار و دیگر دخانیات کشیدن خودداری کنید، زیرا به شدت به سلامت قلب و ریه‌ها آسیب می‌رساند.
• از مصرف الکل پرهیز کنید، چرا که با داروهای شما تداخل خواهد داشت و فشار خون را افزایش می‌دهد.
• از نشستن یا دراز کشیدن برای مدت زمان طولانی بدون حرکت خودداری کنید و هر چند ساعت یک بار به آرامی حرکت کنید.

10- انجام فعالیت فیزیکی ملایم

• فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی را شروع کنید و به تدریج شدت و مدت آن را افزایش دهید.
• از انجام فعالیت‌های شدید بدنی مثل بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید تا زمانی که پزشک اجازه دهد.
• تا زمان بهبودی کامل استخوان‌های قفسه سینه از فعالیت‌های سخت ورزشی و بدنی مانند دویدن، پریدن و تمرینات سنگین خودداری کنید.
• همچنین از فعالیت‌هایی خانگی که نیاز به ایستادن طولانی و فشار آوردن به بدن دارند، مانند جارو زدن، شست و شو، آشپزی طولانی و … پرهیز کنید.
• با مشورت پزشک، می‌توانید تمرینات استقامتی با وزنه‌های سبک (1 تا 2 کیلوگرم) انجام دهید تا به تدریج قدرت عضلانی خود را بازسازی کنید.

11- مراجعه به پزشک

• ارتباط خود را با پزشک قطع نکنید و ملاقات‌ و پیگیری خود را طبق برنامه انجام دهید.
• پیگیری و بررسی وضعیت شما به طور مداوم موجب می‌شود هر گونه عوارض و وضعیت نابهنجار به موقع شناسایی و درمان شود.
• در صورت بروز علائمی مانند درد شدید قفسه‌ی سینه، تنگی نفس شدید، تب بالا یا هر گونه علامت غیر عادی دیگر، فورا به پزشک مراجعه کنید.
• روند بهبودی و اطلاعات لازم در مورد وضعیت خود را از منبع معتبر یعنی پزشک خود کسب کنید؛ و از اعتماد کردن به افراد غیرمتخصص دوری کنید.

12- توجه به حالت بدن

• هنگام نشستن و برخاستن از حالت‌های مناسب استفاده کنید که به قفسه‌ی سینه و اسکلت‌بندی کلی فشار وارد نشود.
• در صورت توصیه‌ی پزشک، از کمربند طبی برای پشتیبانی استفاده کنید. این نوع کمربند با ایجاد فشردگی کنترل‌شده‌ای بر قفسه‌ی سینه، حرکت آن را محدود می‌کند. در چنین وضعیتی از مشکلات احتمالی نظیر خون‌ریزی، عفونت بافت‌ها و … جلوگیری می‌شود؛ و به همین علت در مهار درد و ترمیم زخم‌های جراحی تاثیر بسیاری دارد.

سخن آخر

با رعایت این نکات، بهبودی سریع‌تر و بی خطرتری را پس از جراحی قلب خواهید داشت و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری می‌کنید. این مراقبت‌ها نیازمند همکاری شخص بیمار، خانواده‌ی او و تیم پزشکی است تا بهترین نتایج ممکن پس از جراحی قلب حاصل شود. به یاد داشته باشید که همیشه با پزشک خود در مورد هر گونه فعالیت یا تغییر در برنامه‌ی روزانه مشورت کنید. تا بازیابی کامل سلامتی فرصت مناسبی برای تنظیم سبک زندگی سالم و ترک عادات ناسالم است. مشاوره از متخصصان قلب و عروق و تغذیه در این مسیر امن‌ترین و بهترین گزینه است. در کلینیک تخصصی دکتر جم، با حضور برترین متخصصان قلب و عروق و تغذیه همراه سلامتی شما هستیم.

منابع

Heart Surgery Recovery Tips: From Wound Care to Exercise (webmd.com)

What’s the Best Diet After Heart Bypass Surgery? (healthline.com)

Postoperative care after cardiac surgery – UpToDate