گرفتگی رگ قلب، یکی از شایعترین بیماریهای قلبی در افراد است. این بیماری، عروق اصلی خونی که قلب را تغذیه میکنند، تحت تاثیر قرار میدهد. گرفتگی رگ قلب، باعث کاهش جریان خون به عضله قلبی میشود. گرفتگی رگ قلب، اغلب در اثر تجمع چربی، کلسترول و ترکیبات دیگر در داخل و روی دیوارهی عروق (آترواسکلروزیس)، ایجاد میشود. این تجمع مواد که به آن پلاک گفته میشود، رگ قلبی را باریک میکند.
گرفتگی رگ قلب ممکن است خود را به شکل تنگی نفس، درد در قفسه سینه و در صورت گرفتگی و انسداد کامل، حمله قلبی نشان دهد. شما ممکن است از پزشک خود اسم قرص برای گرفتگی رگ قلب را بپرسید و یا بخواهید بدانید گرفتگی رگ قلب چگونه درمان میشود. باید بدانید براساس میزان گرفتگی رگ قلب، درمان متفاوت خواهد بود و ممکن است با تجویز یک دارو بهبود پیدا کنید و یا نیاز به بررسی بیشتر با آنژیوگرافی و در صورت لزوم، جراحی (استنتگذاری و یا CABG) داشته باشید.
در اغلب موارد، در صورتی که گرفتگی رگ قلب با مصرف دارو قابل حل باشد، داروهای ضد چربی خون، آسپرین، داروهای ضد فشار خون و یا نیتروگلیسرین ممکن است توسط پزشک تجویز شوند.
باید بدانید که مصرف این قرصها، به منظور پیشگیری نمیباشد و در صورتی که علائمی مثل تنگی نفس یا درد در قفسه سینه داشتید، فورا به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
در ادامه با من همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانیم.
فهرست مطالب
علائم گرفتگی رگ قلب چیست؟
علائم گرفتگی رگ قلب، اغلب زمانی اتفاق میافتد که قلب شما، مقادیر کافی از اکسیژن را دریافت نکند. این علائم ممکن است به اشکال زیر خود را در شما نشان دهد:
- ایجاد درد در قفسه سینه (آنژین قلبی): شما ممکن است فشار، سنگینی و درد را در قفسه سینهتان احساس کنید. برخی بیماران شرح میدهند که انگار کسی بر روی قفسه سینهشان ایستاده است. این درد اغلب در ناحیهی مرکزی یا سمت چپ قلب رخ میدهد. آنژین قلبی انواع مختلفی دارد و براساس اینکه با استراحت یا دارو بهبود پیدا کند، تقسیمبندی میشود. در برخی افراد، خصوصا خانمها، این درد ممکن است تیز و کوتاه باشد و در گردن، بازو و یا پشت هم احساس شود.
- تنگی نفس: شما ممکن است حس کنید که نمیتوانید به آسانی تنفس کنید.
- خستگی: به دلیل آنکه گرفتگی عروق، مانع از خونرسانی کامل به اندامهای بدن شما خواهد شد، ممکن است شما دائما احساس خستگی و ضعف داشته باشید.
باید توجه داشته باشید که بعضی مواقع، این علائم ممکن است در حالت استراحت خود را نشان ندهند و تنها در صورت داشتن فعالیت فیزیکی که قلب با شدت بیشتری میتپد، مثل ورزشکردن، خود را نشان دهند.
گرفتگی کامل رگ قلب، ممکن است باعث ایجاد حمله قلبی در شما شود. علائم شروع حمله قلبی ممکن است به شکل زیر باشند:
- احساس فشار در قفسه سینه
- درد یا ناراحتی که به شانه، بازو، پشت، گردن، چانه و یا حتی بالای شکم گسترش پیدا کند.
- عرق سرد
- خستگی
- سوزش سر معده
- حالت تهوع
- تنگی نفس
- سبکی سر و یا احساس سرگیجه ناگهانی
البته باید ذکر کنم برخی مواقع این علائم ممکن است در شما ایجاد شوند و ربطی به حمله قلبی نداشته باشند. بنابراین سعی کنید همیشه در قدم اول آرامش خود را حفظ کنید.
علت گرفتگی رگ قلب چیست؟
گرفتگی رگ قلب اغلب به دلیل تجمع چربی، کلسترول یا ترکیبات دیگر، در داخل دیوارهی عروق و یا اطراف آن ایجاد میشود. ترکیبات تجمعیافته، پلاک نام دارند. این پلاکها باعث باریکشدن عروق میشوند که ممکن است جریان خون را مختل کند. همچنین ممکن است پلاکهای خونی، باعث ایجاد لخته در خون شوند.
گرفتگی رگ قلب ممکن است در اثر موارد زیر اتفاق بیفتد:
- دیابت یا مقاومت به انسولین
- فشار خون بالا
- کمبود فعالیت فیزیکی در طول روز
- استعمال دخانیات و سیگار
چه کسانی بیشتر در معرض گرفتگی رگ قلب هستند؟
براساس سن، جنسیت و سابقهی خانوادگی، ریسک گرفتگی رگ قلب در افراد متفاوت خواهد بود.
- سن: هرچقدر شما سنتان افزایش پیدا میکند، احتمال آسیب و باریکشدن عروق افزایش پیدا خواهد کرد.
- جنسیت: آقایان بیشتر از خانمها در معرض گرفتگی رگ قلب هستند. در خانمها این ریسک پس از شروع یائسگی بالا میرود.
- سابقه خانوادگی: در صورتی که شما در خانواده نزدیک خود، سابقهی ابتلا به گرفتگی عروق را داشته باشید، خصوصا اگر این بیماری در پدر یا برادر شما (قبل از 55 سالگی) یا مادر و خواهر شما (قبل از 65 سالگی) اتفاق افتاده باشد، بیشتر در معرص ابتلا به گرفتگی رگ قلب خواهید بود.
باید ذکر کنم افرادی که سیگاری هستند، فشار خون بالا دارند، کلسترول خونشان بالاست، به دیابت مبتلا هستند، اختلالات مزمن کلیوی دارند، ورزش و فعالیت فیزیکی نمیکنند، دائما در معرض استرس هستند، کمبود خواب دارند، الکل زیادی مینوشند و از چربیهای ترانس یا غذاهای فستفودی به مقادیر زیادی استفاده میکنند، بیشتر در معرض اختلالات قلبی-عروقی و گرفتگی رگ قلب هستند.
خوشبختانه موارد ذکرشده در بالا، قابل کنترل توسط خود شما هستند. بنابراین اصلاح سبک زندگی در شما، بسیار در حفظ سلامت قلب شما اثرگذار است.
اسم قرص برای گرفتگی رگ قلب چیست؟
در ابتدا باید بگویم، تشخیص گرفتگی رگ قلب توسط شما امکانپذیر نیست و نیاز به بررسی دقیق، آزمایش، عکسبرداری و بعضا آنژیوگرافی دارد. پس از بررسیهای پزشک شما، دو راهکار دارویی یا جراحی (انتخاب این دو راهکار، به شدت گرفتگی عروق در شما بستگی دارد)، ممکن است برای شما توصیه شود.
داروهایی که ممکن است توسط پزشک، برای شما تجویز شود، میتواند از دستهی داروهای زیر باشند:
- داروهای کاهنده کلسترول بد خون (LDL)، مثل استاتینها، نیاسین، فیبراتها و …، که به منظور کاهش ساخت پلاک در عروق خونی تجویز میشوند.
- آسپرین، که در پیشگیری از لختهشدن خون و رخداد حمله قلبی نقش دارد (توجه داشته باشید که استفادهی مداوم از آسپزین، بدون نظر پزشک، ممکن است باعث خونریزی در معده و رودهی شما شود).
- بتابلاکرها، مثل متوپرولول، بیزوپرولول و …، ضربان قلب شما و فشارتان را کاهش میدهند. اگر شما تجربهی حمله قلبی داشتهاید، این دستهی دارویی احتمال رخداد مجدد حمله قلبی را کاهش میدهد.
- داروهای بلاککنندهی کانال کلسیمی، مثل آملودیپین، وراپامیل و …، در صورتی که نتوانستید به هر دلیلی از بتابلاکرها استفاده کنید، تجویز میشوند. این دستهی دارویی در کاهش درد قفسه سینه نیز موثرند.
- داروهای ACEIs و ARBs، به ترتیب مثل داروهای کاپتوپریل و لوزارتان، باعث کاهش فشار خون و پیشگیری از بدترشدن بیماریهای عروق قلبی میشوند.
- نیتروگلیسرین، با گشادسازی عروق شما، به بهبود علائمتان کمک میکند. همچنین این دارو در کاهش درد در قفسه سینه و کنترل آن موثر است.
- رانولازین، داروی دیگری است که ممکن است به همراه داروهای بتابلاکر یا در کنار آنها، خصوصا در کسانی که درد مزمن قفسه سینه دارند، ممکن است تجویز شود.
در صورتی که جریان خون شما مختل شده باشد، ممکن است پزشکتان با انجام جراحی، یک بالن کوچک که بر روی تیوب باریکی قرار دارد، به اسم اسنت یا کاتتر، در عروق شما تعبیه کند تا جریان خون را بهبود ببخشد و عروق شما را به اصطلاح، باز کند.
همچنین ممکن است یک نوع عمل قلب باز، به نام CABG، برای شما انجام شود که عروق خونی را از سایر نقاط بدنتان بر میداند، تا راه جدیدی برای جریانپذیری خون در قلب شما ایجاد شود. این جراحی، جریان خون به قلب شما را افزایش خواهد داد و پس از اتمام جراحی، لازم است تا شما سبک زندگیتان را تغییر دهید و فعالیتهای فیزیکی خاصی را انجام دهید تا سریعتر بهبود یابید.
تجارب بیماران
امیرعلی، 44 ساله:” چند وقتی بود که به هنگام بالارفتن از پلهها، دچار تنگی نفس میشدم. پس از مراجعه به پزشک، متوجه شدم یکی از عروق قلبم، در حدود 65 درصد بسته شده است. پزشک برای من چند داروی قلبی و رقیقکنندهی خون تجویز کرد و توصیه کرد تا پیادهروی روزانه داشته باشم و مصرف نمک را محدود کنم.”
شبنم، 65 ساله:” بعد از تجربهی یک درد شدید در قفسه سینه، به اورژانس مراجعه کردم و پس از بررسیهای پزشکان، مشخص شد سه تا از رگهای قلبم بسته شده است. پزشک برای من آنژیوپلاستی انجام داد و داروی آتوورواستاتین تجویز کرد. همچنین توصیه کردند که مصرف شیرینی و چربیام را کنترل کنم و ماهانه چکاپ شوم.”
سوالات متداول
علائم گرفتگی رگ قلب چیست؟
تنگی نفس، احساس درد و فشار در قفسه سینه، حالت تهوع، خستگی و ... از جمله شایعترین علائم هستند.
بعد از گذاشتن استنت، چه مراقبت هایی لازم است؟
رعایت رژیم غذایی کم نمک و با چربی کم، مصرف منظم داروها، عدم استعمال دخانیات، داشتن فعالیت فیزیکی منظم، ویزیت منظم با پزشک
چه چیزی باعث گرفتگی رگ قلب می شود؟
کلسترول بالا، فشار خون بالا، استرس مزمن، کم تحرکی، دیابت مزمن و داشتن اضافه وزن
جمع بندی
گرفتگی رگ قلب، امروزه با توجه به تغییر سبک غذایی افراد و مصرف بیشتر چربی و شیرینی، رو به افزایش است. گرفتگی رگ قلب ممکن است در برخی افراد بدون علامت باشد و تنها در هنگام فعالیت فیزیکی خود را نشان دهد. تنگی نفس، خستگی و احساس درد و فشار در قفسه سینه، از جمله شایعترین علائم گرفتگی رگ قلب هستند. گرفتگی رگ قلب، اغلب به دلیل تجمع کلسترول، چربی یا ترکیبات دیگر، در داخل عروق قلبی یا اطراف آن ایجاد میشود و ممکن است باعث رخداد حمله قلبی شود. در صورتی که هرکدام از علائم ذکرشده را تجربه کردید، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید. ایشان با توجه به شرح حال شما و معاینات مخصوص، گرفتگی را تشخیص خواهند داد و ممکن است دارو تجویز کنند و یا جراحی توصیه کنند.
کلینیک جم، حامی سلامتی شما!
منابع