رژیم ها غذاییقلب و عروق

رفع انسداد عروق بدون جراحی

چگونه بدون جراحی انسداد عروق را رفع کنیم؟

انسداد عروق یا آترواسکلروز یکی از علل اصلی بیماری‌های قلبی و عروقی است که می‌تواند منجر به حملات قلبی، سکته‌های مغزی و سایر مشکلات جدی شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که چربی‌ها، کلسترول و سایر مواد داخل دیواره‌های عروق تجمع پیدا کنند و پلاک‌ها را تشکیل دهند. این پلاک‌ها می‌توانند جریان خون را محدود کرده و به عوارض جدی منجر شوند. اگرچه جراحی یک روش معمول برای درمان انسداد عروق است، اما بسیاری از افراد با مراجعه به پزشک متخصص به دنبال راه‌های غیرجراحی برای رفع این مشکل هستند. هدف و مطلوب هر پزشکی انتخاب مسیری است که تا حد امکان از روش‌های غیرتهاجمی در آن برای درمان بیماری استفاده شود. در این مقاله نیز به بررسی این روش‌های مختلف که می‌توان بدون جراحی انسداد عروق را رفع کرد، خواهم پرداخت.

گرفتگی عروق چگونه اتفاق می‌افتد؟

پلاک ترکیبی از چربی، کلسیم، کلسترول و مواد زائد از سلول های بدن است. این ترکیب می‌تواند به دیواره‌ی رگ‌ها بچسبد و باعث باریک شدن فضای داخلی رگ‌های خونی شود؛ که این اتفاق تصلب شرایین نامیده می‌شود. گرفتگی یا انسداد شریان‌ها مانع از رسیدن خون تازه به قسمت‌های مختلف بدن، مخصوصا قلب و مغز می‌شود؛ که همین مسئله فرد را در معرض خطر حمله قلبی، نارسایی قلبی یا سکته قرار می‌دهد.

روش‌های غیر جراحی رفع انسداد عروق

از موثرترین راه‌ها برای کاهش خطر انسداد عروق و کمک به رفع آن، ایجاد تغییر در سبک زندگی است. چرا که پس از ایجاد پلاک، راه آسانی برای باز کردن انسداد شریان وجود ندارد. با این حال، انتخاب های غذایی، افزایش فعالیت بدنی، ترک دخانیات و مدیریت استرس می تواند سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد و از بدتر شدن انسداد جلوگیری کند. این اصلاحات می‌توانند به تدریج سلامت قلب و عروق را بهبود بخشند.

1- رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی سالم نقش مهمی در پیشگیری و درمان انسداد عروق دارد. تمرکز اصلی در رژیم غذایی درمان انسداد عروق، بر روی کنترل پلاک‌هاست. مصرف غذاهای سالم می‌تواند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL)، افزایش کلسترول خوب (HDL)، کاهش آسیب‌های اکسیداتیو و پیشگیری از تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک کمک کند. در ادامه به معرفی مواد غذایی سودمند برای جلوگیری و رفع انسداد عروق می‌پردازم.

• میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات به دلیل داشتن فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها برای سلامت قلب بسیار مفید هستند. فیبر موجود در این مواد غذایی می‌تواند به کاهش سطح کلسترول کمک کند. به عنوان مثال، سیب، پرتقال، موز،توت‌ها‌، آلوها، سیر، اسفناج و بروکلی از جمله میوه‌ها و سبزیجاتی هستند که باید در رژیم غذایی روزانه‌ی خود قرار دهید.
• روغن زیتون: روغن زیتون، به ویژه نوع بکر آن، دارای مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان و چربی‌های غیر اشباع است که در کاهش التهاب، کلسترول بد و بهبود سلامت قلب و عروق موثر است.
• ماهی‌های چرب: ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن حاوی امگا 3 هستند که می‌توانند به کاهش التهاب، کاهش تری‌گلیسیرید و بهبود عملکرد اندوتلیال یا پوشش داخلی عروق کمک کنند.
• آجیل‌ها و دانه‌ها: مانند گردو، بادام، دانه‌ی چیا و بذر کتان حاوی اسیدهای چرب امگا 3، فیبر، چربی‌های غیر اشباع، پروتئین و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که در کاهش کلسترول بد و افزایش بهبودی عملکرد عروق موثرند.
• غلات کامل: غلات کامل مانند جو، برنج قهوه‌ای و نان‌های سبوس‌دار به دلیل داشتن فیبر بالا در کاهش سطح کلسترول و بهبود سلامت عروق موثرند. فیبر موجود در این مواد غذایی می‌تواند باعث کاهش جذب کلسترول در دستگاه گوارش شود.
• ادویه: به طور مثال زردچوبه حاوی کورکومین است که خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد. دارچین، زنجبیل، هل، رزماری و فلفل سیاه نیز باعث کاهش التهاب و تنگی مسیر عروقی شده و همچنین در کاهش کلسترول بد نیز نتیجه بخش هستند.

علاوه بر مصرف مواد غذایی توصیه شده، توجه به پرهیزات نیز اهمیت دارد. این مواد غذایی باعث افزایش سطح کلسترول بد (LDL)، کاهش کلسترول خوب (HDL)، افزایش فشار خون و ایجاد التهابات در عروق می‌شوند. تجمع چربی‌ها در دیواره‌های عروق می‌تواند به تشکیل پلاک‌های چربی و انسداد جریان خون منجر شود. در ادامه به بررسی موادی که دارای کلسترول بالا بوده، یا باعث التهاب و تنگی عروق می‌شوند؛ می‌پردازم.

• چربی‌های ترانس و اشباع شده: این چربی‌ها نه تنها سطح کلسترول بد را افزایش می‌دهند، که حتی باعث کاهش کلسترول خوب نیز می‌شوند. این چربی‌ها معمولا در فسف‌فودها، گوشت قرمز، گوشت‌های فرآوری‌شده، لبنیات پرچرب، شیرینی‌ها و کیک‌های صنعتی دیده می‌شوند.
• سس‌ها و چاشنی‌های صنعتی: حاوی نمک و قندهای افزوده هستند که می‌توانند باعث افزایش فشار خون و سطح کلسترول باشند.
• نمک: مصرف زیاد نمک می‌تواند به افزایش فشار خون منجر شود که یکی از عوامل و خطرات اصلی برای انسداد عروق است. علاوه بر این، غذاهای کنسرو شده، خیارشور و ترشی شور، تنقلات نمکی و فست‌فودها نیز دارای حجم زیادی از نمک هستند.

2- فعالیت بدنی

فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود جریان خون، کاهش فشار خون و تقویت عضلات قلب کمک کند. سفارش می‌کنم که فعالیت بدنی متوسطی را در هفته انجام بدهید. همچنین بر اساس پروفایل شخصی برخی از مراجعه گنندگانم، به آن‌ها توصیه می‌کنم فعالیت شدید بدنی مانند رشته‌ی ورزشی کاردیو داشته باشند؛ به نحوی که ضربان قلب و سرعت تنفس به حد قابل توجهی بالا برود. انواع ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری و شنا برای سلامت قلب بسیار مفید هستند.

3- ترک دخانیات و مشروبات الکلی

• مصرف دخانیات یکی از عوامل تهدید کننده‌ی سلامت عروق است. به طور مثال مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می‌توانند به دیواره‌های عروق آسیب برسانند و باعث تجمع پلاک‌ها شوند. ترک سیگار می‌تواند به بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش خطر حملات قلبی کمک کند. برنامه‌های ترک سیگار، مشاوره و داروهای ترک سیگار می‌توانند در این فرآیند کمک‌کننده باشند.
• مشروبات الکلی با افزایش چربی‌های خون (مانند تری‌گلیسرید) به تشکیل پلاک‌ها در دیواره‌های عروق منجر می‌شود. همچنین با افزایش فشار خون، و ایجاد تورم در دیواره‌های عروق فرآیند رفع انسداد را مختل کرده و ممکن است در ادامه عروق را نیازمند جراحی کند.

4- مدیریت استرس

استرس مزمن می‌تواند سطح فشار خون و کلسترول را بالا ببرد؛ که هر دو می‌توانند خطر انسداد عروق را افزایش دهند. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند عبادت، مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و تمرینات آرامش‌بخش می‌توانند به کاهش استرس و بهبود سلامت قلب کمک کنند. زمانی که روش‌های فوق در کاهش استرس موثر نباشند، مطمئن‌ترین و مناسب‌ترین گزینه مراجعه به متخصص برای درمان استرس است.

5- کنترل وزن

حفظ وزن مناسب از طریق رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند خطر انسداد هر چه بیشتر عروق را کاهش دهد. مدامت بر برنامه و پیگیری وزن مناسب، منجر به پاکسازی عروق و بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود.

6- درمان‌های دارویی

علاوه بر اصلاح سبک زندگی درمان‌های دارویی نقش مهمی در مدیریت و رفع انسداد عروق دارند. این داروها که با تجویز پزشک مصرف می‌شوند می‌توانند به کاهش کلسترول، فشار خون و جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی کمک کنند. برخی از مهم‌ترین داروهای مورد استفاده عبارتند از:

• استاتین‌ها گروهی از داروها هستند که در کاهش سطح کلسترول بد (LDL) نتیجه بخش هستند. این داروها با مهار آنزیمی که در تولید کلسترول نقش دارد، عمل کرده و از این طریق خطر حملات قلبی و سکته را کاهش می‌دهند. برخی از استاتین‌های معروف شامل آتورواستاتین، روسوواستاتین و سیمواستاتین هستند.
• داروهای ضدفشار خون به بهبود جریان خون کمک می‌کنند. این داروها موجب کاهش فشار بر دیواره‌های عروق و جلوگیری از تشکیل پلاک‌های جدید می‌شوند. برخی از این داروها شامل بتابلاکرها، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors)، و داروهای دیورتیک هستند.
• داروهای ضدپلاکت مانند آسپرین می‌توانند به جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی کمک کنند. این داروها معمولا برای بیمارانی که در معرض خطر بالای حملات قلبی هستند تجویز می‌شوند. آسپرین با مهار تجمع پلاکت‌ها عمل کرده و اینگونه از حملات قلبی و سکته‌های مغزی پیشگیری می‌کند.

 7- روش‌های نوین غیرجراحی

در سال‌های اخیر، با پیشرفت دانش پزشکی روش‌های نوینی برای رفع انسداد عروق قلب بدون نیاز به جراحی توسعه یافته‌اند. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• درمان‌های لیزری: در این روش از لیزرها با برد و نوع بازتاب به خصوصی برای باز کردن عروق مسدود شده و حذف پلاک‌های آترواسکلروتیک استفاده می‌شود.
• شوک ویو تراپی: این روش با استفاده از امواج صوتی پرقدرت به بهبود جریان خون و باز کردن عروق مسدود شده کمک می‌کند.
• تزریق سلول‌های بنیادی: تحقیقات در زمینه‌ی تزریق سلول‌های بنیادی به منظور بازسازی بافت‌های آسیب دیده و بهبود جریان خون در حال انجام است. اما با این حال آینده‌ی درخشانی در انتظار این دانش است.
• بالون کتترهای پوشیده از دارو: در این روش، بالون‌کتترهایی که با داروهای خاص پوشیده شده‌اند، در عروق مسدود شده قرار می‌گیرند تا همزمان با باز کردن عروق، داروها به کاهش التهاب و جلوگیری از تشکیل مجدد پلاک کمک کنند.

سخن آخر

تشخیص زودهنگام انسداد عروق می‌تواند به پیشگیری از مشکلات جدی قلبی کمک کند. آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید، آزمایش فشار خون، و تست‌های تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی و آنژیوگرافی می‌توانند به شناسایی مشکلات عروقی در مراحل اولیه کمک کنند. پس چکاپ دوره‌ای را جدی بگیرید و به علائم هشدار دهنده‌ی بدن خود توجه کنید.

منابع

What Are Non-Invasive Treatments for CAD?

Non-Surgical Treatment for Heart Disease

What to do about clogged arteries

درباره دکتر مهشید جمشیدی

دکتر مهشید جمشیدی، دارای بورد تخصصی درد و کنترل درد و دکترای تغذیه از کانادا، بنیانگذار کلینیک تغذیه و سبک زندگی دکتر جم هستند. ایشان با بیش از ده سال سابقه درمانگری در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی درد و تغذیه در کانادا، از دانش و تجربه بالایی در این زمینه برخوردار هستند. دکتر جمشیدی معتقدند که تغذیه نقش مهمی در بروز بیماری‌ها و عدم بهبودی افراد دارد. ایشان با بررسی دقیق بیماران و بیماری‌های انها، برنامه‌های غذایی سفارشی و موثری را برای آنها طراحی می‌کنند. این برنامه‌ها علاوه بر بهبود سلامت جسمی، به بهبود روحیه و کیفیت زندگی بیماران نیز کمک می‌کنند.