ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای اکثر بزرگسالان بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است. زمانی که ضربان قلب در حالت استراحت کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه باشد، به آن برادی‌کاردی یا پایین بودن ضربان قلب گفته میشود. این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای در سلامت قلب یا سایر سیستم‌های بدن باشد، در پی مصرف برخی از داروها برای شما اتفاق بیفتد، در صورت مبتلا بودن شما به آپنه‌ی تنفسی، در طول خوابتان و یا حتی به دلیل تمرین‌های ورزشی، خصوصا در برخی قهرمانان، به این اندازه رسیده باشد.
بنابراین اگر مشاهده کردید که ضربان قلبتان پایین است، نگران نشوید. در ابتدا بررسی کنید که آیا به تازگی داروی خاصی مصرف کرده‌اید و یا با مراجعه به پزشک متخصص، علت را جویا شوید. در این مقاله به بررسی علت پایین بودن ضربان قلب، علائم مرتبط و خطرناک‌بودن یا نبودن آن خواهم پرداخت. با من همراه باشید.
فهرست مطالب
علت پایین بودن ضربان قلب چیست؟
برادی‌کاردی یا پایین بودن ضربان قلب، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که بر سیستم الکتریکی قلب یا سلامت کلی بافت‌های قلبی شما تأثیر می‌گذارند. درک این علل برای تشخیص و درمان صحیح از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله علل رایج پایین بودن ضربان قلب شامل موارد زیر میباشد:
- آسیب بافت قلب مرتبط با افزایش سن: با گذشت زمان، بافت‌های قلب می‌توانند دچار فرسودگی و آسیب شوند که این امر بر توانایی قلب در تولید و هدایت پالس‌های الکتریکی تأثیر می‌گذارد.
- آسیب بافت قلب ناشی از ابتلا به بیماری‌های قلبی یا رخداد حمله قلبی: بیماری‌های قلبی مانند بیماری عروق کرونر یا آسیب ناشی از حمله قلبی می‌تواند به بافت‌های حیاتی قلب که مسئول تنظیم ریتم هستند، صدمه بزند.
- نقص ساختاری در قلب: برخی افراد با ناهنجاری‌های ساختاری در قلب متولد می‌شوند که می‌تواند بر عملکرد طبیعی ضربان‌ساز قلب (pacemaker) تأثیر بگذارد.
- التهاب بافت قلب (میوکاردیت): عفونت‌ها یا بیماری‌های التهابی می‌توانند باعث التهاب عضله قلب شوند و عملکرد الکتریکی آن را مختل کنند.
- عوارض جراحی قلب: در برخی موارد، جراحی‌های قلب ممکن است به طور ناخواسته به سیستم هدایت الکتریکی قلب آسیب برسانند.
- کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی): غده تیروئید کم‌کار می‌تواند متابولیسم بدن، از جمله ضربان قلب را کاهش دهد.
- تغییرات در سطح مواد معدنی بدن: عدم تعادل الکترولیت‌ها مانند پتاسیم یا کلسیم می‌تواند بر فعالیت الکتریکی قلب تأثیر منفی بگذارد.
- آپنه انسدادی خواب: این اختلال خواب می‌تواند باعث وقفه‌های مکرر تنفسی شود که منجر به کاهش سطح اکسیژن و نوسانات ضربان قلب میشود.
- بیماری‌های التهابی: بیماری‌هایی نظیر تب روماتیسمی یا لوپوس می‌توانند سیستم‌های مختلف بدن، از جمله قلب را تحت تأثیر قرار دهند.
- مصرف برخی داروها: داروهای خاصی از جمله آرام‌بخش‌ها، اوپیوئیدها، و برخی داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری‌های قلبی و مغز و اعصاب، می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث کاهش ضربان قلب شوند. البته در مواردی، ممکن است هدف پزشک شما کاهش ضربان قلبتان باشد. مثل افرادی که به فشار خون بالا مبتلا هستند و با مصرف داروهایی مثل متوپرولول، ضربان قلبشان کاهش می‌یابد و بدین ترتیب از بالارفتن فشار خون جلوگیری میشود.
علائم پایین بودن ضربان قلب چیست؟
زمانی که ضربان قلب به حدی کاهش یابد که اکسیژن کافی به مغز و سایر اندام‌ها نرسد، علائم مختلفی ممکن است بروز کند.
علائم شایع برادی‌کاردی:
- درد قفسه سینه: احساس فشار یا ناراحتی در ناحیه قفسه سینه.
- گیجی یا اختلال در حافظه: کاهش جریان خون به مغز می‌تواند باعث اختلال در عملکرد شناختی شود.
- سرگیجه یا سبکی سر: در این حالت، شما دچار احساس عدم تعادل یا نزدیکی به غش کردن تجربه خواهید کرد.
- خستگی شدید، به خصوص حین فعالیت بدنی: هنگامی که قلب قادر به پمپ کردن خون کافی برای تأمین انرژی مورد نیاز عضلات نیست، خستگی‌های مزمن ممکن است برای شما اتفاق بیفتد.
- غش یا حالت نزدیک به غش: این حالت به دلیل نرسیدن خون کافی به مغز و به دنبال آن از دست دادن موقت هوشیاری رخ می‌دهد.
- تنگی نفس: در اثر عدم توانایی قلب در اکسیژنرسانی به ریه و بدن، ممکن است شما دچار تنگی نفس شوید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- در صورت نگرانی از ضربان قلب پایین: در صورت نگرانی از کند بودن ضربان قلب خود، بدون داشتن پیشینه‌ی قبلی و اختلالات یا بیماری‌های خاص،حتماً برای یک معاینه پزشکی وقت بگیرید.
- در صورت داشتن علائم اورژانسی: در صورت بروز ناگهانی علائمی مانند غش، تنگی نفس شدید، یا درد قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد، باید فوراً با خدمات اورژانس پزشکی (۱۱۵) تماس بگیرید. تشخیص سریع و دقیق و مراقبت مناسب در این شرایط حیاتی است.
سوالات متداول
ضربان قلب پایین چند است؟
ضربان قلب کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه در حالت استراحت برای بزرگسالان، به عنوان ضربان قلب پایین در نظر گرفته میشود.
چه عوامل باعث پایین آمدن ضربان قلب می‌شوند؟
آسیب بافت قلبی ناشی از افزایش سن یا بیماری، نقص‌های ساختاری در قلب، التهاب قلب، کم‌کاری تیروئید، عدم تعادل الکترولیت‌ها مثل منیزیم و پتاسیم، آپنه خواب و مصرف برخی داروها میباشد.
آیا ضربان قلب پایین خطرناک است؟
همیشه خطرناک نیست، اما اگر باعث کاهش اکسیژنرسانی به اندام‌ها شود، می‌تواند جدی باشد. تشخیص و پیگیری پزشکی ضروری است.
علائم ضربان قلب پایین چیست؟
سرگیجه، خستگی، غش، تنگی نفس، درد قفسه سینه و مشکلات حافظه از علائم شایع هستند.
تجارب بیماران
عباس، 72 ساله: “وقتی برای اولین بار متوجه شدم ضربان قلبم پایین است، نگران شدم. اما با پیگیری‌های پزشکی و تنظیم داروهایم، الان احساس بهتری دارم و علائمم کنترل شده است.”
محمد مهدی، 29 ساله: ” آپنه خواب دلیل برادی‌کاردی من بود. دائما دچار کاهش ضربان قلب می‌شدم و پس از مراجعه به پزشک متخصص، متوجه آن شدم. با درمان آپنه، ضربان قلبم به حالت طبیعی برگشت و کیفیت زندگی‌ام به طور چشمگیری بهبود یافت.”
جمع بندی
پایین بودن ضربان قلب یا برادی کاردی، می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و طیف وسیعی از علائم را در پی داشته باشد. تشخیص به موقع و دقیق علت برادی‌کاردی برای انتخاب رویکرد درمانی مناسب، حیاتی است. در صورت تجربه علائم مرتبط با ضربان قلب پایین، به‌ویژه علائم شدید نظیر غش یا درد در قفسه سینه، مراجعه فوری به پزشک الزامی است. با مراجعه‌ی به موقع، خود را از آسیب‌های جبران‌ناپذیر در امان بدارید.
کلینیک جم حامی سلامتی شما!
منابع
