برخی از شما تا نام آنژیوگرافی به گوشتان می‌خورد، دچار ترس می‌شوید و تصور می‌کنید که عمل سنگینی قرار است انجام دهید یا فکر کنید عروق شما 100 درصد بسته شده است. اما باید بگویم در قدم اول، شما باید آرامش خود را حفظ کنید و بدانید آنژیوگرافی آنقدرها هم بزرگ و سنگین نیست.
آنژیوگرافی قلب، به بررسی گرفتگی عروق کرونری شما گفته میشود و در طی آن، با استفاده از یک کاتتر که وارد شریان‌های شما میشود، پزشک از طریق صفحه‌ی X-ray، می‌تواند به وضوح گرفتگی عروق شما را بررسی کند.
در ادامه با من همراه باشید تا بیشتر در رابطه با آنژیوگرافی بدانید و مراحل آن را باهم بررسی کنیم.
دلیل توصیه پزشکان به آنژیوگرافی چیست؟
در صورتی که پزشک شما علائمتان را بررسی کند و نگران این باشد که شما در معرض حمله قلبی هستید، آنژین ناپایدار دارید، نارسایی قلبی دارید یا درد غیر معمول در قفسه سینه دارید، به شما توصیه می‌کنند که آنژیوگرافی انجام دهید.
آماده شدن برای آنژیوگرافی چه مراحلی دارد؟
پزشکان عموما قبل از آنکه شما آنژیوگرافی شوید، برایتان MRI و یا CT scan تجویز می‌کنند تا مشکل قلبی-عروقی شما را تشخیص دهند.
اما شما باید یکسری نکات را قبل از آنژیوگرافی به یاد داشته باشید؛ از جمله:
- 8 ساعت قبل از آنژیوگرافی چیزی نخورید و نیاشامید.
- سعی کنید به یکی از اطرافیانتان بسپارید تا شما را تا خانه برساند.
- با یک دوست یا اعضای خانواده‌تان تا 1 روز پس از آنژیوگرافی، همراه باشید. زیر ممکن است دچار سرگیجه و سبکی سر شوید.
- فرم لباس بیمارستانی را بپوشید و رضایت‌نامه را امضا کنید.
- اگر قند خون یا فشار خون دارید، به پرستار اطلاع دهید.
- اگر به ترکیبات دریایی یا مواد حاجب حساسیت دارید، به پزشک اطلاع دهید.
- اگر سیلدنافیل استفاده می‌کنید به پزشک اطلاع دهید.
- خانم‌ها اگر باردار هستند، باید به پزشک اطلاع دهند.
ممکن است قبل از آنژیوگرافی، از شما یک آزمایش خون و یا نوار قلب گرفته شود.
در طول آنژیوگرافی، چه اتفاقاتی می افتد؟
قبل از شروع آنژیوگرافی، یک داروی خواب‌آور ملایم به شما داده میشود تا ریلکس شوید. البته شما در طی آنژیوگرافی هشیار خواهید بود.
پزشک، ناحیه‌ای از بدن شما، مثل بازو یا کشاله رانتان را تمیز و بی‌حس می‌کند. سپس به آرامی، غلافی وارد شریان شما میشود و کاتتر به سمت قلبتان حرکت خواهد کرد. پزشک شما، همه‌ی این پروسه‌ها را بر روی صفحه نظارت خواهد کرد.
خبر بد این است که متاسفانه شما حرکت کاتتر را در رگ‌هایتان احساس خواهید کرد و ممکن است کمی آزرده شوید.
پس از خروج کاتتر از عروق شما، فشار منطقه سنجیده میشود تا از خون‌ریزی جلوگیری شود. خصوصا اگر ورود کاتتر از کشاله ران باشد.
به یاد داشته باشید که پس از آنژیوگرافی، مایعات فراوانی مصرف کنید تا مواد حاجب از بدنتان خارج شود.
مراقبت های پس از آنژیوگرافی چگونه است؟
شما باید برخی نکات را پس از اتمام آنژیوگرافی رعایت کنید از جمله:
- از مایعات به فراوانی استفاده کنید و به اندازه‌ی کافی استراحت کنید.
- سیگار نکشید و الکل مصرف نکنید.
- چون شما تجربه‌ی بیهوشی ملایمی داشته‌اید، نباید رانندگی کنید و از انجام هرگونه اقدامی که نیاز به هشیاری دارد، خودداری کنید تا زمانی که سرحال شوید.
- پس از 1 روز کامل، بانداژ بردارید. اگر ترشحات کمی در محل آنژیوگرافی وجود داشت، به مدت 12 ساعت دیگر، با یک بانداژ جدید محل را باندپیچی کنید.
- تا پایان 2 روز پس از آنژیوگرافی، فعالیت سنگین نکنید و رابطه جنسی برقرار نکنید.
- تا 3 روز پس از آنژیوگرافی، حمام نکنید و وارد استخر یا وان آب گرم نشوید.
- در محل آنژیوگرافی، از لوسیون و مواد شوینده استفاده نکنید.
همانطور که مشاهده می‌کنید، مراقبت خانگی پس از آنژیوگرافی بسیار پر اهمیت است.
در تقویم برای خودتان مشخص کنید که پس از گذشت 1 هفته از آنژیوگرافی، به پزشکتان مجددا مراجعه فرمایید.
تجارب بیماران
احمدرضا، 59 ساله:” چند وقتی بود به هنگام بالارفتن از پله‌های منزلمان، دچار تنگی نفس می‌شدم. پزشک توصیه کرد تا تست ورزش و نوار قلب بدهم. سپس آنژیوگرافی برای من تجویز شد. قبل از آنژیوگرافی فرمودند ناشتا باشم و استرس نداشته باشم. همچنین مصرف برخی داروهایم را با مشورت پزشک قطع کردم. مشخص شد یک گرفتگی خفیف دارم که با مصرف دارو حل میشود.”
نرگس، 44 ساله:” یک شب بود که ناگهان در حین خواب، دچار تپش قلب و تنگی نفس شدم. فردای آن روز به پزشک مراجعه کردم و ایشان توصیه کردند تا آنژیو شوم. پس از آنژیو مشخص شد گرفتگی عروق ندارم و تنها باید رژیم غذایی‌ام را تغییر دهم و استرسم را کم کنم.”
علی، 37 ساله:” فشار کاری من بسیار بالاست. یک روز سرکار بودم که ناگهان درد شدیدی در قفسه سینه احساس کردم و عرق سرد کردم. فورا به اورژانس مراجعه کردم و آنژیوگرافی شدم. مشخص شد یکی از عروقم بسته شده. برایم استنت گذاشتند و پس از آنژیوگرافی، پرستار توصیه کرد تا 3 روز فعالیت سنگین نکنم و به فراوانی از مایعات استفاده کنم.”
سوالات متداول
آیا آنژیوگرافی خطرناک است؟
خیر، عموما پزشکان برای آنکه مطمئن شوند که شما دچار گرفتگی عروق نیستید، آنژیوگرافی را توصیه می‌کنند و اصلا پروسه‌ی سنگینی نیست.
تا چه مدت پس از آنژیوگرافی باید استراحت کنم؟
تا 2 روز پس از آنژیوگرافی، بهتر است فعالیت سنگین انجام ندهید و استراحت کنید.
آیا می توانم پس از آنژیوگرافی حمام کنم؟
بهتر است تا 3 روز حمام نروید و از تماس انواع شوینده با محل ورود کاتتر، خودداری کنید.
جمع بندی
آنژیوگرافی، اقدامی است که پزشکان برای بررسی سلامت عروق شما و تشخیص گرفتگی عروق توصیه می‌کنند. آنژیوگرافی اغلب نیاز به بیهوشی کامل ندارد و در طی آن، کاتتر وارد عروق شما میشود تا گرفتگی را تشخیص دهد. اگر شما گرفتگی عروق نداشتید، پزشکتان توصیه به اصلاح رژیم غذایی و کاهش استرس خواهد کرد. همچنین ممکن است داروهایی برای شما تجویز شود. اگر شما دچار گرفتگی عروق بودید، برای شما استنت گذاشته میشود و باید با مصرف دارو و رعایت نکات اصلاح سبک زندگی، بیش از قبل مراقب سلامتیتان باشید.
اگر شما دچار هرگونه علائم ناراحتی قلبی، از جمله تنگی نفس، درد شدید در قفسه سینه که به سمت بازو یا فک می‌رود، عرق سرد، خستگی پس از فعالیت سبک و … شدید، بهتر است سریعا علائمتان را به گوش پزشکتان برسانید.
کلینیک جم، حامی سلامتی شما!
منابع
Coronary Angiography: Preparation, Procedure, and Results
