عموما ضربان قلب یک فرد عادی، باید بین 60 الی 100 بار در دقیقه باشد. براساس میزان فعالیت شما، ضربان قلب ممکن است افزایش یا کاهش یابد. اما ضربان قلب بالای 100 بار در دقیقه که با تنگی نفس همراه باشد، خطرناک است.
شما ممکن است با خود بپرسید آیا ضربان قلب 50 خطرناک است؟ به طور معمول ضربان قلب در حالت استراحت در افراد عادی زیر 60 بار در دقیقه نمی‌باشد اما برخی افراد ممکن است به دلیل مصرف برخی داروهای قلبی، ضربان قلبشان در حالت استراحت، زیر 60 بار در دقیقه باشد.
در ادامه با من همراه باشید تا بیشتر بدانید.
ضربان قلب چیست؟
ضربان قلب، به تعداد تپش قلب شما در طول 1 دقیقه گفته میشود. ضربان قلب شما با هر فرد دیگری متفاوت است. ضربان قلب در حالت استراحت ممکن است کاهش یابد و در حالت فعالیت، افزایش خواهد یافت.
ضربان قلب چه تفاوتی با فشار خون دارد؟
فشار خون، به فشار واردشده توسط جریان خون شما به داخل عروق خونی گفته میشود. ضربان قلب بالاتر، لزوما به معنای فشار خون بالاتر نمی‌باشد. هنگامی که شما شروع به فعالیت‌کردن می‌کنید، تعداد ضربان قلب شما بالا می‌رود و عروق خونی شما باید برای عبوردادن حجم بیشتری از خون، گشادتر شوند.
ضربان قلب چه تفاوتی با نبض دارد؟
نبض درواقع معیاری است که شما می‌توانید با کمک آن، تعداد ضربان قلبتان در دقیقه را بشمارید. بهترین نقاط برای گرفتن نبض، بر روی مچ و کنار گردن است.
ضربان قلب نرمال چقدر است؟
ضربان قلب نرمال در افراد بالای 18 سال، عموما بین 60 الی 100 بار در دقیقه میباشد. البته این عدد را نمی‌توان برای هر فرد بالای 18 سال در نظر گرفت و ممکن است اعداد کمی متفاوت باشد.
بهترین زمان برای اندازه‌گیری ضربان قلب، پس از بیدارشدن از خواب صبحگاهی و قبل از نوشیدن هرگونه ترکیب کافئینه است.
|
ضربان قلب نوزادان 1 الی 4 هفته |
100-205 بار در دقیقه |
|
اطفال 1 ماه الی 1 سال |
100-180 بار در دقیقه |
|
کودکان 1 الی 3 سال |
98-140 بار در دقیقه |
|
کودکان 3 الی 5 سال |
80-120 بار در دقیقه |
| کودکان 5 الی 12 سال |
75-118 بار در دقیقه |
| نوجوانان 13 الی 18 سال |
60-100 بار در دقیقه |
چه عواملی بر ضربان قلب شما اثرگذارند؟
بهتر است بدانید فقط فعالیت فیزیکی و ورزش ضربان قلب شما را تغییر نمی‌دهد و عوامل بسیار زیادی در تغییر ضربان قلبتان اثرگذار هستند. در ادامه به ترتیب به آن‌ها اشاره خواهم کرد.
- آب و هوا: شما به هنگام ورود به آب و هوای گرم و مرطوب‌تر، ممکن است ضربان قلبتان افزایش پیدا کند.
- ایستادن: به هنگام برخاستن پس از استراحت کوتاه، ضربان قلب شما ممکن است به اندازه‌ی 20 ثانیه افزایش پیدا کند.
- احساسات روانی: استرس و اضطراب، ضربان قلب شما را افزایش می‌دهد. البته در دست دیگر، شادی و ناراحتی هم ممکن است این اثر را بر روی شما بگذارند.
- وزن بدن: افراد چاق عموما ضربان قلب بالاتری نسبت به افراد عادی دارند.
- داروها: داروهای بتابلاکر، مثل متوپرولول، ضربان قلب شما را آهسته‌تر می‌کنند. همچنین مصرف بیش از حد داروهای تیروئیدی، می‌توانند ضربان قلبتان را بالا ببرند.
- کافئین و نیکوتین: قهوه، چای، سودا و تنباکو، در بالارفتن ضربان قلب شما اثرگذارند. بنابراین اگر اختلالات قلبی-عروقی دارید، بهتر است بیش از حد از این ترکیبات استفاده نکنید.
- درد: درد، چه از نوع حاد و چه از نوع مزمن، به علت اثرگذاری بر هورمون استرس، می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب شما شود.
- هورمون‌ها: در خانم‌های یائسه، به نظر می‌رسد ارتباط معناداری بین کاهش هورمون‌های استروژن و ضربان قلب شما وجود داشته باشد.
- سن: با افزایش سن اغلب به ضربان قلب به شکل نزولی کاهش پیدا می‌کند. مگر آنکه شما ورزش کنید یا تحت استرس روانی باشید.
علاوه بر موارد ذکرشده، در طی شرایط دیگری مثل کم‌خونی، ابتلا به عفونت، پرکاری تیروئید، فشار خون بسیار پایین، آسیب به قلب ناشی از سکته قلبی یا نارسایی قلبی نیز می‌تواند باعث افزایش ضربان قلبتان شوند.
برخلاف موارد بالا، کم کاری تیروئید، آپنه خواب انسدادی، عدم تعادل در الکترولیت‌ها و رفلاکس کوشینگ (افزایش فشار در داخل جمجمه شما) باعث کاهش ضربان قلبتان می‌شوند.
آیا ضربان قلب 50 خطرناک است؟
پاسخ به این سوال، کاملا بستگی به شرایط شما دارد. شما ممکن است سنتان بالا باشد و بنابر شرایطی، از انواع داروهای بتابلاکر یا بلاک‌کننده کانال کلسیمی استفاده کنید. این داروها عموما ضربان قلب را پایین‌تر می‌آورند و در این حالت هیچ مشکلی برای شما وجود ندارد.
همچنین اغلب ورزشکاران، به دلیل تمرین‌های مداوم و خاص، ممکن است به شکل طبیعی ضربان قلبشان زیر 60 (در حدود 40) بار در دقیقه باشد و هیچ مشکلی هم نداشته باشند.
اما اگر ضربان قلب شما زیر 60 یا بالای 100 بود و علائمی مثل درد در قفسه سینه، ضعف، سبکی سر و سرگیجه، تنگی نفس، خستگی و لرزش در سینه را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرد.
تجارب بیماران
پویان، 27 ساله:” چند هفته بود موقع خواب حس می‌کردم قلبم تند تند می‌زنه، جوری که خوابم نمی‌برد. یه بار که سر کار بودم، حس کردم قلبم از سینه‌م می‌خواد بزنه بیرون. رفتم دکتر. نوار قلب و آزمایش تیروئید گرفتم. معلوم شد پرکاری تیروئید دارم. از وقتی دارو مصرف می‌کنم، تپش قلبم خیلی کمتر شده است.”
الناز، 34 ساله:” من اصلاً اهل ورزش نبودم، ولی یکی دو ماه اخیر وقتی از پله بالا می‌رفتم یا می‌دویدم، حس می‌کردم قلبم خیلی کند و سنگین می‌زنه. یه جور بی‌حالی و خستگی هم داشتم. دکتر آزمایش داد و گفت دچار کم‌خونی هستم. بعد از مصرف قرص آهن و تغییر تغذیه، ضربان قلبم نرمال شد و انرژی بیشتر شده است.”
عباس، 78 ساله:” من خیلی وسواس در گرفتن فشار خونم دارم. تا فشار خونم کمی بالاتر می‌رفت، فورا بهم می‌ریختم و فکر می‌کردم مشکلی دارم. از طرفی همیشه ضربان قلب من 50 الی 55 بود و فکر می‌کردم بسیار کم است. وقتی با پزشکم مشورت کردم، ایشان ذکر کردند مصرف داروهای بتابلاکر، تا حدود باعث کاهش ضربان قلب من میشود و طبیعی است. البته گوشزد کردند که فقط هفته‌ای 1 بار فشار خون بگیرم و گرفتن فشار خون در طول روز برای چندین بار، صحیح نیست.”
سوالات متداول
آیا ضربان قلب 50 خطرناک است؟
لزوما خیر، برخی افراد مثل ورزشکاران یا افرادی که از داروهای خاصی مثل بتابلاکرها استفاده می‌کنند، ممکن است ضربان قلبشان در حدود 50 باشد.
چه زمانی ضربان قلب پایین تر از 60 خطرناک است؟
زمانی که شما دچار سرگیجه، تنگی نفس، ضعف، خستگی و ... داشته باشید.
ضربان قلب نرمال چقدر است؟
بزرگسالان بالای 18 سال، عموما ضربان قلبشان بین 60 الی 100 بار در دقیقه است.
آیا پرکاری تیروئید باعث افزای ضربان قلب می شود؟
بله. پرکاری تیروئید یا قرارگرفتن در معرض احساساتی مثل استرس، هیجان، شادی، ناراحتی و ... می‌تواند ضربان قلب شما را افزایش دهد.
جمع بندی
ضربان قلب، به تعداد تپش‌های قلب در دقیقه نسبت داده میشود. عموما ضربان قلب در افراد بالای 18 سال، بین 60 الی 100 بار در دقیقه متغیر است. ورزشکاران یا افرادی که از داروهای خاصی مثل بتابلاکرها استفاده می‌کنند، ممکن است ضربان قلب پایین‌تر از 60، در حدود 40 الی 50 داشته باشند.
ضربان قلب پایین تا وقتی اثر بدی بر سلامتی شما نگذارد و تغییراتی مثل سرگیجه، خستگی، ضعف، سبکی سر و … برایتان ایجاد نکند، هیچگونه خطری برای شما ندارد.
کلینیک جم، حامی سلامتی شما!
منابع
Monitoring Your Heart Rate: What’s Normal and When to Worry
