عدم مصرف غذاهای مضر بعد از پیوند کبد نقش مهمی در حفظ سلامت طولانی‌مدت شما دارند. بعد از انجام پیوند کبد، رعایت رژیم غذایی مناسب برای محافظت از عضو پیوندی و پیشگیری از عوارض، حیاتی است. مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند عملکرد کبد جدید را در شما مختل کند، خطر عفونت را بالا ببرد یا باعث تداخل با داروهای سرکوب‌کننده ایمنی شود. آگاهی از رژیم غذایی مناسب، گام اول در مسیر یک زندگی سالم پس از پیوند کبد است.
در ادامه با من همراه باشید تا درباره‌ی این موضوع مهم باهم صحبت کنیم.
فهرست مطالب
چرا رژیم غذایی بعد از پیوند کبد اهمیت دارد؟
بعد از پیوند کبد، بدن برای جلوگیری از پس‌زدن عضو پیوندی به داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی نیاز دارد. این داروها بدن را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کنند و برخی از مواد غذایی می‌توانند اثر این داروها را تغییر دهند یا خطر عفونت را افزایش دهند.
طبق اعلام National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIH)، بیماران باید تغذیه‌ای سالم و متعادل داشته باشند که به تقویت سیستم ایمنی و سلامت کبد جدید کمک کند.
غذاهای مضر بعد از پیوند کبد چه مواردی هستند؟
الکل
حتی مقدار اندک الکل می‌تواند به بافت‌های کبدی آسیب برساند و باعث التهاب یا نارسایی عضو پیوندی شود. بیماران پیوندی باید کاملا از مصرف الکل خودداری کنند.
گریپ‌فروت و آب گریپ‌فروت
گریپ‌فروت با برخی داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مثل تاکرولیموس و سیکلوسپورین تداخل دارد و می‌تواند باعث افزایش سطح سمی دارو در خون شود.
گوشت، ماهی یا تخم‌مرغ خام یا نیم‌پخته
سیستم ایمنی ضعیف بیماران پیوندی نمی‌تواند در برابر باکتری‌ها و انگل‌های موجود در مواد خام مقاومت کند. همیشه باید غذاها کاملا پخته شوند.
غذاهای شور، چرب و فرآوری‌شده
نمک زیاد باعث افزایش فشار خون میشود و چربی‌های اشباع سلامت قلب و کبد را تهدید می‌کنند. فست‌فود، سوسیس، کالباس و چیپس از مهم‌ترین غذاهای مضر هستند.
گوشت قرمز و فرآوری‌شده
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زیاد گوشت قرمز با افزایش التهاب و چربی خون در بیماران پیوندی همراه است. بهتر است پروتئین را از منابعی مانند ماهی، مرغ بدون پوست و حبوبات تامین کنید.
چند توصیه ی کلیدی بعد از عمل پیوند کبد برای شما!
-
مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه (با شست‌وشوی کامل)
-
استفاده از غلات کامل، لبنیات کم‌چرب و منابع پروتئینی سالم
-
اجتناب از مصرف غذاهای فست فود و خیابانی
-
نوشیدن آب کافی (حداقل ۸ لیوان در روز)
-
کنترل وزن برای جلوگیری از چاقی و افزایش فشار بر کبد
تجارب بیماران
ناهید، ۴۸ ساله، سه ماه بعد از پیوند کبد: “اوایل بعد از پیوندم، اشتهای زیادی داشتم و نمی‌دانستم چه چیزهایی برایم ضرر دارد. یک بار بعد از خوردن گوشت نیم‌پز تب کردم و بستری شدم. حالا با راهنمایی متخصص تغذیه فقط غذای کاملاً پخته و سالم می‌خورم. حالم خیلی بهتر شده.”
امیر، ۵۲ ساله، یک سال بعد از پیوند: “به خاطر داروهای سرکوب ایمنی، پزشکم گفت گریپ‌فروت نخورم. اما من نمی‌دانستم آبش هم خطرناک است. بعد از چند بار مصرف، سطح داروم بالا رفت و مجبور شدند دوز را تغییر دهند. حالا رژیم غذایی‌ام دقیق‌تر است.”
لیلا، ۳۵ ساله، شش ماه بعد از پیوند: “من عاشق فست‌فود بودم اما دکترم گفت این غذاها فشار زیادی به کبد وارد می‌کنند. وقتی مصرفشان را قطع کردم، انرژی‌ام بیشتر شد و آزمایش‌هام هم بهتر شدند.”
سوالات متداول
آیا بعد از پیوند کبد می‌توان لبنیات مصرف کرد؟
بله، اما فقط لبنیات پاستوریزه و کم‌چرب مجاز هستند. لبنیات محلی یا غیرپاستوریزه ممکن است آلودگی باکتریایی داشته باشند.
آیا بعد از پیوند کبد می‌توان قهوه یا چای نوشید؟
بله، مصرف متعادل قهوه و چای بدون شیرینی، قند و خامه مشکلی ندارد و حتی ممکن است برای عملکرد کبد مفید باشد، اما باید از نوشیدنی‌های بسیار شیرین یا انرژی‌زا پرهیز کرد.
مصرف مکمل‌ها بعد از پیوند مجاز است؟
تنها در صورتی که پزشک تجویز کند. برخی مکمل‌ها ممکن است با داروهای سرکوب‌کننده ایمنی تداخل داشته باشند.
آیا بیماران پیوندی می‌توانند روزه بگیرند؟
خیر، مگر با تایید مستقیم پزشک پیوند. کم‌آبی و نوسان دارویی ممکن است خطرناک باشد.
چه زمانی بعد از پیوند کبد می‌توان رژیم معمولی را از سر گرفت؟
بسته به وضعیت بهبودی، معمولا پس از چند ماه با نظر پزشک می‌توان رژیم متنوع‌تری داشت.
جمع بندی
رعایت رژیم غذایی صحیح پس از پیوند کبد، حیاتی است. مصرف الکل، گریپ‌فروت، مواد خام، نمک و چربی زیاد از جمله غذاهای مضر بعد از پیوند کبد هستند که باید به‌طور کامل از رژیم حذف شوند. با مشاوره منظم با متخصص تغذیه و پایبندی به سبک زندگی سالم، می‌توان از سلامت کبد جدید به بهترین شکل محافظت کرد.
کلینیک جم، حامی سلامتی شما!
منابع
